ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΜΠΛΟΚ

Τετάρτη 28 Απριλίου 2021

Linum trigynum


Πικέρμι 25/04/2021
φωτογραφία Θανάσης Παπανικολάου

Το Linum trigynum (L. 1753) είναι μεσογειακό φυτό που εξαπλώνεται μέσω Κύπρου και Συροπαλαιστίνης προς το Βόρειο Ιράν. Έχει ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα αλλά είναι περισσότερο συχνό στην περιοχή του Αιγαίου.
Βιότοπος: ξηρά λιβάδια, ελαιώνες, θαμνότοποι σε υψόμετρα 0-800 (1300) μ.
Πολύ λεπτό και ευαίσθητο φυτό με πολύ χαλαρή ταξιανθία.
Ανθίζει από τα μέσα Απριλίου.
Ετυμολογία:
Linum < λίνον (λινάρι).
trigynum < τρις + γυνή ==> με τρία θηλυκά (γυναικεία) όργανα.

Κυριακή 11 Απριλίου 2021

Ranunculus lateriflorus

Δερβενοχώρια 05/04/2018

Ο Ranunculus lateriflorus (DC. 1817) είναι μεσογειακό φυτό με διάσπαρτη εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: τέλματα, εποχιακά λιμνία σε υψόμετρα 0-1100 μ.
Μικρό φυτό 5-20 εκ., συχνά διακλαδισμένο από την βάση.
Άνθη μικρά, μοναχικά σε ανοιχτό κίτρινο.
Άνθιση: Απρίλιος - Ιούλιος.
Ετυμολογία:
Ranunculus < rana βάτραχος. Ο Πλίνιος γράφει ότι «ονομάζουμε ranunculus το βότανο που οι Έλληνες ονομάζουν βατράχιο» = βατράχιο, επειδή ορισμένα είδη αυτού του γένους ευδοκιμούν σε υδάτινο περιβάλλον.
lateriflorus < látus lateris πλευρά, (το) πλάγιον + flos floris άνθος ==> επειδή τα λουλούδια ανθίζουν πλαγίως.

 

Παρασκευή 9 Απριλίου 2021

Quercus coccifera

Πατέρας 23/04/2013

Το πουρνάρι (Quercus coccifera, L. 1753) είναι βασικό συστατικό της μεσογειακής (μακίας και γκαρίγκ) βλάστησης. Συνήθως έχει θαμνώδη μορφή, λόγω της βόσκησης και της ξύλευσης, αλλά μπορεί να αναπτυχθεί σε ένα πολύ ανθεκτικό δέντρο και μάλιστα μεγάλων διαστάσεων, πάνω από 15 μέτρα. Έχει ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα, σε υψόμετρα 0-1200 (1600).
Κοινό ελληνικό όνομα: πουρνάρι
Το πουρνάρι είναι το πιο διαδεδομένο είδος δρυός.
Τα φύλλα του είναι μικρά, αγκαθωτά, πιο ανοιχτόχρωμα στην κάτω πλευρά. Την άνοιξη, όταν είναι νεαρά, έχουν καφετί χρώμα και είναι μαλακά και γλυκά, αποτελώντας βασική τροφή των κατσικιών.
Στα φύλλα του πουρναριού αναπτύσσεται ο «Κόκκος ο βαφικός» (Kermococcus vernmllio), ένα ημίπτερο έντομο που το κηκίδιό του δίνει μια κόκκινη χρωστική, το κρεμέζι ή πρινοκόκκι, εξ ου και coccifera - κοκκοφόρος για το επιστημονικό επίθετο του πουρναριού
Ανθίζει Απρίλιο - Μάιο.
Ετυμολογία:
Quercus < το λατινικό όνομα της δρυός.
coccifera < coccum > κόκκος + fero φέρω = κοκκοφόρος

«ἔχει δὲ τὴν μήτραν τὰ μὲν μεγάλην καὶ φανεράν, ὡς πρῖνος δρῦς...»
Θεόφραστος

Τετάρτη 7 Απριλίου 2021

Phelipanche purpurea (Orobanche purpurea)

Κακιά Σκάλα - Γεράνεια 13/04/2013

Η Phelipanche purpurea [(Jacq.) Soják. 1972] έχει ευρεία εξάπλωση στην Ευρώπη και στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Συνώνυμο: Orobanche purpurea (Jacq. 1762).
Βιότοπος: ξηρά, κάπως βασικά εδάφη, λιβάδια με γκρεμούς, άκρες δρόμων, χλοώδεις θέσεις συνήθως κοντά στη θάλασσα.
Ετήσιο ή πιθανώς διετές είδος. Παρασιτεί σε είδη της οικογένειας Asteraceae.
Τα άνθη μπορούν να επανεμφανιστούν μετά από δεκαετίες απουσίας, υποδηλώνοντας ότι οι σπόροι είναι μακράς διαρκείας ή ότι τα φυτά μπορούν να παραμείνουν χωρίς άνθηση για πολλά χρόνια.
Ετυμολογία:
Phelipanche < φηλός (αρχ.) απατηλός, πανούργος + άγχω (πνίγω) ==> αναφορά στον παρασιτισμό του είδους που προξενεί βλάβη στα φυτά-ξενιστές.
purpurea < πορφύρεος, πορφυρούς = πορφυρός, από το χρώμα των ανθέων.
Orobanche < όροβος (λαθούρι) + άν-χω= άγχω (πνίγω) ==> παρασιτικό που «πνίγει» τον όροβο = Οροβάγχη


Δευτέρα 5 Απριλίου 2021

Cerastium dubium

Δερβενοχώρια 05/04/2018

Το Cerastium dubium [(Bastard) Guépin 1949] είναι μεσογειακό φυτό που επεκτείνεται ως το Ιράν με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: υγρά λιβάδια, αμμώδεις και αργιλώδεις θέσεις σε υψόμετρα 0-700 μ.
Ετήσιο φυτό ελάχιστα διακλαδισμένο.
Ταξιανθία χαλαρή.
Άνθιση: τέλη Μαρτίου - Μάιος.
Ετυμολογία:
Cerastium < κεράτιον < κέρας ==> από την μορφή του καρπού.
dubium = αμφίβολο, αβέβαιο. 

Σάββατο 3 Απριλίου 2021

Ranunculus peltatus

Δερβενοχώρια 05/04/1018

Ο Ranunculus peltatus (Schrank 1789) εξαπλώνεται στην Ευρώπη και σε παράκτιες περιοχές της Αφρικής. Στην Ελλάδα έχει διάσπαρτη κατανομή σε λίγες θέσεις. 
Βιότοπος: ενδιαιτήματα γλυκού νερού, εποχιακά λιμνία, τέλματα και ρυάκια με αργή ροή σε υψόμετρα 0-1200 (1500) μ.
Ετήσιο ή πολυετές φυτό. 
Βλαστός βυθισμένος έως 1 μ. με τριχοειδή αποκλίνοντα τμήματα. Φύλλα νεφροειδή με 3-5 (7 λοβούς).
Άνθη μοναχικά με 5 ή μερικές φορές περισσότερα λευκά πέταλα.
Άνθιση: Μάρτιος - Ιούνιος.
Ανθίζει Μάρτιο - Ιούνιο, ανάλογα με το υψόμετρο.
Ετυμολογία:
Ranunculus < rana (λατιν.) βάτραχος. Ο Ρωμαίος συγγραφέας Πλίνιος γράφει ότι «ονομάζουμε ranunculus το βότανο που οι Έλληνες ονομάζουν βατράχιο»
peltátus < πέλτη, μικρή ελαφριά ασπίδα (εξ ου και οι ελαφρά οπλισμένοι πελταστές) σε σχήμα ημισελήνου ==> από τα ανώτερα φύλλα που έχουν σχήμα πέλτης.
Βατράχιο ==> επειδή ορισμένα είδη αυτού του γένους ευδοκιμούν σε υδάτινο περιβάλλον όπως οι βάτραχοι.