ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΜΠΛΟΚ

Τετάρτη 30 Ιουνίου 2010

Lathyrus grandiflorus

Πάρνηθα 01/06/2010

Ο Λάθυρος ο μεγανθής (Lathyrus grandiflorus Sm. 1813) είναι φυτό της Κεντρικής και Νότιας Βλακανικής και τοπικά της Νότιας Ιταλίας και της Σικελίας. Έχει ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα, εκτός της Κρήτης.
Ανακαλύφθηκε από τον το Sibthorp, πιθανότατα στη χερσόνησο του Άθω, και απεικονίστηκε στην υδατογραφία 698 της Flora Graeca (1832).
Πολυετές φυτό, χνουδωτό, με  βλαστούς 30-150 εκ.
Βιότοπος: βραχώδεις πλαγιές, ανοίγματα δασών, παρυφές δασικών δρόμων, σε υψόμετρα 300-1400 (-1800) μ.
Φύλλα με 1, σπάνια 2-3, ζεύγη φυλλαρίων. Φυλλάρια ωοειδή 25-50  χιλ. Παράφυλλα γραμμοειδή. Έλικες τρισχιδείς.
Άνθη μεγάλα, 25-30 χιλ., ανά 1-4. Στεφάνη με πέτασο ρόδινο και πτέρυγες πορφυρές. Χέδρωπας λείος.
Ανθίζει Μάιο - Ιούλιο.

Ετυμολογία:
Lathyrus > λάθυρος (λαθούρι).
grandiflorus > grandis (μέγας) + flos floris (άνθος) = μεγανθής.

Τρίτη 29 Ιουνίου 2010

Asyneuma limonifolium

Πεντέλη 07/07/2009

Το Asyneuma limonifolium [(L.) Janch. 1906] είναι μεσογειακό φυτό, από την Ιταλία και ανατολικότερα. Έχει ευρεία κατανομή στην Ελλάδα, εκτός Κρήτης και Κυκλάδων.
Βιότοπος: βραχώδεις πλαγιές, βράχοι, ανοίγματα δασών σε ασβεστολιθικά υποστρώματα και σε υψόμετρα 200-1800 μ.
Πολυετές φυτό με κάθετο ξυλώδες στέλεχος έως 90 εκ. Βασικά φύλλα σε ρόδακα, οδοντωτά, συχνά κυματοειδή.
Άνθιση: τέλη Μαΐου - Αύγουστος.

Ετυμολογία:
Asyneuma < α στερητικό + συν ==> οι Grisebach & Shenk δημιούργησαν αυτόν τον νεολατινικό όρος σε αντιδιαστολή με το γένος Phyteuma sp. της ίδιας οικογένειας (CAMPANULACEAE) επειδή τα τμήματα του περιάνθιου είναι χωρισμένα στην βάση.
limonifolium < limonium λειμώνιον + folium φύλλο ==> με φύλλα σαν του λειμώνιου.

Πάρνηθα 15/06/2010 Parnis


Κυριακή 20 Ιουνίου 2010

Acanthus spinosus Άκανθα η ακανθώδης

Πάρνηθα 01/06/2010 Μετόχι


Η Άκανθα η ακανθώδης (Acanthus spinosus, L. 1753) είναι μεσογειακό φυτό. Πολυετής πόα με φύλλα αντίθετα, πτεροσχιδή με λοβούς αγκαθωτούς και προεξέχοντα νεύρα που είναι συγκεντρωμένα στη βάση του φυτού όπου σχηματίζουν πυκνό ρόδακα διαμέτρου σχεδόν 50 εκ. Τα άνθη με το λευκό χείλος και τον πορφυρό κάλυκα σχηματίζουν πυκνή ταξιανθία στην κορυφή του βλαστού. Προτιμά πετρώδεις τοποθεσίες, θαμνότοπους και παλιά χωράφια. Ανθίζει Μάιο - Ιούνιο.

Έχει ενδιαφέρον ότι αναφέρεται και μέσα από την Αθήνα το 1856 από τον Θ. Ορφανίδη.

Με το όνομα «άκανθα» ο Θεόφραστος αναφέρει αρκετά φυτά, ανάμεσά τους και ξενικά, με κοινό χαρακτηριστικό τα αγκαθωτά φύλλα. Η Acanthus spinosusς πιθανολογείται ότι είναι η «Άκανθα Κεάνωνος» του Θεόφραστου. Ο Διοσκουρίδης αναφέρει το «ακάνθιον». Όπως έχει γίνει με πολλά φυτά, η αρχαία μυθολογία θέλει την νύμφη Άκανθα νε είναι αγαπημένη του Απόλλωνα, ο οποίος την μεταμόρφωσε τελικά στο ομώνυμο φυτό.
Ετυμολογία:
Acanthus > άκανθος > άκανθα > άκανος, είδος αγκαθιού + άνθος > ρίζα ακ-, μυτερός, αιχμηρός. Φυτό με φύλλα ή άνθη αιχμηρά, βελονοειδή, ακανθώδη.
spinosus > spina (λατιν.), άκανθα, αγκάθι =  ακανθώδης.

Πατέρας 08/06/2013



Σάββατο 19 Ιουνίου 2010

Hypericum empetrifolium

Πεντέλη 07/07/2009

Το Hypericum empetrifolium Willd. 1802 είναι φυτό της Ανατολικής Μεσογείου, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα εκτός της ΒΔ χώρας.
Βιότοπος: θαμνότοποι, βραχώδεις θέσεις.
Φυτό με όρθιους κοκκινωπούς βλαστούς, πολύ διακλαδισμένο. Φαρμακευτικό, χρησιμοποιείται στην λαϊκή ιατρική ως επουλωτικό.
Φύλλα μικρά, γραμμοειδή που εκφύονται σε τριμερείς σπονδύλους σε όλο το μήκος του βλαστού.
Πέταλα στενά, κίτρινα, χωρίς κοκκινωπό χρώμα και χωρίς μαύρους αδένες, πολύ μακρύτερα από τα σέπαλα. Στήμονες σε δέσμες ενωμένοι στην βάση.
Ανθίζει από τα τέλη Μαρτίου.

Ετυμολογία:
Hypericum > υπέρ + εικών ==> ίσως λόγω της παρουσίας μαύρων αδένων, παρόμοιων με ένα κέντημα, που υπάρχούν στα λουλούδια πολλών ειδών αυτού του γένους.
empetrifolium > Empetrum (φυτό που έδωσε το όνονά του στη οικογένεια Empetraceae) + folium φύλλο ==> με φύλλα σαν του Empetrum
.

Πέμπτη 17 Ιουνίου 2010

Dianthus diffusus

Πάρνηθα 15/06/2010

Ο Δίανθος ο διάσπαρτος (Dianthus diffusus Sibth. & Sm., 1809) είναι ενδημικό αγριογαρύφαλλο Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου, Κυκλάδων και Δυτικού Αιγαίου.
Πολυετές φυτό με βλαστούς σχεδόν έρποντες. Τα πέταλά του είναι κόκκινα-ρόδινα με άσπρες βούλες και οδοντωτά.
Βιότοπος: βραχώδεις τοποθεσίες και ξέφωτα δασών σε μεσαία και μεγάλα υψόμετρα.
Άνθιση: από τον Μάιο και όλο το καλοκαίρι.
Έχει μεγάλη εξάπλωση στην Αττική.
Ετυμολογία:
Dianthus > Δίας + άνθος > Διόσανθος (Θεόφραστος)
diffusus = διάσπαρτος


Πεντέλη 01/09/2009 Pentelikon


Δευτέρα 14 Ιουνίου 2010

Silene oligantha subsp. parnesia

Πάρνηθα 05/07/2008

Η Σιληνή η ολιγανθής (Silene oligantha Boiss. & Heldr.) έχει τρία υποείδη στην Ελλάδα, και τα τρία ενδημικά. Σιληνή η ολιγανθής, υποείδος της Πάρνηθας (Silene oligantha Boiss. & Heldr. 1854 subsp. parnesia Creuter 1995) είναι ενδημική της Αττικής.
Πολυετές θυσανωτό φυτό με πολύ χοντρό ξυλώδη βλαστό. Ταξιανθία μικρή με 4-9 λουλούδια.
Βιότοπος: Βραχώδεις τοποθεσίες και ξέφωτα δασών, σε υψόμετρα 600 - 1200 μέτρων.
Άνθη: Εύοσμα, που γέρνουν προς τα κάτω. Τα πέταλα είναι καφεκόκκικνα από κάτω.
Άνθιση: Μάιος - Ιούλιος.
Εξάπλωση: Πάρνηθα, Πεντέλη.

Ετυμολογία:
Silene > Silenus (λατιν.) > Σειληνός = Σιληνή
oligantha > ολίγος + άνθος = ολιγανθής.
parnesia > Πάρνης, Πάρνηθα.

Πέμπτη 10 Ιουνίου 2010

Limodorum abortivum

Πάρνηθα 01/06/2010

Το Λειμώδωρο το εκτρωτικό [Limodorum abortivum (L.) Swartz 1799] είναι ευρωπαϊκή ορχιδέα με παρουσία και στην βορειοδυτική Αφρική. Εξαπλώνεται σε όλη την Ελλάδα. Περιγράφτηκε το 1753 από την Γαλλία.
Ρωμαλέο, υψηλό φυτό, χωρίς χλωροφύλλη (μυκοετερότροφο).
Βλαστός γκρι μοβ, με υποτυπώδη φυλλάρια.
Βιότοπος: λιβάδια, θαμνώνες, διάκενα δασών μέχρι 2.300 μέτρα.
Άνθη: μοβ-μπλε με λευκό κέντρο, καρδιόσχημα.
Άνθιση: Απρίλιος - Ιούνιος.
Εξάπλωση στην Αττική: Πάρνηθα, Πεντέλη, Υμηττός, Γεράνεια, Πατέρας...

Συνώνυμο: Orchis abortiva L. 1753

Ετυμολογία: 

Limodorum > λειμών λειμών-ος + δώρο = Λειμώδωρο, επειδή θεωρείται δώρο των λειμώνων (λιβαδιών, βοσκότοπων).
abortivum  > abortus -a, -um έκτρωση, άμβλωση = εκτρωτικό
.

Πάρνηθα 01/06/2010



Πάρνηθα 08/06/2009

Δευτέρα 7 Ιουνίου 2010

Dianthus serratifolius subsp. serratifolius

Πάρνηθα 01/06/2010 Parnis

Ο Δίανθος ο πριονωτόφυλλος υποείδος ο πριονωτόφυλλος (Dianthus serratifolius Sm. 1809 subsp. serratifolius) είναι ενδημικό αγριογαρύφαλλο Στερεάς Ελλάδας (Αττική) και Πελοποννήσου.
Το υποείδος Dianthus serratifolius subsp. abbreviatus φύεται σε λίγες θέσεις της Πελοποννήσου (Μαίναλο, Ταΰγετος, Πάρνωνας).
Πολυετές φυτό με μακριούς ξυλώδεις βλαστούς και θαμνώδη μορφή.
Βιότοπος: βραχώδεις ασβεστολιθικές και ηλιόλουστες τοποθεσίες.
Άνθη: πριονωτά λευκά πέταλα με κεραμιδί χρώμα στο κάτω μέρος της επιφάνειάς τους.
Άνθιση: Μάιος - Ιούνιος.
Εξάπλωση στην Αττική: Πάρνηθας, Υμηττός, Πεντέλη, Πατέρας, Κιθαιρώνας.
Ετυμολογία:
Dianthus > Δίας + άνθος > Διόσανθος (Θεόφραστος)
serratifolius > serratus πριονωτός + folium φύλλο = πριονωτόφυλλος.


Κυριακή 6 Ιουνίου 2010

Asphodeline liburnica

Υμηττός 24/05/2010

Η Ασφοδελίνη η λιμπουρνική [Asphodeline liburnica (Scop.) Rchb. 1830] είναι φυτό της Ανατολικής Μεσογείου, με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Ντελικάτο, πολυετές φυτό με φύλλα στενά, γραμμοειδή που φτάνουν μέχρι τη μέση του βλαστού. Άνθη κίτρινα, σε αραιή ταξιανθία.
Φύεται σε πετρώδεις τοποθεσίες και εγκαταλειμμένα χωράφια.
Ανθίζει από τον Μάρτιο.

Ετυμολογία:
Asphodeline > υποκοριστικό του Asphodelus > ασφόδελος (αβέβαιας ετυμολογίας) = Ασφοδελίνη
liburnica > Liburnia, αρχαία περιοχή μεταξύ Ιστρίας και Δαλματίας, που σήμερα ανήκει στην Κροατία = λιμπουρνική.

Παρασκευή 4 Ιουνίου 2010

Campanula celsii supsb. celsii

Υμηττός 25/05/2010


Η Καμπανούλα του Κελς (Campanula celsii A.DC. 1830) είναι ενδημικό φυτό της Αττικής, νησιών Σαρωνικού, Τροιζηνίας, Θεσσαλίας και Κυκλάδων (Σίφνος).
Διετές, πολύκλαδο, χνουδωτό φυτό. Στη βάση του το φυτό σχηματίζει πολλούς διαφορετικούς ρόδακες φύλλων με διακλαδώσεις βλαστών και άφθονη ανθοφορία, που απλώνεται πάνω στους βράχους.
Τα φύλλα της βάσης με ακανόνιστους λοβούς, ενώ τα ανώτερα ωοειδή, οδοντωτά, χωρίς μίσχο.
Όπως οι περισσότερες καμπανούλες είναι τυπικό χασμόφυτο, φύεται δηλαδή σε σχισμές και διάκενα βράχων,
Βιότοπος: Βράχοι, σχισμές βράχων, σε υψόμετρα από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι τα 700 μέτρα.
Άνθη: σωληνοειδή κυανά μέχρι 3εκ. μήκος και κάλυκας με μικρά ωτίδια ανάμεσα στους οξύληκτους λοβούς.
Άνθιση: τέλη Απριλίου μέχρι αρχές Ιουλίου, ανάλογα με το υψόμετρο.
Εξάπλωση στην Αττική: Λυκαβηττός, Αιγάλεω, Ποικίλο, Τουρκοβούνια, Υμηττός, Πεντέλη, Γεράνεια, Μεσόγεια, Βουλιαγμένη, Λαυρεωτική...

Ετυμολογία:
Campanula > campana (λατιν.) < campanula υποκοριστικό.
celsii > αφιερωμένη στον Jacques Philippe Martin Cels (1740-1806), Γάλλος συγγραφέα και βοτανικό, δημιουργό του περίφημου κήπου «Le Jardin de Cels».




Τετάρτη 2 Ιουνίου 2010

Stachys spruneri

Πάρνηθα 22/05/2010

Ο Στάχυς του Σπρούνερ (Stachys spruneri Boiss. 1848) είναι ενδημικός της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας.
Πολυετής φρυγανώδης, πολύκλαδη πόα με ξυλώδη βάση και ανερχόμενους βλαστούς. Φύλλα μυτερά, οδοντωτά με αραιές τρίχες.
Βιότοπος: Πετρώδεις θέσεις και σχισμές βράχων, σε μεσαία υψόμετρα.
Άνθη: λευκά με πορφυρές γραμμώσεις.
Άνθιση: τέλη Μαΐου - Ιούνιος.
Εξάπλωση στην Αττική: Πάρνηθα, Γεράνεια, Πατέρας, Κιθαιρώνας.

Ετυμολογία:
Stachys > στάχυς (από την διάταξη των ανθέων)
spruneri >  > προς τιμήν του Βαυαρού βοτανικού Wilhelm von Spuner (1805-1874).