Convolvulus dorycnium

Πατέρας 08/06/2013

Ο Κονβόλβουλος το δορύκνιον (Convolvulus dorycnium L. 1750) είναι μεσογειακό φυτό. Στην Ελλάδα εξαπλώνεται στη νότια χώρα και το Αιγαίο.
Θάμνος με στρογγυλό σχήμα, με ύψος μέχρι 1 μέτρο, περίπλοκα διακλαδισμένος.
Βιότοπος: ξηρά λιβάδια, αγροί.
Φύλλα μικρά, στενά, οριζόντια.
Άνθη μονήρη σε κάθε κλάδο.
Στεφάνη 20-15 χιλ. με απαλό προς φωτεινό ρόδινο χρώμα, πιο σκούρο στο κέντρο.
Ανθίζει από τον Μάιο.

Ο Διοσκουρίδης το περιγράφει ως εξής:
«δορύκνιον, ὃ Κρατεύας ἁλικάκκαβον ἢ καλλέαν καλεῖ. θάμνος ὅμοιος ἐλαίᾳ ἀρτιφυεῖ, κλῶνας ἔχων ἐλάσσονας πήχεως, φύλλα δὲ τῷ χρώματι ἐλαίᾳ παραπλήσια, μικρότερα δὲ καὶ στενότερα καὶ τραχέα ἰσχυρῶς, ἄνθος λευκόν· ἐπ' ἄκρου δὲ ἔχει πυκνὰ θυλάκια ὥσπερ ἐρεβίνθου, ἐν οἷς σπερμάτια στρογγύλα, πέντε ἢ ἕξ, ὅσον ὄροβοι μικροί, λεῖα, ἰσχυρὰ καὶ ποικίλα, ῥίζαν πάχος δακτύλου, μῆκος δὲ πήχεως· φύεται ἐν πέτραις οὐ πόρρω θαλάσσης». 
Η περιγραφή ταιριάζει μάλλον στον Κονβόλβουλο τον ελαιόφυλλο (Convolvulus oleifolius), οπότε το μπέρδεμα οφείλεται στον Λινναίο.

Και ο Διοασκουρίδης συμπληρώνει:
«ποιεῖ δὲ τὸ πρόσφατον γάλα καὶ πρὸς τοὺς ἀπὸ τῶν θανασίμων φαρμάκων δηγμοὺς καὶ πυρώσεις, ὡς κανθαρίδος ἢ πιτυοκάμπης ἢ βουπρήστεως ἢ σαλαμάνδρας ἢ ὑοσκυάμου ἢ δορυκνίου ἢ ἀκονίτου ἢ ἐφημέρου».

Ετυμολογία:
Convolvulus > convólvo (λατιν.) διαπλέκω - για τα συχνά άστατα στελέχη των ειδών αυτού του γένους = Κονβόλβουλος
dorycnium > δόρυ + κνάω και κναίω (ξύνω, τρίβω) / επειδή το φυτό χρησιμοποιήθηκε για να δηλητηριάζει τις λόγχες των δοράτων // αναφέρεται από τον Διοσκουρίδη και τον Πλούταρχο = δορύκνιον.