ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΜΠΛΟΚ

Παρασκευή 30 Μαρτίου 2018

Helichrysum stoechas subsp. barrelieri

Πάρνηθα 22-05-2010

Το Helichrysum stoechas subsp. barrelieri [Ten.) Nyman 1879] είναι μεσογειακό φυτό με εξάπλωση κεντρική, νότια και νησιωτική Ελλάδα.
Φυτό πολυετές με πολλούς βλαστούς και φύλλα γραμμοειδή. Όλο το φυτό είναι καλυμμένο με πυκνό, λευκό χνούδι. Κεφάλια κωνοειδή χρυσοκίτρινα, περιβαλλόμενα από ομοιόχρωμα, μεμβρανώδη βράκτια σε πυκνές ταξιανθίες. Φυτό πολύ αρωματικό, ιδιαίτερα όταν σπάσει ο βλαστός ή τα φύλλα.
Βιότοπος: φρύγανα και πετρώδεις τοποθεσίες.
Ανθίζει από τον Απρίλιο.

Ετυμολογία:
Helichrysum > > ήλιος + χρυσός. Αναφορά στο χρυσοκίτρινο χρώμα των ανθέων σε πολλά είδη του γένους.
stoechas > στοιχώδες (ευθυγραμμισμένα σε μια σειρά) = στοιχάς
barrelieri > αφιερωμένο στον Jacques Barrelier (Jacopus Barrelierus 1606-1673) Δομονικανό μοναχό από το Παρίσι που δημιούργησε βοτανικό κήπο σε μοναστήρι της Ρώμης.


Πέμπτη 29 Μαρτίου 2018

Neatostema apulum

Πεντέλη 09-04-2010

Το Neatostema apulum, (L.) I. M. Johnston 1953, είναι μεσογειακό φυτό με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Βιότοπος: άγονες εκτάσεις, ξηρές τοποθεσίες.
Βλαστοί 3-30 εκ., όρθιοι, τριχωτοί, διακλαδισμένοι στο ανώτερο τμήμα τους.
Φύλλα γραμμοειδή ή προμήκη, τα κατώτερα σπατουλοειδή, όλα τριχωτά περισσότερο στα χείλη.
Στεφάνη 6-6,5 χιλ, κίτρινη.
Ανθίζει από τον Απρίλιο.

Ετυμολογία:
Neatostema > νέατος (>νειός) νέος, νεαρός + στήμων στήμονος = Νεατοστήμονας
apulus, a, um > της Απουλίας  (περιοχή της Ιταλίας).


Τετάρτη 28 Μαρτίου 2018

Echium italicum subsp. biebersteinii

Γαλάτσι 15-04-2008 Τουρκοβούνια

Το Echium italicum subsp. biebersteinii [(Lacaita) Greuter & Burdet 1981] είναι φυτό της Μεσογείου, Ανατολίας, Μαύρης Θάλασσας με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Φυτό διετές, τριχωτό, με ένα κεντρικό βλαστό που έχει πολλές διακλαδώσεις και του δίνει ένα πολύ χαρακτηριστικό πυραμιδοειδές σχήμα.
Τα φύλλα της βάσης είναι μεγάλα, λογχοειδή, συγκεντρωμένα σε ρόδακα.
Βιότοπος: ξηρές τοποθεσίες, ακαλλιέργητα χωράφια και άκρες δρόμων
Άνθη ζυγόμορφα σε απαλές αποχρώσεις ρόδινου και γαλάζιου, με τους στήμονες να προεξέχουν αρκετά από την στεφάνη.
Άνθιση από τον Απρίλιο.
Ετυμολογία:
Echium > έχις (έχιδνα) - από το σχήμα των καρπών που μοιάζει με κεφάλι φιδιού = Έχιον
italicum > Italia = ιταλικό.
biebersteinii < αφιερωμένο στο Γερμανό βοτανικό Friedrich August Marschall von Bieberstein (1768-1826) ερευνητή της χλωρίδας του Καύκασου.

Τρίτη 27 Μαρτίου 2018

Centaurea raphanina subsp. mixta

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Η Κενταύρια η ραπανίσκη, υποείδος η μικτή (Centaurea raphanina  Sm. subsp. mixta Runemark 1967) είναι ενδημική της Νότιας Ελλάδας, Εύβοιας, Σποράδων, Κυκλάδων, Ανατολικού Αιγαίου (Ψαρά, Ικαρία).
Πολυετές φυτό, με ρίζωμα κονδυλώδες που θυμίζει ραπάνι. Τα φύλλα του συλλέγονται και τρώγονται σαλάτα.
Δημώδη ονόματα: αλιβαρβάρα, ασκόλυμπρος.
Βιότοπος: πετρώδεις θέσεις, βράχοι, ελαιώνες, θαμνώνες, σε υψόμετρα από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι τα 2.100 μέτρα.
Άνθη: ρόδινα - πορφυρά.
Άνθιση: Μάρτιος - Ιούλιος.
Κοινό φυτό στην Αττική

Ετυμολογία:
Centaurea < Centaurus > Κένταυρος (ο Κένταυρος Χείρων ήταν γιατρός και δάσκαλος του Ασκληπιού).
raphanina < ράφανος (ραπάνι), ραπανίσκη.
mixta < misceo αναμιγνύω - ανάμικτη, μικτή.


Δευτέρα 26 Μαρτίου 2018

Aubrieta deltoidea

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Η Ωμπριέτα η δελτοειδής [Aubrieta deltoidea (L.) D.C. 1821] είναι μεσογειακό φυτό με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Φυτό της ορεινής ζώνης, χλοάζoν που δημιουργεί συχνά μικρά μαξιλάρια.
Τα φύλλα είναι σπατουλοειδή-ρομβοειδή, χνουδωτά με αραιή οδόντωση.
Βιότοπος: σχισμές βράχων, χαράδρες.
Άνθη ιώδη ή ρόδινα με κίτρινο φάρυγγα. Τα δύο από τα 4 σέπαλα φέρουν ένα μικρό εξόγκωμα.
Ανθίζει από τα τέλη Μαρτίου.

Ετυμολογία:
Aubrieta > γένος αφιερωμένο στον ζωγράφο Claude Aubriet - Ωμπριέ (1665 - 1742), συνοδό του Tοurnefort στο ταξίδι του στην Ανατολή.
deltoidea > από το ελληνικό γράμμα Δέλτα - αναφορά στο σχήμα των φύλλων = δελτοϊδής.

Κυριακή 25 Μαρτίου 2018

Asperula pulvinaris

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Η Ασπερούλα η μαξιλαρόμορφη [Asperula pulvinaris (Boiss.) Heldr. 1888] είναι ενδημική της Αττικής.
Πολυετές, νανώδες φρύγανο με βλαστούς 2-10 εκατοστά και μαξιλαρόμορφη εμφάνιση.
Βιότοπος: βράχια και πετρώδεις θέσεις στην ορεινή ζώνη
Άνθη: συνήθως ρόδινα και λιγότερο λευκά, τα οποία σε πλήρη άνθιση καλύπτουν όλο το φυτό.
Άνθιση: από τα τέλη Μαΐου μέχρι τον Ιούνιο, ανάλογα με το υψόμετρο.
Εξάπλωση στην Αττική: Πάρνηθα, Πεντέλη, Υμηττός, Πατέρας, Γεράνεια.

Ετυμολογία:
Asperula > asper, τραχύς, ακατέργαστος - αναφορά στα φύλλα
pulvinaris > pulvinus μαξιλάρι, προσκεφάλι > μαξιλαρόμορφη, προσκεφαλοειδής.


Σάββατο 24 Μαρτίου 2018

Ophrys cinereophila

Πάρνηθα 27-03-2011
Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

 Οφρύς η τσινερεόφιλα (Ophrys cinereophila, H.E. Paulus & Clarck 1998) είναι οΟρχιδέα της Ανατολικής Μεσογείου, με εξάπλωση από την Αττική και τις Κυκλάδες έως την Συρία.
Η ονομασία της οφείλεται στον αποκλειστικό επικονιαστή της, το έντομο Adrena cinereophila.
Ξεχωρίζει από την πρώιμη άνθιση και τα μικρά της άνθη σε σπειροειδή διάταξη.
Βιότοπος: θαμνώνες, φρύγανα, ελαιώνες, αραιά πευκοδάση έως 900 μ.
Άνθος: καφετιά με γαλαζωπό συνήθως θυρεό και κίτρινη περιφέρεια,
μικρά έως 1 εκατοστό, σε σπειροειδή ταξιανθία γύρω από τον βλαστό.
Άνθιση: Φεβρουάριος - αρχές Απριλίου.
Εξάπλωση στην Αττική: Πάρνηθα, Υμηττός, Γραμματικό...

Ετυμολογία:
Ophrys > Οφρύς (φρύδι). Δεν είναι ξεκάθαρο σε ποια χαρακτηριστικά του γένους Ophrys αναφέρεται το όνομα ενώ υπάρχει και το ενδεχόμενο γλωσσικής παρερμηνείας.
cinereophila > Adrena cinereophila έντομο επικονιαστής.

Παρασκευή 23 Μαρτίου 2018

Silene conica

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Η Σιληνή η κωνική (Silene conica L. 1753) είναι φυτό της Ευρώπης και της ΝΔ Ασίας, με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Μονοετές φυτό, με χνουδωτό βλαστό απλό ή διακλαδισμένο και ύψος από 10-30 εκ. Τα άνθη είναι ρόδινα και ο κάλυκας είναι κυλινδρικός με πολλές ευδιάκριτες πρασινωπές νευρώσεις.
Βιότοπος: υπομεσογειακά λιβάδια, γεωργικά ενδιαιτήματα, ξηρές τοποθεσίες.

Άνθη ρόδινα.
Ανθίζει από τα μέσα Απριλίου.

Ετυμολογία:
Silene> > Silenus (λατιν.) > Σειληνός = Σιληνή.
conica > conus (latin.) > κώνος = κωνική.


Πέμπτη 22 Μαρτίου 2018

Onosma frutescens



Πάρνηθα 29-04-2011


Το Ονόσμα το θαμνώδες (Onosma frutescens Lam. 1792) είναι φυτό της Ανατολικής Μεσογείου. Στην Ελλάδα φύεται στην κέντρική και νότια χώρα και σε νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, συνήθως σε βραχώδεις τοποθεσίες και σε μεσογειακά ενδιαιτήματα. Είναι πολυετές, πολύκλαδό φρύγανο με κοκκινωπούς βλαστούς, πυκνό τρίχωμα και φύλλα λογχοειδή. Άνθη σε βοστρύχους, κίτρινα, κοκκινωπά στο χείλος. Ανθίζει την άνοιξη.
Ετυμολογία:
Onosma > Όνος + οσμή. Επειδή η οσμή του προσελκύει τους όνους (γαϊδούρια) 
frutescens > frutex (λατιν.) θάμνος = θαμνώδες.



Τετάρτη 21 Μαρτίου 2018

Sideritis raeseri subsp. attica

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

H Σιδηρίτις της Αττικής (Sideritis raeseri Boiss. & Heldr. 1859 subsp. attica Papanic. & Kokkini 1982) είναι ενδημικό αρωματικό φυτό της Αττικής, απ’ όπου και περιγράφτηκε (Πάρνηθα 1859).
Πολυετής πόα με λευκόφαιο και πυκνά εριώδες τρίχωμα.
Βιότοπος: πετρώδεις θέσεις, βράχοι σε υψόμετρα 1000 - 1400 μέτρα.
Άνθη: τρίλοβα, κίτρινα - υποκίτρινα.
Άνθιση: Ιούνιος - Αύγουστος.
Εξάπλωση στην Αττική: Πάρνηθα, Πατέρας, Κιθαιρώνας.

*** Περιλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων & Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (RDB 2009), με τον χαρακτηρισμό «τρωτό» (VU).

Ετυμολογία:
Sideritis > sideritis (Πλίνιος) > σιδηρίτις (Διοσκουρίδης) = η Σιδερίτις
raeseri>
attica = αττική.


Τρίτη 20 Μαρτίου 2018

Viola odorata

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Η Viola odorata L. 1753, είναι ευρωασιατικό φυτό, με πλατιά εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: υγροί, σκιεροί οικότοποι σε δάση, θαμνώνες και χαράδρες, σε υψόμετρα 200-1300 (-2000) μ.
Αυτή η μικρή εύοσμη βιόλα έχει παράρριζα φύλλα, πλατιά, καρδιοειδή, νεφροειδή, μακρόμισχα.
Έχει άνθη βαθιά ιώδη και σέπαλα ωοειδή.
Απαντάται σε δροσερές τοποθεσίες, ενώ καλλιεργείται πλατιά και σαν διακοσμητικό.
Ανθίζει Φεβρουάριο - Μάιο.

Ετυμολογία:
Viola > viola (latin.) δάνειο από κάποια μεσογειακή γλώσσα. Ελληνικά: ίον (< ιώδες χρώμα, κλπ).
odorαtus, a, um > odóro αρωματίζω, με ευχάριστη μυρωδιά = αρωματική, εύοσμη.


Δευτέρα 19 Μαρτίου 2018

Polygala nicaeensis subsp. tomentella

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Το Πολύγαλα της Νίκαιας υποείδος το χνουδωτό [Polygala nicaeensis Koch 1835 subsp. tomentella (Boiss.) Chodat 1889] είναι ενδημικό της Στερεάς Ελλάδας, Εύβοιας και Δυτικής Μακεδονίας.
Πολυετής πόα με ξυλώδη βάση και πυκνά χνουδωτό - τριχωτό βλαστό, ύψους 10-40 εκατοστών. Φύλλα γραμμοειδή με πυκνό τρίχωμα.
Βιότοπος: ξηρά, ποώδη και πετρώδη εδάφη.
Άνθη: ρόδινα - γαλαζωπά που σχηματίζουν χαλαρό βότρυ.
Άνθιση: Απρίλιος - Μάιος.
Εξάπλωση στην Αττική: Πάρνηθα, Πεντέλη, Γεράνεια, Κιθαιρώνα, Πάστρα.

Ετυμολογία
Polygala > πολύ + γάλα - επειδή πιστεύεται ότι ως ζωοοτροφή ευνοεί την παραγωγή γάλακτος = Πολύγαλα.
nicaeensis > Νίκαια, αποικία της Μασσαλίας στην Νότια Γαλλία, σήμερα γαλλικά Nice (Νις).
tomentella > υποκοριστικό του tomentus (λατιν.) χνούδι = χνουδωτή, τριχωτή.

Κυριακή 18 Μαρτίου 2018

Centaurea pelia

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Η Κενταύρια του Πηλίου (Centaurea pelia DC. 1838) είναι ελληνικό ενδημικο είδος με εξάπλωση στην Στερεά Ελλάδα, Θεσσαλία (περιγράφτηκε από το Πήλιο), Πίνδου και Δυτικής Μακεδονίας (Βούρινος).
Φυτό με όρθιους τριχωτούς βλαστούς.
Βιότοπος: χλοώδεις θέσεις, ξηρά λιβάδια, άκρες δρόμων και φρυγανότοποι, από τα 200 μέτρα μέχρι την ορεινή ζώνη.
Άνθη: κίτρινα-λεμονί.
Άνθιση: Μάιος - Ιούνιος.
Εξάπλωση στην Αττική: Γεράνεια, Πατέρας.

Ετυμολογία:
Centaurea > > Centaurus > Κένταυρος (ο Κένταυρος Χείρων ήταν γιατρός και δάσκαλος του Ασκληπιού).
pelia > Πήλιο.

Σάββατο 17 Μαρτίου 2018

Centaurea orphanidea

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

H Κενταύρια του Ορφανίδη (Centaurea orphanidea Heldr. & Sart. ex Boiss. 1856) είναι ενδημική της Στερεάς Ελλάδας και της Εύβοιας. Περιγράφτηκε το 1856 από την Αττική.
Έχει ενδιαφέρον ότι έχει συλλεγεί από κατοικημένες σήμερα περιοχές, το Ηράκλειο (1886 Χελδράιχ), τις Κουκουβάουνες-Μεταμόρφωση (Τούντας) και τα χαμηλά του Υμηττού κοντά στο Παγκράτι (1932 K. H. Rechinger).
Διετής πόα, με βλαστούς 20-30 εκατοστά, με έντονη διακλάδωση. Φύλλα γκρι, χνουδωτά, τα κατώτερα πτεροσχιδή.
Άνθη πορφυρά.
Βιότοπος: παρυφές δρόμων, πετρώδεις θέσεις, σε χαμηλά υψόμετρα.
Άνθιση: Απρίλιος - Ιούνιος.
Εξάπλωση στην Αττική: Πάρνηθα, Πεντέλη, Γεράνεια, Πατέρας, Πάστρα, Μερέντα, Δήλεσι, Μεσόγεια.

Ετυμολογία:
Centaurea > > Centaurus > Κένταυρος (ο Κένταυρος Χείρων ήταν γιατρός και δάσκαλος του Ασκληπιού).
orphanidea > > προς τιμήν του βοτανικού Θεόδωρου Ορφανίδη (Σμύρνη 1817 - Αθήνα 1886), καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Παρασκευή 16 Μαρτίου 2018

Tragopogon porrifolius subsp. eriospermus

Περισσός 13-03-2014 Τουρκοβούνια
Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Ο Τραγοπώγων ο πρασσόφυλος (Tragopogon porrifolius L.) είναι πολύμορφο είδος. Στην Ελλάδα θεωρείται ότι υπάρχει το υποείδος «εριόσπερμος» [Tragopogon porrifolius subsp. eriospermus (Ten.) Greuter 2007] με ευρεία εξάπλωση σε όλη την χώρα.
Στιβαρό φυτό με πλατιά, γραμμοειδή φύλλα, περίβλαστα.
Βιότοπος: μεσογειακά λιβάδια, πετρώδεις πλαγιές, ακαλλιέργητοι αγροί, καλλιέργειες.
Κεφάλια με πολλά ανθίδια, ρόδινα ή ιώδη και βράκτια οξύληκτα. Μετά την άνθιση τα βράκτια κλείνουν και ξανανοίγουν για να απελευθερώσουν τα φτερωτά καρπίδια.
Ανθίζει από τον Μάρτιο.

Ετυμολογία:
Tragopogon > τράγος + πώγων - από την μορφή του πάππου = Τραγοπώγων (αρχαίο όνομα από τον Διοσκουρίδη).
porrifolius > porrum (πράσο) + folium φύλλο = πρασόφυλλος.
eriospermus > έριον + σπέρμα = εριόσπερμος.



Πέμπτη 15 Μαρτίου 2018

Reseda alba

Περισσός 13-03-2014 Τουρκοβούνια
Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Η Reseda alba L. 1753, είναι ευρωμεσογειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: φρύγανα, ελαιώνες, ξηρά λιβάδια, παράκτιοι βιότοποι, σε υψόμετρα 0-600 (-100) μ.
Φυτό με βλαστό όρθιο.
Φύλλα επάλληλα, πτεροσχιδή, με λοβούς λογχοειδείς κυματιστούς.
Τα μικρά, λευκά άνθη είναι σε πυκνό στάχυ και έχουν 5 πέταλα κροσσωτά και 5 σέπαλα μικρότερα.
Ανθίζει (Φεβρουάριο) Μάρτιο - Ιούνιο.

Ετυμολογία:
Reseda > resédo ηρεμώ - όνομα φαρμακευτικού φυτού που αποδίδεται στο Πλίνιο.
alba = λευκή.


Τετάρτη 14 Μαρτίου 2018

Centaurea laureotica

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Η Κενταύρια η λαυρεωτική (Centaurea laureotica Heldr. ex Halácsy 1898) είναι ενδημική της Αττικής, της Εύβοιας και με αμφιβολία της Πελοποννήσου.
Ψηλό φυτό με όρθιους έντονα διακλαδισμένους βλαστούς τριχωτούς βλαστούς.
Βιότοπος: πετρώδεις και χαλικώδεις θέσεις, παρυφές δρόμων, διάκενα πευκοδασών.
Άνθη: κίτρινα-κρεμ, ρόδινα.
Άνθιση: μέσα Μαΐου - Ιούνιος.
Εξάπλωση στην Αττική: στην Λαυρεωτική, απ’ όπου και περιγράφτηκε το 1898.

Ετυμολογία:
Centaurea > Centaurus > Κένταυρος (ο Κένταυρος Χείρων ήταν γιατρός και δάσκαλος του Ασκληπιού).
laureotica > Λαυρεωτική
.

Τρίτη 13 Μαρτίου 2018

Campanula drabifolia

 Φιλοθέη 18-04-2014 Τουρκοβούνια

Η Καμπανούλα η δραπόφυλλη (Campanula drabifolia Sm. 1806) είναι ενδημική της Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου και Ιονίου.
Φυτό μικροσκοπικό, με πλατιά και οδοντωτά φύλλα.
Βιότοπος: πετρώδεις θέσεις, σχισμές βράχων, φρύγανα. Προτιμά ασβεστολιθικά εδάφη.
Άνθη: μικρά, ιώδη-μπλε.
Άνθιση: Μάρτιος - Μάιος.
Εξάπλωση: σε όλη την Αττική σε χαμηλά υψόμετρα, μέχρι 300-400 μέτρα.

Ετυμολογία:
Campanula > campana (λατιν.) < campanula υποκοριστικό.
drabifolia > draba δράβη (Διοσκουρίδης) + folium φύλλο = με φύλλα σαν ου φυτού draba δράβη = δραβόφυλλη.
draba > δράβη (φυτό που αναφέρει ο Διοκσουρίδης). Ο De Theis γράφει ότι, σύμφωνα με τον Λινναίο, «δράβη» σημαίνει ξινή, πικάντικη, με αναφορά στη γεύση των φύλλων.

Δευτέρα 12 Μαρτίου 2018

Anchusella variegata

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Η Αγχουσέλα η διάστικτη (Anchusella variegata (L.) Bigazzi, Nardi & Selvi 1997) είναι ενδημικό φυτό της νότιας ηπειρωτικής Ελλάδας, Αιγαίου, Ιονίου και Κρήτης.
Μονοετές είδος με σκληρές άκαμπτες τρίχες και βλαστούς έρποντες. Τα φύλλα είναι άμισχα, λογχοειδή, πριονωτά και πάνω τους αναπτύσσονται χαρακτηριστικά λευκά εξογκώματα.
Όπως φαίνεται και από το όνομά της η A. variegata είναι ένα φυτό με ποικιλία χρωμάτων στα άνθη της. Αυτά είναι μικρά, σωληνοειδή με πέντε μικρά, άνισα πέταλα λευκά, με ρόδινα, ιώδη ή γαλάζια στίγματα. Κάλυκας με πέντε οξύληκτους λοβούς.
Φύεται Ασβεστολιθικοί βραχώδεις και πετρώδεις θέσεις, θαμνότοπους, φρύγανα, ξηρά λιβάδια. Ανθίζει την άνοιξη.
Ετυμολογία:
Anchusella > υποκοριστικό του Anchusa > άγχουσα (φυτό που αναφέρουν οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς με φαρμακευτικές και καλλωπιστικές ιδιότητες).
variegata > vario (ποικίλω) = ποικίλη, ποικιλόχρωμη, διάστικτη.


Κυριακή 11 Μαρτίου 2018

Alkanna graeca subsp. baeotica

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Η Αλκάννα η ελληνική υποείδος βοιωτική (Alkanna graeca Boiss. & Spruner 1844 subs. baeotica (A.DC.) Nyman 1881) είναι ενδημική της Στερεάς Ελλάδας, Θεσσαλίας, Εύβοιας και Πελοποννήσου. Φύεται σε βραχώδεις και πετρώδεις τοποθεσίες, σε ορεινές περιοχές και συνήθως πάνω από τα 1200m. Ανθίζει από τον Απρίλιο.
Η Alkanna baeotica περιγράφτηκε το 1846 από τον A. DC. (Alphonse De Candolle, καθηγητής Βοτανικής στο Πανεπιστήμιο της Γένοβας) και από αποξηραμένο δείγμα το Sartori από την Βοιωτία ("in campis Boeotieae"). Δύο χρόνια νωρίτερα το 1844 οι Boissieur & Spruner είχαν περιγράψει την Alkanna graeca από την Πελοπόννησο. Το 1881 ο Nyman υποβάθμισε την Alkanna baeotica σε υποείδος της Alkanna graeca, επειδή η A. graeca είχε περιγραφεί νωρίτερα. Έτσι προέκυψε η Alkanna graeca subsp. baeotica, (DC.) Nyman 1881.
Ετυμολογία:
Alkanna  < al-kanne, αραβικό όνομα φυτού, την ρίζα του οποίου χρησιμοποιούσαν οι Άραβες φαρμακοποιοί και για την χρωστική al-henna // από την ισπανική alcana henna (θάμνος), από τη μεσαιωνική λατινική Alhanna (αλχανά) , από την αραβική al-ḥinnā η χέννα
graecus, a, um < Grecia Ελλάδα. = ελληνική
baeotica < Baeotia Βοιωτία. = βοιωτική.

Σάββατο 10 Μαρτίου 2018

Consolida tenuissima

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Η Κονσολίντα η λεπτότατη [Consolida tenuissima (Sibth. & Sm.) Soó 1922] είναι ενδημική της Αττικής, της Εύβοιας και της Σκύρου.
Πόα με λεπτό, διακλαδιζόμενο και τριχωτό βλαστό, με ύψος μέχρι 50 εκατοστά.
Βιότοπος: Βραχώδεις θέσεις, φρυγανότοποι, σε υψόμετρα 250-900 μ.
Άνθη: Ζυγόμορφα, σε χαλαρή ταξιανθία, χρώματος μπλε-μοβ.
Άνθιση: Απρίλιος - Μάιος.
Εξάπλωση στην Αττική: Υμηττός, Ποικίλο, Πάρνηθα, Πεντέλη, Πατέρας.

*** Περιλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων & Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (RDB 2009), με τον χαρακτηρισμό «τρωτό» (VU).

Ετυμολογία:
Consolida > consolido (λατιν.) σταθεροποιώ, ενοποιώ > consolida λατινικό όνομα φυτού, του οποίου οι φαρμακευτικές ιδιότητες υποτίθεται ότι θεράπευαν τις πληγές.
tenuissima > tenuis λεπτός > tenuissima = λεπτότατη, λόγω των πολύ λεπτών βλαστών της.


Παρασκευή 9 Μαρτίου 2018

Centaurea iberica subsp. holzmanniana

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνσh

Η Κενταύρια η ιβηρική υποείδος του Χόλτζμαν [Centaurea iberica Trev. subsp. holzmanniana (Boiss.) Dostál 1976] είναι ενδημική της Στερεάς Ελλάδας και της Πελοποννήσου.
Πολυετές φυτό με μορφή μικρού θάμνου και ύψος έως 30 εκατοστά.
Φύλλα πράσινα με αραιές άκαμπτες τρίχες και οδοντωτή περιφέρεια.
Ανώτερα φύλλα λογχοειδή.
Βιότοπος: λιβάδια, παλιά χωράφια, παρυφές δρόμων, ανοιχτές εκτάσεις.
Άνθη: ανθίδια σε βαθύ μοβ, αδενώδη, τα εξωτερικά ελαφρώς λυγισμένα.
Άνθιση: Ιούνιος - Ιούλιος.
Εξάπλωση στην Αττική: Πάρνηθα, Πάστρα.

Ετυμολογία:
Centaurea > Centaurus > Κένταυρος (ο Κένταυρος Χείρων ήταν γιατρός και δάσκαλος του Ασκληπιού).
iberica > > Ιβηρία, αρχαία ελληνική ονομασία Ισπανίας και Πορτογαλίας = ιβηρική.
holzmanniana > αφιερωμένο στον Γερμανό βοτανικό Timoleon Holzmann (1843-?) που ερεύνησε στην Ελλάδα.

Πέμπτη 8 Μαρτίου 2018

Centaurea ebenoides

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Η Κενταύρια η εβενοειδής (Centaurea ebenoides Heldr. ex S.Moore, 1878) είναι ενδημική της Βόρειας Εύβοιας και των Γερανείων σε οφιολιθικά πετρώματα.
Φυτό πολυετές. Βλαστοί κατακείμενοι έως τοξοειδώς αφιστάμενοι, μήκους 10-15 εκ. Φύλλα εριώδη, πτερυγόσχιστα έως πτεροειδή ή διακοπτόμενα πτεροειδή, λυροειδή . Άνθη ερυθρορόδινα, τα περιφερειακά
μικρότερα από τα κεντρικά. Στα Γεράνεια υπάρχουν και φυτά με άνθη λευκά και πορφυρές νευρώσεις.
Βιότοπος: σχισμές οφιολιθικών βράχων, άγονα οφιολιθικά εδάφη με μέτρια έως μεγάλη κλίση και μικρή φυτοκάλυψη.
Άνθιση: Μάιος - Ιούνιος.
Ετυμολογία:
Centaurea > Centaurus > Κένταυρος (ο Κένταυρος Χείρων ήταν γιατρός και δάσκαλος του Ασκληπιού).
ebenoides >  έβενος + είδος - εβενοειδής, επειδή το φύλλωμά της μοιάζει με του φυτού έβενος (Ebenus).


Τετάρτη 7 Μαρτίου 2018

Centaurea achaia subsp. corinthiaca

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

 Η Κενταύρια της Αχαΐας υποείδος η κορινθιακή [Centaurea achaia subsp. corinthiaca (Boiss. & Heldr.) Phitos & T.Georgiadis 1981] είναι ενδημική της περιοχής του Λουτρακίου.
Πολυετής πόα με όρθιους βλαστούς που διακλαδίζονται ψηλά.
Βιότοπος: ομαλές θέσεις, άκρες καλλιεργημένων χωραφιών και αμπελώνων, άκρες δρόμων, όχθες χειμάρρων, ανάμεσα σε φρύγανα.
Άνθη: λευκά έως ρόδινα, με πορτοκαλόχροες νευρώσεις στο κατώτερο τμήμα τους
Άνθιση: τέλη Μαΐου - αρχές Ιουλίου.

*** Περιλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων & Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (RDB 2009), με τον χαρακτηρισμό «Τρωτό» (VU).

Ετυμολογία:
Centaurea > Centaurus > Κένταυρος (ο Κένταυρος Χείρων ήταν γιατρός και δάσκαλος του Ασκληπιού)
achaia > Αχαΐα.
corinthiaca > κορινθιακή.

Τρίτη 6 Μαρτίου 2018

Bellevalia ciliata

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Η Μπελεβάλια η βλεφαριδωτή [Bellevalia ciliata (Cirillo) T.Nees 1834] είναι βολβώδες φυτό, με εξάπλωση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Φύλλα λογχοειδή, μικρότερα του βλαστού, τριχωτά, κυματοειδή.
Βιότοπος: ανοικτές θέσεις, αγροί και καλλιεργημένες περιοχές. Λόγω του περιορισμού των καλλιεργούμενων εκτάσεων, αρχίζει να σπανίζει
Άνθη: ταξιανθία κωνική και πυκνή, με 40-60 λευκωπά άνθη.
Άνθιση: Μάρτιος - Απρίλιος.
Εξάπλωση στην Αττική: Πάρνηθα, Ωρωπός, Γεράνεια, Πατέρας, Κιθαιρώνας.

Ετυμολογία:
Bellevalia > γένος αφιερωμένο στον Richer de Belleval (1564-1602), ιδρυτή του Βοτανικού Κήπου του Μονπελιέ.
ciliata > cílium βλεφαρίδα, ματόκλαδο = βλεφαριδωτή

Δευτέρα 5 Μαρτίου 2018

Allium cithaeronis

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Το γεώφυτο Άλλιο του Κιθαιρώνα (Allium cithaeronis, Bogdanović & al. 2011) είναι ενδημικό της Αττικής (Στερεά Ελλάδα). Πρωτοβρέθηκε και περιγράφτηκε πρόσφατα από τον Κιθαιρώνα, αλλά από τότε βρέθηκε επίσης στα Γεράνεια και την Πάρνηθα. Φύεται σε ασβεστολιθικές βραχώδεις και πετρώδεις θέσεις και σε βουνοκορφές. Ανθίζει Ιούνιο, Ιούλιο.
Ετυμολογία:
Allium > αllium (λατιν. Πλίνιος) > άγλις, -ίθος, η κεφαλή ή σκελίδα σκόρδου (σύμφωνα με τον Ottorino Pianigiani, 1845-1926, Ιταλό δικαστή, πολιτικό και γλωσσολόγο.
cithaeronis > Κιθαιρών 



Κυριακή 4 Μαρτίου 2018

Onosma kaheirei

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Το Ονόσμα του Ρέχινγκερ (Onosma kaheirei, Teppner 1988 είναι ελληνικό ενδημικό, με περιορισμένη εξάπλωση σε Στερεά Ελλάδα (βουνά της Αττικής), Πελοπόννησο (Παναχαϊκό) και κεντρική Εύβοια.
Το φυτό σχηματίζει χαμηλούς θάμνους με μορφή μαξιλαριού. Έχει ξυλώδη βάση. Γενικά είναι τριχωτό φυτό στα φύλλα και τους κάλυκες. Φύλλα στενά λογχοειδή, με τα περιθώριά τους να γυρίζουν προς τα μέσα.
Βιότοπος: βράχοι, βραχώδεις πλαγιές και ξέφωτα αειθαλών δασών.
Άνθη: σωληνοειδή, σε χρώμα κίτρινο-λεμονί και καλυμμένα με κοντό χνούδι.
Ετυμολογία:
Onosma > Όνος + οσμή. Επειδή η οσμή του προσελκύει τους όνους (γαϊδούρια)  
kaheirei > από το αρτικόλεξο του ονόματός του Αυστριακού βοτανικού Ρέχινγκερ (Karl Heinz Rechinger)

Σάββατο 3 Μαρτίου 2018

Plocama calabrica

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Η Plocama calabrica (L.f.) M.Backlund & Thulin 2007, είναι μεσογειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα, εκτός Κυκλάδων και ΒΑ χώρας.
Συνώνυμο: Putoria calabrica (L. f.) DC. 1830
Βιότοπος: βραχώδεις θέσεις, χαλικώδεις πλαγιές, παρυφές δρόμων, σε υψόμετρα 0-1200 (-2000) μ.
Μικρό, μάλλον απλωτό, δύσοσμο φρύγανο, με ξυλώδη βάση.
Φύλλα αντίθετα, λογχοειδή, σαρκώδη και λεία,
Τα ρόδινα άνθη έχουν 4 τριγωνικούς λοβούς, μακρύ σωλήνα και φύονται σε κορύμβους
Ανθίζει Απρίλιο - Ιούλιο.

Ετυμολογία:
Plocama > πλόκανον (έργο πλεκτικής) ==> αναφορά στους μπλεγμένους κλάδους.
calabrica = Calabria, η Καλαβρία στην Νότια Ιταλία.
Putoria > puteo βρωμάω
.

Παρασκευή 2 Μαρτίου 2018

Sideritis curvidens

Υμηττός 01-05-2009
Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Η Sideritis curvidens, Stapf 1885, είναι φυτό της Ανατολικής Μεσογείου, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα, εκτός της Πίνδου.
Συνώνυμο: Sideritis romana subsp. curvidens (Stapf) Holmboe
Ετήσιο φυτό, συνήθως με ένανν ή λίγους βλαστούς, με ύψος 5-15 εκ.
Βιότοπος: ελαιώνες, ανοίγματα κωνοφόρων δασών, αμμώδη εδάφη, παράκτια ενδιαιτήματα, σε  υψόμετρα 0-800 μ. και στην Κρήτη περιστασιακά έως τα 1250 μ.
Ταξιανθία με 4-6 λευκκά και σπανιώς ρόδινα άνθη.
Ανθίζει από τα τέλη Μαρτίου.

Ετυμολογία:
Sideritis > sideritis (Πλίνιος) > σιδηρίτις (Διοσκουρίδης) = η Σιδηρίτις.
curvidens >  curvus καμπύλος, κυρτός - από το σχήμα των ανθέων.


Πέμπτη 1 Μαρτίου 2018

Centaurea achaia

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Η Κενταύρια της Αχαΐας (Boiss. & Heldr. 1856) είναι ενδημική της Βόρειας Πελοποννήσου (Μαίναλο, Χελμός, ‘Υδατα Στυγός, φαράγγι Βουραϊκού, περιοχή Καλαβρύτων) και της Δυτικής Αττικής.
Πολυετής πόα, με μεγάλη μορφολογική ποικιλότητα.
Βιότοπος: ξηρές και άγονες θέσεις, σε λοφώδη υψώματα, σε ασβεστολιθικές πλαγιές, δίπλα σε δρόμους και μονοπάτια.
Άνθη: ρόδινα, ιώδη ή λευκά (στα Γεράνεια και τον Πατέρα).
Άνθιση: Μάιος - Αύγουστος.
Εξάπλωση στην Αττική: Γεράνεια, Πατέρας, Μεγαρίδα.
Ετυμολογία:
Centaurea > Centaurus > Κένταυρος (ο Κένταυρος Χείρων ήταν γιατρός και δάσκαλος του Ασκληπιού)
achaia > Αχαΐα