ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΜΠΛΟΚ

Τετάρτη 28 Ιουνίου 2017

Echium italicum subsp. biebersteinii

Περισσός 07/06/2007

Το Echium italicum subsp. biebersteinii [(Lacaita) Greuter & Burdet 1981] είναι φυτό της Μεσογείου, Ανατολίας, Μαύρης Θάλασσας με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Φυτό διετές, τριχωτό, με ένα κεντρικό βλαστό που έχει πολλές διακλαδώσεις και του δίνει ένα πολύ χαρακτηριστικό πυραμιδοειδές σχήμα.
Τα φύλλα της βάσης είναι μεγάλα, λογχοειδή, συγκεντρωμένα σε ρόδακα.
Βιότοπος: ξηρές τοποθεσίες, ακαλλιέργητα χωράφια και άκρες δρόμων
Άνθη ζυγόμορφα σε απαλές αποχρώσεις ρόδινου και γαλάζιου, με τους στήμονες να προεξέχουν αρκετά από την στεφάνη.
Άνθιση από τον Απρίλιο.
Ετυμολογία:
Echium < έχις (έχιδνα) - από το σχήμα των καρπών που μοιάζει με κεφάλι φιδιού = Έχιον
italicum < Italia = ιταλικό.
biebersteinii < αφιερωμένο στο Γερμανό βοτανικό Friedrich August Marschall von Bieberstein (1768-1826) ερευνητή της χλωρίδας του Καύκασου.

Περισσός 06/12/2007



Δευτέρα 26 Ιουνίου 2017

Lagurus ovatus

Περισσός 02/04/2014 Τουρκοβούνια

Ο Lagurus ovatus L. 1753, είναι μεσογειακό με μεγάλη εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: λιβάδια, αμμώδεις παράκτιοι βιότοποι, φρύγανα, άκρες αγρών, ελαιώνες, διάκενα κωνοφόρων δασών σε υψόμετρα 0-700 (-1100) μ.
Ετήσιο φυτό, χνουδωτό, με όρθιο βλαστό-καλάμι 15-40 εκ.
Φύλλα με επιμήκη λογχοειδή ελάσματα
Ταξιανθία σταχυόμορφη φόβη, πυκνή, ωοειδής, χνουδωτή μεταξοειδής.
Ανθίζει τέλη Μαρτίου έως αρχές Ιουνίου.

Ετυμολογία:
Lagurus >  λαγωός λαγός + ουρά ==> αναφορά στην ταξιανθία.
ovatus > óvum αυγό = ωοειδής.





Σάββατο 24 Ιουνίου 2017

Plantago lagopus subsp. lagopus

Περισσός 13/03/2014 Τουρκοβούνια

Το Plantago lagopus L. 1753 είναι μεσογειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: αμμώδεις και βραχώδεις παράκτιοι βιότοποι, φρύγανα, λιβάδια, ακαλλιέργητα χωράφια, σε υψόμετρα 0-500 (-1300) μ.
Διετές φυτό, 30-40 εκ..
Φύλλα μέχρι 30 εκ., που σχηματίζουν ρόδακα, λογχοειδή, με αραιούς οδόντες και 3-7 νευρώσεις.
Ανθικοί βλαστοί ραβδωτοί, 2-4 φορές μεγαλύτεροι από τα φύλλα.
Άνθη σε πυκνούς, ωοειδείς ή στρογγυλούς στάχεις με 4 πέταλα λεία, οξύληκτα.
Ανθίζει Μάρτιο - Ιούνιο.

Ετυμολογία:
Plantago > planta πέλμα ποδιού - αναφέρεται στο μέγεθος και την μορφή των φύλλων.
lagopus > λαγός + πους (πόδι) = λαγόπους.

«λαγόπουν· οἱ δὲ λαγοῦ κύμινον καλοῦσιν.»
Διοσκουρίδης



Περισσός 20/03/2008 Τουρκοβούνια



Παρασκευή 23 Ιουνίου 2017

Allium neapolitanum

Φιλοθέη 18/03/2008

Το Άλλιο το ναπολιτάνικο (Allium neapolitanum, Cirillo 1788) είναι μεσογειακό γεώφυτο με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα. Έχει χαρακτηριστικό τριγωνικό βλαστό με τη μια ακμή λιγότερο γωνιώδη από τις υπόλοιπες δύο και φύλλα 2-3, λεία. Σκιάδιο αραιό μέχρι 10εκ. διάμετρο με άνθη λευκά σε μακρείς ποδίσκους. Οι στήμονες είναι κοντύτεροι από τα τέπαλα. Ανθίζει την άνοιξη.
Ετυμολογία:
Allium > αllium (λατιν. Πλίνιος) > άγλις, -ίθος, η κεφαλή ή σκελίδα σκόρδου (σύμφωνα με τον Ottorino Pianigiani, 1845-1926, Ιταλό δικαστή, πολιτικό και γλωσσολόγο).
neapolitanum > Napoli (η ιταλική πόλη) > Νεάπολις (το αρχαίο όνομα της Napoli) = ναπολιτάνικο.





Πέμπτη 22 Ιουνίου 2017

Onopordum caulescens subsp. atticum

Πεντέλη 07/07/2009

Το Onopordum caulescens subsp. atticum, Franco 1975 θεωρείται πλέον συνώνυμο του Onopordum caulescens.
Το Ονόπορδον το υπέρβλαστο (Onopordum caulescens d'Urv. 1822) είναι μεσογειακό φυτό. Στην Ελλάδα εξαπλώνεται σε Ανατολικό ΑΙγαίο, Κυκλάδες, Πελοπόννησο και Στερεά Ελλάδα.
Συνώνυμα: Onopordum caulescens subsp. atticum Franco // Onopordum sibthorpianum Boiss. & Heldr.
Κοινή ονομασία: γαϊδουράγκαθο.
Φυτό με ισχυρό βλαστό, πολύ αγκαθωτό.
Βιότοπος: χέρσες τοποθεσίες.
Φύλλα πτερόλοβα, αγκαθωτά.
Ανθίζει από τον Μάιο.

Ετυμολογία:
Onopordum > όνος + πορδή - υποτίθεται ότι προκαλεί εντερικές διαταρχές στα γαϊδουρια που το τρώνε = Ονόπορδον.
caulescens > καυλός βλαστός > caulis + -esco - επειδή ο βλαστός συνεχίζει να μεγαλώνει και  μετά την ανθοφορία = υπέρβλαστο
.




Τετάρτη 21 Ιουνίου 2017

Ruscus aculeatus

Υμηττός 12/04/2011

Ο Ruscus aculeatus L. 1753, είναι ευρωμεσογειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: μακκία βλάστηση, υπόροφος δασών, σε υψόμετρα 0-900 (1300) μ.
Κοινό όνομα: λαγομηλιά.
Όμορφος αειθαλής διακοσμητικός θάμνος.
Φαίνεται να βγάζει καρπούς από τα φύλλα. Στην πραγματικότητα αυτά που μοιάζουν με φύλλα δεν είναι παρά φυλλόμορφα δερματώδη κλαδιά (φυλλοκλάδια, κλαδώδια) ακιδωτά στην κορυφή (εξ ού και aculeatus).
Τα άνθη είναι επιφυή και εμφανίζονται πάνω στα φυλλοκλάδια τη άνοιξη, για να να ακολουθήσουν το καλοκαίρι οι κερασόμορφοι καρποί.
Ανθίζει Μάρτιο - Μάιο.

Ετυμολογία:
Ruscus > ruscum/ruscus, φυτό που αναφέρουν ο Πλίνιος και ο Βιργίλιος.
aculeatus > acúleus αγκάθι, ακίδα, κεντρί = ακιδωτός.





Τρίτη 20 Ιουνίου 2017

Inula verbascifolia subsp. methanaea

Υμηττός 24/05/2010

Η Ίνουλα η βερμπασκόφυλλη υποείδος των Μεθάνων (Inula verbascifolia subsp. methanaea (Hausskn) Tutin 1973) είναι ενδημική Πελοποννήσου, Στερεάς Ελλάδας και Εύβοιας.
Βιότοπος: ρωγμές βράχων, γκρεμοί, πετρώδεις ή βραχώδεις σχηματισμοί με μέτωπο προς την θάλασσα, χαλικώδεις θέσεις, σάρες, σε υψόμετρα 0-1000 μ.

Πολυετές φυτό με εριώδες πυκνό τρίχωμα, συχνά με ξυλώδη βάση, με πλάγιους ή κρεμάμενους διακλαδισμένους βλαστούς, μήκους 10-40 εκ.
Φύλλα βάσης σε έναν ή περισσότερους ρόδακες, αντωοειδή-ελλειπτικά έως επιμήκη-σπατουλοειδή, γκριζοπράσινα έως λευκωπά, ιδιαίτερα στην κάτω επιφάνεια.
Κεφάλια ημισφαιρικά-κυλινδρικά, διαμέτρου 7-9 χιλ.Βράκτα ανθοδόχης σε πολλές σειρές, κεραμιδωτά, πιεσμένα, λευκωπά με πυκνό τρίχωμα και σπανιότερα πράσινα, τριγωνικά-λογχοειδή.
Ανθίδια σωληνοειδή, τα περιφερεικά με μικρά κίτρινα γλωσσίδια.
Ανθίζει Απρίλιο - Ιούλιο.


Ετυμολογία:
Inula > ινέω, αδειάζω,  καθαρίζω - αναφέρει το φυτό ο Πλίνιος για τις θεραπευτικές του ιδιότητες = Ίνουλα
verbascifolia > verbascum + folium = με φύλλα σαν του βερμπάσκου (Verbascum).
methanaea > Μέθανα = των Μεθάνων.





Κυριακή 18 Ιουνίου 2017

Ranunculus arvensis

Πάρνηθα 11/04/2014

Ο Ranunculus arvensis, L. 1753, είναι ευρασιατικό φυτό, με ευρεία εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Χνουδωτό, μονοετές φυτό, 15-60 εκ.
Φύλλα απλά, τα άλλα τρίλοβα με λοβούς συχνά χωρισμένους σε γραμμοειδή λοβίδια.
Βιότοπος: Αγροί, ελαιώνες, ρεματιές, σε υψόμετρα 0-1000 (-1600) μ.
Άνθη 4-12 χιλ. κίτρινα
Ανθίζει Απρίλιο - αρχές Ιουνίου.

Ετυμολογία:
Ranunculus > rana βάτραχος. Ο Πλίνιος γράφει ότι «ονομάζουμε ranunculus το βότανο που οι Έλληνες ονομάζουν βατράχιο» = βατράχιο, επειδή ορισμένα είδη αυτού του γένους ευδοκιμούν σε υδάτινο περιβάλλον.
arvensis > arvum, αγρός = των αγρών.





Πέμπτη 15 Ιουνίου 2017

Anthemis chia

Πεντέλη 05/04/2013

Η Anthemis chia (L. 1753) είναι μεσογειακό φυτό με πλατιά εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: εποχιακά υγρές θέσεις σε λιβάδια, ελαιώνες, ενίοτε σε σχισμές ασβεστολιθικών βράχων που έχουν χώμα σε υψόμετρα 0-1100 (1500) μ.
Βλαστοί 10-35 εκ., απλοί ή λίγο διακλαδισμένοι.
Άνθιση: Μάρτιος - Ιούνιος.

Ετυμολογία: 
Anthemis < ανθεμίς (< άνθεμον), όνομα που χρησιμοποιεί ο Διοσκουρίδης για το χαμομήλι.
chia < Χίος.




Τετάρτη 14 Ιουνίου 2017

Hellenocarum multiflorum

Πάρνηθα 13/06/2012

Το «Ελληνόκαρον» το πολυανθές [Hellenocarum multiflorum (Sm.) H. Wolff 1927] είναι μεσογειακό φυτό με εξάπλωση στην Νότια Βαλκανική, την Μικρά Ασία και την Ιταλία.
Φύεται σε όλη την Ελλάδα, εκτός της Θεσσαλίας.
Συνώνυμα: Athamanta multiflora - Carum multiflorum.
Διετές ή πολυετές φυτό με βλαστό αρκετά χοντρό, πολλές διακλαδώσεις και ύψος έως 70 εκατοστά. Φϋλλα βάσης δις ή τρις πτεροσχιδή. Φϋλλα βλαστού παρόμοια αλλά μικρότερα
Φύεται σε σχισμές ασβεστολιθικών βράχων και πετρώδεις θέσεις, στην αλπική και ορεινή ζώνη.
Όπως δηλώνει και τ’ όνομά του (multiflorum  = πολυανθές) έχει πολλά ανθοφόρα σκιάδια, τα οποία έχουν 15-25 λευκά ανθίδια.
Ανθίζει από τον Μάιο έως τον Αύγουστο, ανάλογα με το υψόμετρο.

Ετυμολογία:
Hellenocarum > hellenicum + carum = «Ελληνόκαρον»
multiflorum > multus πολύς + flos floris άνθος = πολυανθές.
carum > κάρον (Διοσκουρίδης) - [2] κάρυον, για το σκληρό κέλυφος του καρπού - [3] από την Καρία (Πλίνιος).




Τρίτη 13 Ιουνίου 2017

Ballota acetabulosa

Πάρνηθα 06/07/2011

Η Ballota acetabulosa, (L.) Benth. 1834, είναι φυτό των Βαλκανίων και της Ανατολίας, με ευρεία εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Κοινή ονομασία: λυχναράκι, λουμίνι.
Φρύγανο καλυμμένο με πυκνό εριώδες χνούδι και βλαστούς όρθιους.
Φύλλα μέχρι 5 εκ., ωοειδή, αντίθετα, με κοντό μίσχο.
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αποτελούν οι κάλυκες, που μοιάζουν σαν μικροί κρατήρες και οι οποίοι συνεχίουν να μεγαλώνουν και μετά την πτώση των ανθέων. Παλιότερα χρησιμοποιούσαν αυτούς τους κάλυκες σαν φυτιλάκι για τα καντήλια.
Βιότοπος: ηλιόλουστες πετρώδεις θέσεις, φρύγανα, σε υψόμετρα 0-1000 (-1700) μ.
Άνθη ιώδη ή ρόδινα σε σπονδύλους σε όλο το μήκος του βλαστού με 6-12 ανά σπόνδυλο.
Ανθίζει από τον Απρίλιο έως τις αρχές Ιουλίου.

Ετυμολογία:
Ballota > βαλλωτή (φυτό που αναφέρεται από τον Διοσκουρίδη και τον Πλίνιο) > βάλλω ==> για την απόρριψη που προκαλείται από τη φευγαλέα οσμή αυτού του φυτού = Βαλλωτή
acetabulosus, a, um > acetabŭlum, κοτύλη, δοχείο για το ξύδι.





Κυριακή 11 Ιουνίου 2017

Scilla subnivalis

Κιθαιρώνας 03/04/2014

Η Scilla subnivalis (Halácsy) Speta 1980, είναι ελληνικό ενδημικό φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην στερανή Ελλάδα.
Βιότοπος: διάκενα δασών, λιβάδια, σε υψόμετρα 400-1900 (2400) μ.
Πολυετές βολβόριζο φυτό με βλαστό κοκκινωπό, όρθιο. Τα φύλλα είναι γραμμοειδή, μέχρι 1 εκ. πλάτος, παράρριζα, μακρύτερα από τον βλαστό και σχεδόν πάντα δύο.
Άνθη μέρι 1,5 εκ., γαλάζια με μακρείς ποδίσκους σε αραιό βότρυ.
Ανθίζει Μάρτιο - Ιούλιο.

Ετυμολογία:
Scilla > σκίλλα (φυτό που αναφέρουν ο Θεόφραστός και ο Διοσκουρίδης).
subnivalis  >  sub (υπό, σχεδόν) + nivalis (του
χιονιού, επειδή αναπτύσσεται σε μεγάλα υψόμετρα).


Παρασκευή 9 Ιουνίου 2017

Valeriana italica

Πεντέλη 05/04/2013

Η Βαλεριάνα η ιταλική (Valeriana italica Lam. 1791) είναι φυτό της Ανατολικής Μεσογείου, με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα
Συνώνυμο: Valeriana dioscoridis Sm. 1806
Πολυετές φυτό έως 80 εκ., με βραχύ συμπλεγματώδες ρίζωμα. Φύλλα σε 1-4 ζεύγη και ένα μεγαλύτερο ωοειδές με οδοντωτό λοβό
Βιότοπος: βραχώδεις πλαγιές με φρύγανα, εποχιακά υγρές θέσεις, ανοίγματα κωνοφόρων δασών, σε υψόμετρα 0-900 (-1300) μ.
Ταξιανθία χαλαρή. Στεφάνη 6-8 mm χοανοειδής με άνθη συνήθως ρόδινα-μοβ μέχρι λευκά.
Ανθίζει από τον Απρίλιο.

Ετυμολογία:
Valeriana > αφιερωμένο στον Galerio Valerio (Γαλέριο Βαλέριο), σύζυγο της κόρης του Διοκλητιανού = Βαλεριάνα.
italica > Italia.


Τετάρτη 7 Ιουνίου 2017

Bellardia trixago

Πάρνηθα 29/05/2011

Η Bellardia trixago (L.) All. 1785, είναι φυτό της Μεσογείου και της ΝΔ Ασίας, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: λιβάδια, αγροί, διάκενα δασών, σε υψόμετρα 0-700 (-1100) μ.
Κομψή, πολυετής πόα με ισχυρό, όρθιο βλαστό
Φύλλα αντίθετα, χνουδωτά, επιμήκη, οδοντωτά, μάλλον σαρκώδη, συχνά με κοκκινωπά χείλη.
Τα λευκορόδινα άνθη είναι σε χαρακτηριστική πυραμιδοειδή ταξιανθία. Το κάθε άνθος έχει μεγάλο αδιαίρετο κάτω χείλος, το άνω μικρότερο, τρίλοβο και φύεται από τετράλοβο τριχωτό κάλυκα.
Ανθίζει Απρίλιο - Ιούνιο.

Ετυμολογία:
Bellardia > γένος αφιερωμένο στον Ιταλό βοτανικό Carlo Antonio Lodovico Bellardi (1741-1826).
trixago > φυτό που αναφέρεται από τον Πλίνιο.





Τρίτη 6 Ιουνίου 2017

Eryngium campestre

Περισσός 25/05/2007 Τουρκοβούνια

Το Ηρύγγιον το αρουραίο -πεδινό (Eryngium campestre L. 1753) φύεται σε όλη την Ελλάδα.
Είναι πολυετές φυτό, γλαυκοπράσινο, με ύψος 20-70 εκατοστά και ρίζα παχιά γογγυλόμορφη.
Φύλλα βάσης τριμερή, πολύ αγκαθωτά.
Άνθη σε ωοειδή πυκνή ταξιανθία.
Βιότοπος: χέρσα άγονα χωράφια, ξηρά λιβάδια.
Ανθιση: Μάιος - Ιούνιος.

Ετυμολογία:
Eryngium > ηρύγγιον (Θεόφραστος)
campestre > > campus (λατιν), πεδιάδα, κάμπος = πεδινό, αρουραίο.