ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΜΠΛΟΚ

Κυριακή 9 Νοεμβρίου 2008

Cichorium intybus - κιχώριο το αντίδι (ραδίκι)

Τουρκοβούνια 05/11/2007  Περισσός

Το Κιχώριο το αντίδι - ραδίκι (Cichorium intybus L. 1753) είναι ευρωμεσογειακό φυτό με ευρεία εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Είναι ένα πολύ κοινό φυτό με φύλλα σε ρόδακα, πολύμορφα, συνήθως πτεροσχιδή. Ο βλαστός είναι ψηλός, διακλαδισμένος, ελαφρά χνουδωτός με κεφάλια μασχαλιαία.
Τα άνθη είναι κυανά, οδοντωτά στα άκρα.
Ανθίζει από τον Ιούνιο.
Ραδίκια στην Ελλάδα έχουμε πολλά. Τρώμε τα φύλλα τους που έχουν πικρή γεύση, γι’ αυτό και λέγονται πικροράδικα, πικραλίδες, πικροκόλλες, πικρομάρουλα ανάλογα με την περιοχή. Το όνομα «ραδίκι» που χρησιμοποιούμε σήμερα είναι ιταλικό.
Είναι ιδιαίτερα δημοφιλές χόρτο από την αρχαιότητα για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες. Ο Διοσκουρίδης το θεωρούσε ισχυρό διουρητικό και είναι πράγματι. Έχει ιδιότητες τονωτικές, αποτοξινωτικές, ορεκτικές, χωνευτικές, αντιπυρετικές, χολαγωγικές και διουρητικές.
Τρώγεται βραστή σαλάτα με ελαιόλαδο και λεμόνι. Στην Ελλάδα συνηθίζουμε να πίνουμε και το ζωμό του, το «ραδικόζουμο», που είναι ευστόμαχο, θερμαντικό ρόφημα με πολλά πολύτιμα ιχνοστοιχεία και πιστεύουμε ότι καθαρίζει το αίμα.

«σέρις ἀγρία καὶ ἥμερος, ὧν ἡ μὲν ἀγρία πικρὶς ἢ κιχόριον καλεῖται, ἥτις ἐστὶ καὶ πλατυφυλλοτέρα καὶ εὐστομαχωτέρα τῆς κηπευτῆς. καὶ τῆς κηπευτῆς δὲ διττὸν εἶδος· ἡ μὲν γάρ τίς ἐστι θριδακωδεστέρα καὶ πλατύφυλλος ἡ δὲ στενόφυλλος καὶ ἔμπικρος». (Διοσκουρίδης)

Ετυμολογία:
Cichorium > κιχόριον, φυτό που αναφέρουν οι Θεόφραστος και Διοσκουρίδης.
intybus > η λατινική αποδοση των ελληνικών λέξεων ίντυβος ή έντυβον = αντίδι.


Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2008

Βόλτα στο Πάνειον της Κερατέας

Crocus cartwrightianus 02_11_2008

Το Πάνειον ένα ξεροβούνι πάνω από την Κερατέα. Για την ακρίβεια έχει καταντήσει ξεροβούνι από την υπερβόσκιση, τις πυρκαγιές και τις καταπατήσεις. Μια σημερινή βόλτα έδειξε ότι η φύση στο Πάνειον αντιστέκεται με τους φρυγανότοπους και τα αγριολούλουδα, μερικά από τα οποία είναι ενδημικά της Ελλάδας. Ένα τέτοιο ενδημικό φυτό της Αττικής και των Κυκλάδων είναι ο κρόκος του Καρτράιτ (Crocus cartwrightianus). Ακολουθούν μερικές ακόμα σημερινές εικόνες...


Crocus cartwrightianus 02_11_2008

Colchicum cupanii

Crocus cancellatus ssp mazziaricus - κρόκος ο εσχαρωτός

Πέμπτη 30 Οκτωβρίου 2008

Ophrys leptomera

Πεντέλη 28-04-2008

Η Οφρύς «με τα λεπτά μέρη» (Ophrys leptomera, P. Delforge 2000) είναι ενδημική ορχιδέα Αττικής, Εύβοιας και Πελοποννήσου. Περιγράφτηκε το 2000 από την Εύβοια.
Βιότοπος: θαμνότοποι, φρυγανότοποι, αραιά πευκοδάση, σε ηλιόλουστα έως ημισκιερά εδάφη.
Άνθη: μεγάλα, με κιτρινοπράσινο χρωματισμό, σε ταξιανθία υψηλή και αραιή.
Άνθιση: Απρίλιος - Μάιος.
Εξάπλωση στην Αττική: Πεντέλη, Υμηττός.

Ετυμολογία:
Ophrys > Οφρύς (φρύδι). Δεν είναι ξεκάθαρο σε ποια χαρακτηριστικά του γένους Ophrys αναφέρεται το όνομα ενώ υπάρχει και το ενδεχόμενο γλωσσικής παρερμηνείας.
leptomera > λεπτός + μέρος = με λεπτά μέρη, από τα λεπτά πέταλα και τους λεπτούς πλαϊνούς λοβούς.
.


Παρασκευή 24 Οκτωβρίου 2008

Cirsium vulgare

Πάρνηθα  26/08/2008

Το Cirsium vulgare [(Savi) Ten. 1838] είναι ευρωμεσογειακό φυτό με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: άκρες δρόμων, λιβάδια, διάκενα δασών σε υψόμετρα 0-1500 μ.
Διετές ή βραχύβια πολυετές φυτό με ύψος 60-100 εκ. Στέλεχος με αραιό αραχνοειδές τρίχωμα, αγκαθωτό. Ανθίδια ροζ-μοβ.
Άνθιση: τέλη Μαΐου - Σεπτέμβριος.

Ετυμολογία:
Cirsium < κίρσιον και κιρσός (διευρυμένη φλέβα) ==> επειδή υποτίθεται ότι είδη του γένους θεράπευαν την πάθηση των κιρσών.
vulgare (λατιν.) < vúlgus κοινός, ευρέως διαδεδομένος = κοινό.

Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2008

Cirsium creticum

Δεκέλεια - Τατόι 12/10/2008 Πάρνηθα

Το Cirsium creticum (Lam.) d’Urv. 1822] είναι μεσογειακό φυτό με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: υγρές θέσεις σε πηγές, λίμνες, έλη, λιβάδια σε υψόμετρα 0-1200 (-1800) μ.
Πολυετές, λεπτό, όρθιο φυτό ύψους 1-1,5 μ. Βλαστός με καλά αναπτυγμένα ακανθώδη φύλλα. 
Άνθιση: τέλη Απριλίου - Οκτώβριος.

Ετυμολογία:
Cirsium < κίρσιον και κιρσός (διευρυμένη φλέβα) ==> επειδή υποτίθεται ότι είδη του γένους θεράπευαν την πάθηση των κιρσών.
creticum < Creta Κρήτη.

Δευτέρα 13 Οκτωβρίου 2008

Rubus sanctus βάτος ο ιερός - βατομουριά

Πάρνηθα 12_10_2008 Τατόι

Ο Rubus sanctus Schreb. 1766, είναι  φυτό της  Μεσογείου και της ΝΔ Ασίας, με ευρεία εξάπλωση σς όλη την Ελλάδα.
Κοινό όνομα = βατομουριά.
Βιότοπος: παρυφές δρόμων, ρεματιές, άκρες αγρών, σε υψόμετρα 0-900 (-1300) μ.
Πολυετής αναρριχητικός και διακλαδισμένος θάμνος με μακρείς, λεπτούς βλαστούς, πολύ αγκαθωτούς.
Φύλλα σύνθετα με 3-5 φυλλάρια ωοειδή, οδοντωτά, πιο ανοιχτόχρωμα στην κάτω επιφάνεια.
Άνθη περίπου 2εκ. σε διάμετρο με μακρείς αγκαθωτούς ποδίσκους και αραιή ταξιανθία.
Πέταλα 5, λευκά ή ρόδινα και στήμονες πολλοί.
Οι καρποί του, τα βατόμουρα, είναι βρώσιμοι.
Υποτίθεται ότι πρόκειται για την καιόμενη βάτο της Παλαιάς Διαθήκης, εξού και το όνομα sanctus.
Ανθίζει Μάιο - Ιούλιο και περιστασιακά μέχρι το φθινόπωρο.

Ετυμολογία:
Rubus > rúbeo, κοκκινίζω ==> αναφορά στο χρώμα των ανώριμων καρπών (βατόμουρων).
sanctus, a, um = ιερός.

Σάββατο 11 Οκτωβρίου 2008

Narcissus obsoletus

Σούνιο 11/10/2008

Ο Νάρκισσος ο παλαιός [Narcissus obsoletus, (Haw.) Spach 1846] είναι ο πρώτος που ανθίζει το φθινόπωρο. Εξαπλώνεται στα νησιά και την νότια Ελλάδα.
Μικρό βολβώδες φυτό, με μακρύ στρογγυλό βλαστό με ένα άνθος. Τα φύλλα συνήθως απουσιάζουν κατά την άνθηση ή μόλις αναπτύσσονται.
Βιότοπος: λιβάδια, ελαιώνες, παλιά χωράφια, πετρώδεις θέσεις σε χαμηλά και μέσα υψόμετρα.
Άνθη: μικρά, με διάμετρο μέχρι 3 εκατοστά. Πολύ αρωματικά.
Άνθιση από τις αρχές Οκτωβρίου.
Εξάπλωση στην Αττική: Πάρνηθα, Πεντέλη, Λαυρεωτική...

Ετυμολογία:
Narcissus > νάρκισσος, όνομα φυτού από το νεολιθικό υπόστρωμα της ελληνικής γλώσσας. Ο Πλίνιος παρετυμολογεί από την «νάρκη» (λατ. narce) λόγω του μεθυστικού αρώματος των ανθέων. Νάρκισσος: μυθολογικός πανέμορφος νέος που πέθανε στον Ελικώνα της Βοιωτίας μένοντας να θαυμάζει το πρόσωπό του στο νερό μιας πηγής.
obsoletus, -a, -um > obsolesco παλαιούμαι = παλαιός.



Παρασκευή 3 Οκτωβρίου 2008

Sternbergia lutea

Υμηττός 03/10/2008 Hymittos

Η Στερνμπέργκια η κίτρινη [Sternbergia lutea (L.) Ker Gawl. ex Spreng. 1825] είναι μεσογειακό γεώφυτο.
Έχει μεγάλη εξάπλωση στην Ελλάδα, με εξαίρεση την Δυτική Μακεδονία. Ανάλογα με τις περιοχές ονομάζεται κρινάκι, κίτρινο κρινάκι, λαλές, αγριολαλές και αγριόκρινος.
Είναι πολυετής, πόα με βολβοειδές ρίζωμα, φύλλα λογχοειδή, στενόμακρα, ανεπτυγμένα κατά την άνθιση. Ανθίζει το φθινόπωρο. Άνθη κίτρινα, με 6 λογχοειδή τέπαλα μήκους μέχρι 6 εκατοστά. Στην βάση τους έχουν μία μεμβρανώδη σπάθη.Μοιάζει με κρόκο αλλά διαφέρει στους ανθήρες, τους βιότοπους κλπ και άλλωστε ανήκει σε άλλη βοτανική οικογένεια.
Φύεται κυρίως σε πετρώδεις τοποθεσίες. Συχνά καλλιεργείται σαν καλλωπιστικό.
Ετυμολογία:
Sternbergia, είδος αφιερωμένο στον Caspar (Kaspar) Maria von Sternberg (1761-1838), Βοημό βοτανικό που θεωρείται ιδρυτής του κλάδου της Παλαιοβοτανικής
lutea = κίτρινη.
 

Πάνειο 18/10/2009 mt. Panion

Λόφος Στρέφη - Εξάρχεια, 12/10/2007

Τουρκοβούνια - κορυφή, 25/10/2007



Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου 2008

Colchicum bivonae - κολχικό

Πάρνηθα, 13/09/2008

Το Colchicum bivonae Guss. 1821, είναι φυτό των Βαλκανίων και της Ιταλίας, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα, εκτός Κρήτης και Κυκλάδων.
Βιότοπος: μακκία βλάστηση, διάκενα δασών, ορεινά λιβάδια, σε υψόμετρα 300-1300 (1700) μ.
Συνώνυμο: Colchicum latifolium Sm. 1823
Βολβώδες δηλητηριώδες φυτό.
Φύλλα μέχρι 9, επιμήκη, λογοχειδή, λεία, πλατιά, που παρουσιάζονται την άνοιξη.
Άνθη σε σχήμα κύπελλου, φθινοπωρινά, με έντονα ρόδινα ρομβοειδή μοτίβα.
Ανθίζει τέλη Αυγούστου - αρχές Νοεμβρίου.

Στην Πάρνηθα ανθίζει στα ψηλά σε μία ευρεία ζώνη από την Αγία Τριάδα μέχρι την Μόλα.
 

Ετυμολογία:
Colchicum > > Κολχίς (αρχαία όνομα της σημερινής Γεωργίας). Κατά τον Διοσκουρίδη, το κολχικό φύτρωνε άφθονο στην Κολχίδα και την Μεσσηνία.
bivonae > προς τιμήν του Antonio de Bivona-Bernardi (1774-1837), Σικελού βοτανικού και δάσκαλου του Parlatore.

Πάρνηθα, 13/09/2008 Παλιοχώρι

Πάρνηθα 05/09/2009 

Πέμπτη 11 Σεπτεμβρίου 2008

Τα πρώτα λουλούδια του φθινοπώρου

Colchicum bivonae, Πάρνηθα, 05/09/2009

Οι περισσότεροι πιστεύουμε (και το έχουμε μάθει στο σχολείο) ότι το φθινόπωρο έχει σχέση με κιτρινισμένα φύλλα και την νάρκωση της φύσης. Η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Το φθινόπωρο ανθίζει ένα πλήθος λουλουδιών. Από αργά τον Αύγουστο αρχίζουν να βγαίνουν μέσα από την ξερή γη στα μέσα υψόμετρα τα πρώτα κυκλάμινα, όπως αυτά των φωτογραφιών (κάτω). Από τις αρχές Σεπτεμβρίου αρχίζουν να ξεπετάγονται τα κολχικά, όπως αυτό της φωτογραφίας (πάνω). Μετά τις πρώτες βροχές, αρχίζει η εποχή των κρόκων. Η συνέχεια τις επόμενες μέρες στην φύση αναμένεται ενδιαφέρουσα...

Κυκλάμινο στο Κατσιμίδι (Πάρνηθα) 04/09/2008

Κυκλάμινο στην κορυφή της Πάρνηθας 26/08/2008

 Colchicum lingulatum Πάρνηθα 03/09/2009
.

Τετάρτη 3 Σεπτεμβρίου 2008

Ophrys ferrum - equinum

Η ορχιδέα Οφρύς «με πέταλο άλόγου» (Ophrys ferrum-equinum, Desfontaines 1807) έχει κέντρο ανάπτυξης το Αιγαίο. Περιγράφτηκε το 1807 από
την Σάμο και την Σμύρνη.
Εύρωστο φυτό, με ύψος έως 40 εκατοστά. Θεωρείται προγονικό είδος και παρουσιάζει μεγάλη ποικιλομορφία ανάλογα με την γεωγραφική περιοχή. Έχουν περιγραφεί αρκετά υποείδη και ποικιλίες.
Βιότοπος: φρύγανα, λιβάδια, ακαλλιέργητα χωράφια, αραιά δάση σε υψόμετρα από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι τα 1.100 μέτρα.
Άνθος: ακέραιο, ανοιχτό ή σκούρο καφεκόκκινο με πυκνό κοκκινωπό τρίχωμα στους ώμους. Θυρεός γαλαζωπός με μεταλλικό μπλε περίγραμμα σε σχήμα πέταλου.
Άνθιση: Φεβρουάριος - Μάιος.
Έχει ευρεία εξάπλωση στην Αττική.

Ετυμολογία:
Ophrys > Οφρύς (φρύδι). Δεν είναι ξεκάθαρο σε ποια χαρακτηριστικά του γένους Ophrys αναφέρεται το όνομα ενώ υπάρχει και το ενδεχόμενο γλωσσικής παρερμηνείας.
ferrum-equinum > ferrum σίδερο + equinus άλογο - επειδή ο θυρεός στο χείλος μοιάζει με πέταλο αλόγου.

 

Σάββατο 2 Αυγούστου 2008

Μερέντα: Το δάσος πριν καεί

Την ώρα που ανεβαίνει αυτό το ποστ, η πυρκαγιά στην Μερέντα βρίσκεται σε εξέλιξη. Η φωτιά ξεκίνησε από τα «λατομεία Σταύρου», για τα οποία έχει γράψει πολλά αποκαλυπτικά η «Καθημερινή» και έχει προβάλει ο «Σκάϊ». Οι φωτογραφίες που ακολουθούν έγιναν τη φετινή άνοιξη στην κορφή του βουνού.


Η θέα στον Ευβοϊκό από την κορφή

Ένα λιβάδι με ανεμώνες

Ανεμώνες και νεραγκούλες

Ορχιδέα σφηκόμορφη

Ορχιδέα κερασφόρος

Ορχιδέα πεταλοειδής

φριτιλάρια

Ορχιδέα τετράστικτη

Κυριακή 27 Ιουλίου 2008

Lilium chalcedonicum



Το Λείριο το χαλκηδονικό (Lilium chalcedonicum, L. 1753) εξαπλώνεται από την Νότια και Δυτική Ελλάδα  μέχρι την Νότια Αλβανία. Περιγράφτηκε από το όρος Χαλκηδόνιο της Θεσσαλίας.
Βιότοπος: ορεινά δάση με μεσογειακή βλάστηση και έλατα.
Άνθη: μέχρι 7 μεγάλα άνθη με βαριά μυρωδιά και κόκκινο χρώμα, γι’ αυτό και λέγεται «κόκκινος κρίνος». Μια παλιά λαϊκή του ονομασία είναι «τουρκοπούλα», γιατί έμοιαζε με το τουρμπάνι που φορούσαν στο κεφάλι οι Τούρκοι.
Άνθη: κόκκινα, με βαρύ άρωμα, βγαίνουν από 1 έως 5 στην κορυφή των βλαστών.
Άνθιση: από τον Ιούνιο και μετά.
Εξάπλωση στην Αττική: Πάρνηθα, Πεντέλη, Γεράνεια, Πατέρας, Κιθαιρώνας, Πάστρα.

Ετυμολογία:
Lilium > > lilium (λατιν.) > Λείριο (Ιπποκράτης, Θεόφραστος)
chalcedonicum > Χαλκηδόνιο, όρος της Θεσσαλίας = χαλκηδονικό.


Σάββατο 10 Μαΐου 2008

Iris germanica από το Δήλεσι

Δήλεσι 30/04/2008

Η Ίριδα η γερμανική (Iris germanica L. 1753), είναι ευρωασιατικό φυτό φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: αυτοφύεται  σε βραχώδεις, περιοχές, κυρίως στην Ήπειρο και την Μακεδονία αλλά και σε βουνά της κεντρικής Ελλάδας. Τοποθετείται ως καλλωπιστικό σε άκρες αμπελιών, ελαιώνων, περιβολιών και αγρών σε πολλές περιοχές της χώρας και κυρίως στα νησιά.
Από την Βόρεια Πελοπόννησο (Χελμός, Ζήρεια) και την Οίτη έχει περιγραφεί η παρόμοια Iris hellenica, Mermygkas, Kit Tan & Yannitsaros 2010, ως ελληνικό ενδημικό σε διάκενα δασών ελάτης.
Γενικά, η Iris germanica θεωρείται από τους βοτανικούς είδος άγνωστης προέλευσης. Πιθανολογείται ότι είναι υβρίδιο ή ιθαγενές του παραμεσογειακού χώρου και της Νότιας Ευρώπης (Γιαννίτσαρος 1991). Σήμερα αυτοφύεται σε μεγάλο μέρος της Ελλάδας, συνήθως σε ελαιώνες και κοντά σε παλιά χωράφια ως εγκλιματισμένος δραπέτης καλλωπιστικής καλλιέργειας.
Είναι πολυετές φυτό με χονδρό, σαρκώδες ρίζωμα και ύψος 1 μέτρο και περισσότερο.
Φύλλα λογχοειδή μέχρι 80 εκ.
Άνθη μεγάλα, 8-10 εκ. Τα όρθια πέταλα έχουν χρώμα μοβ ανοιχτό και τα κυρτά μοβ σκούρο με λευκό προς την βάση τους και σκούρες νευρώσεις. Τα τρία κυρτά πέταλα έχουν στην βάση τους «πώγωνα» με πυκνές κιτρινωπές τρίχες.
Ανθίζει από τον Μάρτιο.

Ετυμολογία:
Iris > Ίρις, η αγγελιαφόρος των θεών.
germanicus, a, um > Germania.

Δήλεσι, 30/04/2008

Κυριακή 13 Απριλίου 2008

Aubrieta deltoidea

Πάρνηθα  08/04/2008

Η Ωμπριέτα η δελτοειδής [Aubrieta deltoidea (L.) D.C. 1821] είναι μεσογειακό φυτό με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Φυτό της ορεινής ζώνης, χλοάζoν που δημιουργεί συχνά μικρά μαξιλάρια.
Τα φύλλα είναι σπατουλοειδή-ρομβοειδή, χνουδωτά με αραιή οδόντωση.
Βιότοπος: σχισμές βράχων, χαράδρες.
Άνθη ιώδη ή ρόδινα με κίτρινο φάρυγγα. Τα δύο από τα 4 σέπαλα φέρουν ένα μικρό εξόγκωμα.
Ανθίζει από τα τέλη Μαρτίου.

Ετυμολογία:
Aubrieta > γένος αφιερωμένο στον ζωγράφο Claude Aubriet - Ωμπριέ (1665 - 1742), συνοδό του Tοurnefort στο ταξίδι του στην Ανατολή.
deltoidea > από το ελληνικό γράμμα Δέλτα - αναφορά στο σχήμα των φύλλων = δελτοϊδής.

Υμηττός 22/03/2008

Πέμπτη 3 Απριλίου 2008

Fritillaria graeca - Φριτιλάρια η ελληνική

Υμηττός 22/03/2008

Η Φριτιλάρια η ελληνική (Fritillaria graeca, Boiss.& Spuner 1846) εξαπλώνεται στην Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησο, Εϋβοια και Κυκλάδες (Σύρος, Κέα).
Πολυετές βολβώδες φυτό. Βλαστός όρθιος με 5-9 γλαυκά φύλλα. Άνθη συνήθως 1-2, κωδωνωειδή έως κυλινδρκά.
Βιότοπος: πετρώδεις θέσεις, φρύγανα, θαμνώνες, ξέφωτα δασών. Υψόμετρο μέχρι 2000 μέτρα
Άνθη: Τέπαλα καστανά-ιώδη με κεντρική πρασινοκίτρινη λωρίδα, συνήθως ψηφιδωτά. Στο όρος Μερέντα του Μαρκόπουλου Μεσογείων εμφανίζονται άνθη πολύ σκούρα.
Άνθιση: Φεβρουάριος - Απρίλιος.
Εξάπλωση: σε όλα τα βουνά και τους λόφους της Αττικής.

Ετυμολογία:
Fritillaria > fritíllus κύπελλο με το οποίο έριχναν τα ζάρια οι Ρωμαίοι - για το σχήμα του άνθους.
graecus, -a, -um = ελληνική, επειδή περιγράφτηκε στην Ελλάδα, αλλά μετά βρέθηκε και βορειότερα.

Σάββατο 29 Μαρτίου 2008

Matthiola sinuata

Σούνιο - 14/03/2008

Η Ματθιόλα η κολπωτή [Matthiola sinuata (L.) R. Br. 1812] είναι ευρωμεσογειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Φυτό διετές, όρθιο, με τα φύλλα της βάσης πολλά, πτεροσχιδή, με χείλη στραμμένα προς τα πάνω (κολπωτά, καμπυλωτά), εξ ου και το όνομα. Τα ανώτερα φύλλα γραμμοειδή, κυματοειδή.
Βιότοπος: παραθαλάσσια ενδιατήματα
Άνθη βιολετιά, εύοσμα μέχρι 2,5 εκ. διάμετρο.
Ανθίζει από τον Μάρτιο.

Ετυμολογία:
Matthiola > γένος αφιερωμένο στον Pierandrea Mattioli (Matthiolus  † 1577) Ιταλό γιατρό.
sinuata > sinuo κολπώνω, καμπυλώνω, κυρτώνω = κολπωτή.

Σούνιο14/03/2008

Τρίτη 25 Μαρτίου 2008

Orchis pauciflora

Πάρνηθα 08/04/2008

Η Όρχις η ολιγανθής (Orchis pauciflora Tenore, 1812) είναι ορχιδέα της Κεντρική Μεσογείου. Περιγράφτηκε το 1812 από τη Νάπολι της Ιταλίας. Στην Ελλάδα εξπλώνεται στην Δυτική και Στερεά, την Πελοπόννησο, την Κρήτη.
Κοντό αλλά εύρωστο φυτό, με ύψος 10-20 εκατοστά. Φύλλα 4-9 πράσινα, γυαλιστερά, λογχοειδή.
Βιότοπος: ανοιχτά δάση, λιβάδια, φρύγανα, μακία, πετρώδεις θέσεις σε υψόμετρα μέχρι 1.800 μέτρα.
Άνθη: κίτρινα με καστανές κηλίδες στο κέντρο,τρίλοβα, διπλωμένα προς τα πίσω.
Άνθιση: Μάρτιος - Απρίλιος
Ετυμολογία:
Orchis (λατιν. θηλυκού γένους) > Όρχις (αρσενικού γένους), φυτό με δύο κονδύλους σε σχήμα όρχεων που αναφέρει ο Διοσκουρίδης // ο όρχις (< ορχίδιον <
αρχίδι).
pauciflora > paucus, a, um, λίγος, η, ο + flos floris άνθος = ολιγσνθής..


Η εξάπλωση του είδους από το http://www.elisajeanluc.fr/orchidees_nature/orchis/orchis_pauciflora.htm

Παρασκευή 21 Μαρτίου 2008

Ferula communis - νάρθηκας, άρτηκας

Σούνιο 14/03/2008 Sounion

Ο νάρθηξ (Ferula communis  L. 1753), είναι μεσογειακό φυτό, με εξάπλωση στην κεντρική, νότια και νησιωτική Ελλάδα.
Κοινές ονομασίες: νάρθηκας, άρτηκας
Βιότοπος: αγροί, ακαλλιέργητα χωράφια, άκρες δρόμων, βραχώδεις θέσεις, σε υψόμετρα 0-900 (-1300) μ.
Ο άρτηκας είναι πολυετές φυτό με μεγάλο, χοντρό, ελαφρύ, βλαστό και φύλλα πτεροσχιδή που μοιάζουν μ’ αυτά του μάραθου.
Τα κίτρινα άνθη είναι σε επάκρια, σφαιρικά σκιάδια που φέρουν μέχρι 40 ακτίνες.
Με τους ξεραμένους βλαστούς του άρτηκα έφτιαχναν παλιότερα αυτοσχέδια έπιπλα.
Το σαρκώδες περιεχόμενο των βλαστών καίγεται αργά και γι αυτό οι αρχαίοι τους χρησιμοποιούσαν σαν πυρσούς. Με έναν τέτοιο πυρσό έφερε, σύμφωνα με το μύθο, ο Προμηθέας τη φωτιά στους ανθρώπους.
Ανθίζει Μάρτιο - Μάιο.

Ετυμολογία:
Ferula > ferula ελαφρό ραβδί & νάρθηξ το φυτό.
communis = κοινός

«νάρθηξ· Ῥωμαῖοι φέρουλαμ.»
Διοσκουρίδης.

Ένας άρτηκας έχει φυτρώσει πάνω στον παραλιακό δρόμο του Σουνίου στην παραλία Καλυβίων

Μια συστάδα από άρτηκες στο Πόρτο Ράφτη (15/03/2008)

Μια πλαγιά κατάφυτη με άρτηκες, λίγο μετά την Ανάβυσσο

Άρτηκες κρεμασμένοι πάνω από την θάλασσα στην ακτή μετά την Ανάβυσσο...