ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΜΠΛΟΚ

Σάββατο 29 Μαρτίου 2008

Matthiola sinuata

Σούνιο - 14/03/2008

Η Ματθιόλα η κολπωτή [Matthiola sinuata (L.) R. Br. 1812] είναι ευρωμεσογειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Φυτό διετές, όρθιο, με τα φύλλα της βάσης πολλά, πτεροσχιδή, με χείλη στραμμένα προς τα πάνω (κολπωτά, καμπυλωτά), εξ ου και το όνομα. Τα ανώτερα φύλλα γραμμοειδή, κυματοειδή.
Βιότοπος: παραθαλάσσια ενδιατήματα
Άνθη βιολετιά, εύοσμα μέχρι 2,5 εκ. διάμετρο.
Ανθίζει από τον Μάρτιο.

Ετυμολογία:
Matthiola > γένος αφιερωμένο στον Pierandrea Mattioli (Matthiolus  † 1577) Ιταλό γιατρό.
sinuata > sinuo κολπώνω, καμπυλώνω, κυρτώνω = κολπωτή.

Σούνιο14/03/2008

Τρίτη 25 Μαρτίου 2008

Orchis pauciflora

Πάρνηθα 08/04/2008

Η Όρχις η ολιγανθής (Orchis pauciflora Tenore, 1812) είναι ορχιδέα της Κεντρική Μεσογείου. Περιγράφτηκε το 1812 από τη Νάπολι της Ιταλίας. Στην Ελλάδα εξπλώνεται στην Δυτική και Στερεά, την Πελοπόννησο, την Κρήτη.
Κοντό αλλά εύρωστο φυτό, με ύψος 10-20 εκατοστά. Φύλλα 4-9 πράσινα, γυαλιστερά, λογχοειδή.
Βιότοπος: ανοιχτά δάση, λιβάδια, φρύγανα, μακία, πετρώδεις θέσεις σε υψόμετρα μέχρι 1.800 μέτρα.
Άνθη: κίτρινα με καστανές κηλίδες στο κέντρο,τρίλοβα, διπλωμένα προς τα πίσω.
Άνθιση: Μάρτιος - Απρίλιος
Ετυμολογία:
Orchis (λατιν. θηλυκού γένους) > Όρχις (αρσενικού γένους), φυτό με δύο κονδύλους σε σχήμα όρχεων που αναφέρει ο Διοσκουρίδης // ο όρχις (< ορχίδιον <
αρχίδι).
pauciflora > paucus, a, um, λίγος, η, ο + flos floris άνθος = ολιγσνθής..


Η εξάπλωση του είδους από το http://www.elisajeanluc.fr/orchidees_nature/orchis/orchis_pauciflora.htm

Παρασκευή 21 Μαρτίου 2008

Ferula communis - νάρθηκας, άρτηκας

Σούνιο 14/03/2008 Sounion

Ο νάρθηξ (Ferula communis  L. 1753), είναι μεσογειακό φυτό, με εξάπλωση στην κεντρική, νότια και νησιωτική Ελλάδα.
Κοινές ονομασίες: νάρθηκας, άρτηκας
Βιότοπος: αγροί, ακαλλιέργητα χωράφια, άκρες δρόμων, βραχώδεις θέσεις, σε υψόμετρα 0-900 (-1300) μ.
Ο άρτηκας είναι πολυετές φυτό με μεγάλο, χοντρό, ελαφρύ, βλαστό και φύλλα πτεροσχιδή που μοιάζουν μ’ αυτά του μάραθου.
Τα κίτρινα άνθη είναι σε επάκρια, σφαιρικά σκιάδια που φέρουν μέχρι 40 ακτίνες.
Με τους ξεραμένους βλαστούς του άρτηκα έφτιαχναν παλιότερα αυτοσχέδια έπιπλα.
Το σαρκώδες περιεχόμενο των βλαστών καίγεται αργά και γι αυτό οι αρχαίοι τους χρησιμοποιούσαν σαν πυρσούς. Με έναν τέτοιο πυρσό έφερε, σύμφωνα με το μύθο, ο Προμηθέας τη φωτιά στους ανθρώπους.
Ανθίζει Μάρτιο - Μάιο.

Ετυμολογία:
Ferula > ferula ελαφρό ραβδί & νάρθηξ το φυτό.
communis = κοινός

«νάρθηξ· Ῥωμαῖοι φέρουλαμ.»
Διοσκουρίδης.

Ένας άρτηκας έχει φυτρώσει πάνω στον παραλιακό δρόμο του Σουνίου στην παραλία Καλυβίων

Μια συστάδα από άρτηκες στο Πόρτο Ράφτη (15/03/2008)

Μια πλαγιά κατάφυτη με άρτηκες, λίγο μετά την Ανάβυσσο

Άρτηκες κρεμασμένοι πάνω από την θάλασσα στην ακτή μετά την Ανάβυσσο...

Τετάρτη 19 Μαρτίου 2008

Ophrys mycenensis

Δαφνί 08/03/2008

Η Οφρύς των Μυκηνών (Ophrys mycenensis S. Hertel & H.E. Paulus 2010) είναι ενδημική ορχιδέα Αττικής, Εύβοιας, Πηλίου, Σποράδων και Πελοποννήσου.
Περιγράφτηκε το 2010 από τον Πάρνωνα.
Βιότοπος: θαμνότοποι, φρυγανότοποι, διάκενα πευκοδασών. λιβάδια.
Άνθη: τρίλοβα, καφετιά, με έντονη τριχοφυΐα, ευδιάκριτο κιτρινωπό θυρεό και ρόδινο περιάνθιο.
Άνθιση: μέσα Φεβρουαρίου μέχρι μέσα Μαΐου.
Εξάπλωση στην Αττική: Αιγάλεω, Δαφνί, Υμηττός, Μερέντα.

Ετυμολογία:
Ophrys > Οφρύς (φρύδι). Δεν είναι ξεκάθαρο σε ποια χαρακτηριστικά του γένους Ophrys αναφέρεται το όνομα ενώ υπάρχει και το ενδεχόμενο γλωσσικής παρερμηνείας.
mycenensis > Μυκήνες


Αιγάλεω - Aegaleo 08/03/2008

Τρίτη 18 Μαρτίου 2008

Astragalus monspessulanus

Πάρνηθα (Βαρυμπόμπη)16/03/2008


Ο Αστράγαλος της Μονπελιέ (Astragalus monspessulanus L. 1753) είναι μεσογειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: βραχώδεις θέσεις, λιβάδια, θαμνώνες, άκρες δρόμων σε υψόμετρα 0-1200 (-1800) μ.
Πολυετής πόα χωρίς βλαστό και με διακλαδιζόμενη ρίζα.
Φύλλα (3-) 7-20. Φυλλάρια σε 8-18 ζεύγη, σχεδόν κυκλικά έως προμήκη, με αραιές πεπιεσμένες τρίχες στην κάτω επιφάνεια και γυμνά στην πάνω.
Ποδίσκοι ταξιανθίας ίσοι με 1-2 φορές το μήκος των  φύλλων. Ταξιανθία ωοειδής ή προμήκης βότρυς, με 7-30 άνθη. Βράκτια 3-10 χιλ. γραμμοειδή-λογχοειδή. Κάλυκας 9-16 χιλ., οι λοβοί ίσοι με το 1/4 έως 3/4 του σωλήνα του κάλυκα. Στεφάνη πορφυρή ή κόκκινη, σπάνια λευκή, πέτασος 20-30 χιλ, λειόχειλος ή με δύο λοβούς στην κορυφή.
Καρπός χέδρωπας, γραμμοειδής, κυλινδρικός, οξύλυκτος, ελαφρά κυρτός, ελαφρά ρυτιδωμένος με αραιές τρίχες έως σχεδόν λείος.
Ανθίζει Απρίλιο - Ιούνιο.

Ετυμολογία:
Astragalus > αστράγαλος (φυτό που αναφέρει ο Διοσκουρίδης) > αστήρ + γάλα ==> από το χρώμα και το σχήμα των ανθέων - οι αρχαίοι πίστευαν ότι η βρώση του φυτού αυξάνει το γάλα των κατσικιών.
monspessulanus, a, um > απότο λατινικό όνομα Monspessulanus της γαλλικής πόλης Montpellier (Μονπελιέ) στη Νότια Γαλλία.

Τετάρτη 12 Μαρτίου 2008

Ophrys sicula

Γαλάτσι - Τουρκοβούνια 17/03/2008


Δαφνί 08/03/2008 όρος Αιγάλεω

Η Οφρύς η σικελική (Ophrys sicula, Tineo 1817) είναι μεσογειακή ορχιδέα. Περιγράφτηκε από την Σικελία.
Συνώνυμα: Ophrys galilaea, Ophrys lutea subsp. minor
Λεπτό φυτό με ύψος 5-40 εκατοστά. Πέταλα κίτρινα και σέπαλα πράσινα.
Βιότοπος: φρύγανα, θαμνώνες, ελαιώνες, αραιά πευκοδάση.
Άνθος: 2-8, μικρά, τρίλοβα, κίτρινα. Θυρεός καφετής με μεγάλο γαλαζωπό ή λευκό ω (ωμέγα).
Άνθιση: τέλη Ιανουαρίου - Μάρτιος.
Κοινή στην Αττική.

Ετυμολογία:
Ophrys > Οφρύς (φρύδι). Δεν είναι ξεκάθαρο σε ποια χαρακτηριστικά του γένους Ophrys αναφέρεται το όνομα ενώ υπάρχει και το ενδεχόμενο γλωσσικής παρερμηνείας.
siculus, a, um > Sicilia Σικελία = σικελικής.

Υμηττός 06/03/2008

Τρίτη 11 Μαρτίου 2008

Κυκλάμινα και αρχαίο θέατρο

Η Λαυρεωτική συνδυάζει σημαντικότατα αρχαιολογικά ευρήματα και μνημεία με μια εκπληκτική άγρια φύση. Η φίλη του μπλοκ Vanda από την Κομοτηνή μου έστειλε τρεις φωτογραφίες που συνδυάζουν τα δύο αυτά χαρακτηριστικά. Ένα κυκλάμινο ανθίζει μέσα από τους βράχους στο αρχαιότερο λίθινο θέατρο του κόσμου στο Θορικό του Λαυρίου.



Πέμπτη 6 Μαρτίου 2008

Βόλτα στο δασόκτημα Συγγρού (Κηφισσιά-Μαρούσι)

Το δασόκτημα Συγγρού βρίσκεται στα σύνορα Αμαρουσίου και Κηφισσιάς (με δύο "σσ", γιατί το όνομα είναι αρχαίο). Έχει έκταση 950 στρέμματα και αποτελείται από ελαιώνες, αμυγδαλεώνες και τμήματα φυσικού δάσους χαλεπίου πεύκης. Παρότι δέχεται καθημερινά μεγάλη πίεση από δεκάδες επισκέπτες, διατηρεί ακόμα πολλά από τα χαρακτηριστικά του δάσους που από την Πεντέλη απλωνόταν προς το Λεκανοπέδιο. Περισσότερες πληροφορίες για το δασόκτημα Συγγρού υπάρχουν στον ιστότοπο «Φίλοι του Δάσους Συγγρού». Για τώρα, ας κάνουμε μια μικρή γνωριμία με τον χώρο στις αρχές της άνοιξης.

Ελαιώνες και πευκώνες

Στην ρίζα μια ελιάς βρίσκεται σε πλήρη άνθηση η νεραγκούλα η συκώδης

Κι εδώ το άνθος της νεραγκούλας

Αμυγδαλεώνας με φόντο τα συγκροτήματα γραφείων της λεωφόρου Κηφισσίας

Βόλτα στους αμυγδαλεώνες

Ανθισμένες αμυγδαλιές

Άνθη αμυγδαλιάς

Η Globularia alypum είναι φαρμακευτικό φυτό

Οι πολλές χελώνες του δασοκτήματος Συγγρού έχουν αρχίσει τις βόλτες

Πυκνό χαλί από τις χειμωνιάτικες μαργαρίτες Bellis annua

Η Veronica persica, μικρό αλλά όμορφο αγριολούλουδο

Αυτή είναι η κερίνθη η μεγάλη


Η συνέχεια για το δασόκτημα Συγγρού στην μέση της άνοιξης με ορχιδέες και άλλα αγριολούλουδα...
.

Τετάρτη 5 Μαρτίου 2008

Anemone pavonina

Δασόκτημα Συγγρού - Μαρούσι
03/03/2008

Η Anemone pavonina, Lam. 1783, είναι μεσογειακό φυτό με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα, εκτός της Κρήτης όπου υοάρχει η Anemone hortensis.
Συνώνυμο: Anemone hortensis subsp. pavonina (Lam.) Arcang.
Βιότοπος: φρύγανα, αγροί, λιβάδια, σε υψόμετρα 0-800 (-1500) μ.
Φύλλα παρόμοια με αυτά της A. hortensis, ακέραια ή τρίλοβα, λογχοειδή, τα κατώτερα βαθιά παλαμόλοβα με έντονα οδοντωτούς λοβούς.
Πέταλα 7-12 συνήθως κόκκινα με λευκή βάση με αποτέλεσμα ένα πολύ εντυπωσιακό άνθος. Στη Νότια Ελλάδα απαντάται με άνθη ρόδινα ή ιώδη. Ανθήρες κυανοιώδεις.
Ανθίζει Μάρτιο - Μάιο.

Ετυμολογία:
Anemone > ανεμώνη > άνεμος ==> από την ευκολία που κινούνται οι μίσχοι στον άνεμο ή για την τυπική ανεμοφιλική διάδοση αυτού του γένους.
pavonina > pavus pavonis παγώνι, ταώς ==> για ένα κίτρινο σημείο στη βάση των πετάλων που θυμίζει το μάτι του παγωνιού.

Globularia alypum - στουρέκι

Πάρνηθα 02/03/2008

Η Globularia alypum L. 1753 είναι μεοσγειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα εκτός Κυκλάδων και ΒΔ χώρας.
Βιότοπος: χέρσες πετρώδεις τοποθεσίες, φρύγανα και θαμνότοπους, σε υψόμετρα 0-400 (-900) μ.
Αειθαλής, πυκνά πολύκλαδος θάμνος,
Φυτό αρωματικό με καθαρτικές ιδιότητες
Φύλλα αντιλογχοειδή, ακέραια ή με λίγους αβαθείς λοβούς, κατεσπαρμένα σε όλο το μήκος του βλαστού.
Ανθοφόρα κεφάλια, ημισφαιρικά, με διάμετρο μέχρι 3εκ. και ανθίδια οδοντωτά, κυανοϊώδη.
Ανθίζει από τον Ιανουάριο.

Ετυμολογία:
Globularia > globus σφαίρα > globulus σφαιρίδιο / το σχήμα της Γης ==> αναφορά στο σφαιρικό σχήμα της ταξιανθίας.
alypum > α στερητικό + λύπη (πόνος σωματικός & πόνος ψυχικός, θλίψη) ==> απομακρύνει τον πόνο
υ.

Πάρνηθα - Parnis
02/03/2008
Πάρνηθα - Parnis
02/03/2008
Δασόκτημα Συγγρού
Kifissia-Amarousion

03/03/2008

Δευτέρα 3 Μαρτίου 2008

Barlia robertiana - ορχιδέα του Ρόμπερτ (γιγαντορχιδέα)

Λαύριο - Lavrion
26/02/2008

Είναι η μεγαλύτερη ορχιδέα κι αυτή που ανθίζει από τις πρώτες. Επίσης έχει μεγάλη εξάπλωση στην Ελλάδα και στην Αττική εισχωρεί ακόμα και μέσα στον αστικό ιστό, όπως συμβαίνει στο Δασόκτημα Συγγρού, στα σύνορα Κηφισιάς-Αμαρουσίου, αλλά και στην Φιλοθέη. Οι φωτογραφίες του ποστ προέρχονται από την Λαυρεωτική, η οποία προηγείται από τις άλλες περιοχές της Αττικής περίπου δύο εβδομάδες στην ανοιξιάτικη άνθηση.



Η Barlia robertiana φτάνει και ξεπερνάει το μισό μέτρο. Έχει φύλλα μεγάλα και άνθη σε πυκνή ταξιανθία με διάφορα χρώματα, όπως φαίνεται και στις φωτογραφίες που ακολουθούν. Φυτρώνει σε φρύγανα, ελαιώνες, πετρώδεις τοποθεσίες, ξέφωτα δασών...

Λαύριο - Lavrion
26/02/2008
Λαύριο - Lavrion
26/02/2008