ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΜΠΛΟΚ

Τετάρτη 24 Ιουλίου 2013

Convolvulus dorycnium

Πατέρας 08/06/2013

Ο Κονβόλβουλος το δορύκνιον (Convolvulus dorycnium L. 1750) είναι μεσογειακό φυτό. Στην Ελλάδα εξαπλώνεται στη νότια χώρα και το Αιγαίο.
Θάμνος με στρογγυλό σχήμα, με ύψος μέχρι 1 μέτρο, περίπλοκα διακλαδισμένος.
Βιότοπος: ξηρά λιβάδια, αγροί.
Φύλλα μικρά, στενά, οριζόντια.
Άνθη μονήρη σε κάθε κλάδο.
Στεφάνη 20-15 χιλ. με απαλό προς φωτεινό ρόδινο χρώμα, πιο σκούρο στο κέντρο.
Ανθίζει από τον Μάιο.


Ο Διοσκουρίδης το περιγράφει ως εξής:
«δορύκνιον, ὃ Κρατεύας ἁλικάκκαβον ἢ καλλέαν καλεῖ. θάμνος ὅμοιος ἐλαίᾳ ἀρτιφυεῖ, κλῶνας ἔχων ἐλάσσονας πήχεως, φύλλα δὲ τῷ χρώματι ἐλαίᾳ παραπλήσια, μικρότερα δὲ καὶ στενότερα καὶ τραχέα ἰσχυρῶς, ἄνθος λευκόν· ἐπ' ἄκρου δὲ ἔχει πυκνὰ θυλάκια ὥσπερ ἐρεβίνθου, ἐν οἷς σπερμάτια στρογγύλα, πέντε ἢ ἕξ, ὅσον ὄροβοι μικροί, λεῖα, ἰσχυρὰ καὶ ποικίλα, ῥίζαν πάχος δακτύλου, μῆκος δὲ πήχεως· φύεται ἐν πέτραις οὐ πόρρω θαλάσσης»

Η περιγραφή ταιριάζει μάλλον στον Κονβόλβουλο τον ελαιόφυλλο (Convolvulus oleifolius), οπότε το μπέρδεμα οφείλεται στον Λινναίο.

Και ο Διοασκουρίδης συμπληρώνει:
«ποιεῖ δὲ τὸ πρόσφατον γάλα καὶ πρὸς τοὺς ἀπὸ τῶν θανασίμων φαρμάκων δηγμοὺς καὶ πυρώσεις, ὡς κανθαρίδος ἢ πιτυοκάμπης ἢ βουπρήστεως ἢ σαλαμάνδρας ἢ ὑοσκυάμου ἢ δορυκνίου ἢ ἀκονίτου ἢ ἐφημέρου».

Ετυμολογία:
Convolvulus > convólvo (λατιν.) διαπλέκω - για τα συχνά άστατα στελέχη των ειδών αυτού του γένους = Κονβόλβουλος
dorycnium > δόρυ + κνάω και κναίω (ξύνω, τρίβω) / επειδή το φυτό χρησιμοποιήθηκε για να δηλητηριάζει τις λόγχες των δοράτων // αναφέρεται από τον Διοσκουρίδη και τον Πλούταρχο = δορύκνιον.




Σάββατο 13 Ιουλίου 2013

Centaurea solstitialis subsp. solstitialis

Πάστρα 07/07/2013

Η Κενταύρια του θερινού ηλιοστασίου (Centaurea solstitialis L. 1753) είναι μεσογειακό φυτό, με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Βιότοπος: θαμνώνες, ξηρά λιβάδια, ελαιώνες, διάκενα κωνοφόρων δασών, μπάζα, σε υψόμετρα 0-600 (1100) μ.
Ετήσιο ή διετές φυτό με βλαστούς 30-80 εκ., με κυματοειδή πτερύγια. Φύλλα γλαυκά, καλυμμένα με αραχνοειδείς τρίχες, τα κατώτερα λυροειδή που ξεραίνονται στην περίοδο της άνθισης, τα ανώτερα λογχοειδή.
Κεφάλια μονήρη, με ανθίδια χρυσοκίτρινα. Βράκτια με μεγάλα κίτρινα αγκάθια.
Ανθίζει Μάιο - Ιούλιο και ενίοτε μέχρι τον Οκτώβριο.
Ετυμολογία:
Centaurea < Centaurus > Κένταυρος (ο Κένταυρος Χείρων ήταν γιατρός και δάσκαλος του Ασκληπιού).
solstitialis < θερινή (του θερινού ηλιοστασίου), από την εποχή που ανθίζει.

Πάρνηθα 01/11/2007

Δευτέρα 8 Ιουλίου 2013

Silene radicosa

Κιθαιρώνας 07/07/2013

Η Silene radicosa (Boiss. & Heldr. 1846) είναι φυτό των Νότιων Βαλκανίων με μεγάλη εξάπλωση στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Βιότοπος: βραχώδεις θέσεις, ορεινή βλάστηση σε υψόμετρα 500 - 2100 μ.
Άνθιση: Ιούνιος - Σεπτέμβριος.
Ετυμολογία:
Silene < Silenus (λατιν.) < Σειληνός = Σιληνή.
radicosa < radix ρίζα, ράφανος (ραπάνι) ==> από την μορφή της ρίζας της.