ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΜΠΛΟΚ

Τετάρτη 26 Σεπτεμβρίου 2018

Pterocephalus plumosus

Πατέρας 12-05-2013

Ο Pterocephalus plumosus [(L.) DC. 1828] είναι φυτό της Ανατολικής Μεσογείου με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: ξηρά λιβάδια, άκρες δρόμων, χαλικώδεις θέσεις σε υψόμετρα 0-900 (-1500) μ.
Όρθιο αδενωδώς χνουδωτό φυτό, λίγο διακλαδισμένο, με ύψος 20-50 εκ. 
Άνθιση: Απρίλιος - αρχές Ιουλίου.
Ετυμολογία
Pterocephalus < πτερόν + κεφαλή.
plumosus (λατιν.) < plùma φτερό ==> με όργανα σε σχήμα φτερού.

Τρίτη 25 Σεπτεμβρίου 2018

Myosotis sicula

Δερβενοχώρια 05/04/2018

Η Myosotis sicula (Guss. 1843) είναι μεσογειακό φυτό με διάσπαρτη κατανομή στην Ελλάδα.
Βιότοπος: υγρά λιβάδια, εκβολές ποταμών και ρεμάτων, παρυφές εποχιακών λιμνίων σε υψόμετρα 0-1000 μ.
Ετήσιο ή διετές φυτό με ύψος 10-25 εκ.
Άνθιση: Απρίλιος - Ιούνιος.
Ετυμολογία:
Myosotis  < μυς (ποντικός) + ους ωτός (αυτί).
sicula < Sicilia Σικελία = σικελική

Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου 2018

Achillea ligustica

Πάρνηθα 21-09-2018

Η Achillea ligustica (All. 1773) είναι ευρωμεσογειακό φυτό. Η εξάπλωση του στην Ελλάδα περιλαμβάνει την Νότια Πίνδο, την Στερεά Ελλάδα, την Πελοπόννησο και ορισμένα νησιά.
Βιότοπος: βραχώδεις πλαγιές, φαράγγια, διάκενα κωνοφόρων δασών σε υψόμετρα 200-1100 (1800) μ.
Πολυετές φυτό ελαφρά ξυλώδες στην βάση.
Άνθιση: Μάιος - Ιούλιος.
Ετυμολογία:
Achillea < γένος αφιερωμένο στον μυθικό Αχιλλέα, που υποτίθεται ότο είχε χρησιμοποιήσει τέτοια φυτά για να θεραπεύει πληγές μετά τις μάχες.
ligustica <  Liguria Λιγουρία, περιοχή της Βόρειας Ιταλίας.




Δευτέρα 16 Ιουλίου 2018

Datura inoxia

Περισσός 03/10/2013 Τουρκοβούνια

Η Datura inoxia Mill. 1768 είναι φυτό με καταγωγή από την αμερικανική ήπειρο, που έχει εγκλιματιστεί στην Ελλάδα, με ευρεία εξάπλωση, εκτός Πίνδου, Θεσσαλίας και Δυτικής Μακεδονίας.
Θεωρείται πλέον κοσμοπολίτικο ζιζάνιο. Είναι ένα επικίνδυνο φυτό, επειδή είναι παραισθησιογόνο, λόγω της υψηλής συγκέντρωσης αλκαλοειδών σε όλα του τα μέρη.
Βιότοπος: αγροί, διαταραγμένα εδάφη, μέρη με ανθρωπογενή επιβάρυνση σε υψόμετρα 0-400 μ.
Φύλλα ωοειδή, γκριζοπράσινα με ανοιχτότερες νευρώσεις. Άνθη 12-20 εκ. και καρποί σχεδόν σφαιρικοί.
Ανθίζει Αύγουστο - Νοέμβριο.

Ετυμολογία:
Datura > πορτογαλική λέξη από το ινδικό λαϊκό όνομα dhatura που σημαίνει μήλο ==> αναφορά στο σχήμα των καρπών.
inoxia> in μέσα, εντός + noxius βλαβερός δηλητηριώδης, επικίνδυνος, θανατηφόρος.


Τετάρτη 11 Ιουλίου 2018

Allium sphaerocephalon subsp. arvense

Μεγαρίδα 25-05-2013

Το Allium sphaerocephalon subsp. arvense (Guss.) Arcang. 1882 είναι μεσογειακό βολβώδες φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα, εκτός Κρήτης.
Βιότοπος: ξηρά λιβάδια, θαμνότοποι, σε υψόμετρα 300-1200 μ.
Παρόμοιο με το Allium sphaerocephalon subsp.arvense, με την διαφορά ότι έχει πρασινωπή ταξιανθία
Βολβόριζο φυτό. Βολβός ωοειδής, με διάμετρο 1-2 εκ., με μεμβρανώδη εξωτερικό χιτώνα.
Βλαστός ανθεκτικός, 30-90 εκ.
Φύλλα 2-6 στενά, κυλινδρικά.
Ταξιανθία σφαιρική πράσινη ανοιχτοπράσινη με σκούρες νευρώσεις
Ανθίζει από τα τέλη Μαΐου.

Ετυμολογία:
Allium > αllium (λατιν. Πλίνιος) > άγλις, -ίθος, η κεφαλή ή σκελίδα σκόρδου (σύμφωνα με τον Ottorino Pianigiani, 1845-1926, Ιταλό δικαστή, πολιτικό και γλωσσολόγο.
sphaerocephalon > σφαίρα + κεφαλή ==> με σφαιρική ταξιανθία.
arvense > arvum, αγρός = αρουραίο, των αγρών
.


Σάββατο 7 Ιουλίου 2018

Kickxia spuria subsp. integrifolia

Πάστρα 07-07-2013

Το Kickxia spuria subsp. integrifolia [(Brot.) R. Fern. 1971] είναι μεσογειακό φυτό με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: χωματόδρομοι, ξηρά λιβάδια, χωράφια, άκρες δρόμων σε υψόμετρα 0-600 μ.
Ετήσιο είδος. Ολόκληρο το φτό καλύπτεται με αδενώδεις τρίχες.
Άνθη μοναχικά στις μασχάλες φύλλων, με τριγωνικά δόντια.
Άνθιση: Μάιος - Σεπτέμβριος.
Ετυμολογία:
Kickxia < γένος αφιερωμένο στον Βέλγο βοτανικό Jean Kickx (1775-1831), συγγραφέα της Flora Bruxellensis (1812)
spuria < νόθα, ψευδής.
integrifolia <  ínteger ακέραιο, ολόκληρο + folium φύλλο.

Πέμπτη 28 Ιουνίου 2018

Agave americana

Γεράνεια 27-02-2016

Η Αγαύη η αμερικανική (Agave americana L.) ή «αθάνατος» έχει προέλευση το Μεξικό και έχει εγκλιματιστεί στην Ελλάδα.
Έχει πολύ μακριά σαρκώδη φύλλα, γι' αυτό και στην Ελλάδα χρησιμοποιείται για φυσικούς φράχτες. Φύλλα σε ρόδακα, γλαυκά, μεγάλα, σαρκώδη, αυλακωτά, μέχρι 2 μέτρα μήκος, έντονα αγκαθωτά στα χείλη και την κορυφή.
Είναι φυτό μονοκαρπικό, δηλαδή ανθίζει και καρπίζει μια φορά στην ζωή του και μετά πεθαίνει. Είναι πάντως μακρόβιο, ζει από 10 μέχρι 100 χρόνια κι αν παρεμποδιστεί η άνθισή του μπορεί να ζήσει πολύ περισσότερο.
Αναπαράγεται με καταβολάδες, που αναπτύσσονται πληθωρικά από το ρίζωμά του.
Η ταξιανθία είναι μεγάλη σε εντυπωσιακό στύλο, μέχρι 6 μέτρα, με πολλούς ανθοφόρους βλαστούς με κίτρινα άνθη.
Έχει εγκλιματιστεί πολύ καλά στην χώρα μας, ώστε να θεωρείται πλέον αυτοφυές.
Ανθίζει από τον Ιούνιο.

Ετυμολογία:
Agave > αγαυός (ευγενής, ένδοξος, αξιοθαύμαστος.
americana > America.

Τρίτη 26 Ιουνίου 2018

Lupinus gussoneanus

Δερβενοχώρια 05-04-2018

Ο Lupinus gussoneanus J. Agardh 1835, είναι μεσογειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Συνώνυμο: Lupinus micranthus, Guss. 1832.
Βιότοπος: ακαλλιέργητοι αγροί, άκρες αγρών, ελαιώνες, διάκενα δασών, σε υψόμετρα 0-1100 μ.
Μονοετές τριχωτό, πολύβλαστο φυτό, με ύψος 10-40 εκ.. Φύλλα αντωοειδή, τριχωτά.
Άνθη γαλάζια σε σπονδύλους.
Ανθίζει Μάρτιο - Μάιο.

Ετυμολογία:
Lupinus > lúpus λύκος ==> πιθανή αναφορά για την τοξικότητα του λούπινων.
gussoneanus > είδος αφιερωμένο στον Ιταλό βοτανικό Giovanni Gussone (1787-1866) από το Παλέρμο.




Δευτέρα 25 Ιουνίου 2018

Prospero autumnale

Πάρνηθα 05-10-2008

Το Prospero autumnale Speta 1982, είναι μεσογειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Συνώνυμο: Scilla autumnalis L.
Βιότοπος: βραχώδεις τοποθεσίες, πρανή, φρύγανα, άκρες δρόμων, λιβάδια, σε υψόμετρα 0-1200 (-1800) μ.
Πολυετές βολβόριζο φυτό με βλαστό όρθιο.
Φύλλα γραμμοειδή, λεία, όλα παράρριζα, που εμφανίζονται μετά την άνθιση.
Άνθη μικρά, ρόδινα, κυανά ή ιώδη, με μαύρους ανθήρες και λεπτούς ποδίσκους. Ταξιανθία σε πυραμιδοειδή βότρυ στην κορυφή του βλαστού.
Ανθίζει Αϋγουστο - Οκτώβριο.

Ετυμολογία:
Prospero > προς + περάω (διέρχομαι, διεισδύω) ==> αναφέρεται στο ότι το γένος πλησιάζει το γένος Scilla.
autumnalis, e > autumnus φθινόπωρο = φθινοπωρινός.


Πέμπτη 14 Ιουνίου 2018

Bryonia cretica


Σχινιάς 20-02-2011


Η Βρυωνία η κρητική (Bryonia cretica L. 1753] είναι γεώφυτο της Ανατολικής Μεσογείου, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα, ενώ παραδόξως δεν αναφέρεται μόνον από την Θεσσαλία.
Φυτό δίοικο, τριχωτό, αναρριχώμενο με τη βοήθεια ελίκων παρόμοιων μ' αυτές του αμπελιού. 
Φύλλα παλαμόλοβα με λευκές νευρώσεις και την κάτω πλευρά πιο ανοιχτόχρωμη. 
Άνθη κιτρινοπράσινα με σκούρες νευρώσεις και καρπός ράγα κόκκινη. Στα θηλυκά φυτά οι ταξιανθίες δεν έχουν πάνω από 1-2 άνθη. 
Φυτό δηλητηριώδες που προτιμά φράχτες και θαμνώνες.
Ανθίζει από τον Φεβρουάριο

Ετυμολογία:
Bryonia > βρύω πληθαίνω, παράγω σε αφθονία - αναφέρεται στην ταχεία ανάπτυξη του φυτού = Βρυωνία (αναφέρεται από τον Διοσκουρίδη).
cretica > Κρήτη.

===>> Η Bryonia  dioica είναι φυτό πολύ παρόμοιο, αλλά ξεχωρίζει εύκολα από τα χωρίς λευκές νευρώσεις φύλλα.

Ο Διοσκουρίδης αναφέρει δύο είδη βρυωνίας και περιγράφει ως εξής:

*** «ἄμπελος λευκή· οἱ δὲ βρυωνίαν, οἱ δὲ ὀφιοστάφυλον, οἱ δὲ χελιδόνιον, οἱ δὲ ‹μάδον ἢ› μήλωθρον ἢ ψίλωθρον ἢ ἀρχέζωστιν ἢ ἄγρωστιν ἢ κέδρωστιν καλοῦσι. ταύτης τὰ κλήματα καὶ τὰ φύλλα καὶ αἱ ἕλικες ὅμοια τῇ ἡμέρῳ ἀμπέλῳ, δασύτερα δὲ πάντα· καὶ ἐμπλέκεται τοῖς παρακειμένοις θάμνοις ἐλλαμβανομένη ταῖς ἕλιξι· καρπὸν δὲ ἔχει βοτρυώδη, πυρρόν, ᾧ ψιλοῦται τὰ δέρματα. ταύτης οἱ ἀσπάραγοι κατὰ τὴν πρώτην ἐκβλάστησιν ἑφθοὶ ἐσθίονται, οὔρησιν καὶ κοιλίαν κινοῦντες».

*** «ἄμπελος μέλαινα, ἣν ἰδίως βρυωνίαν ὀνομάζουσί τινες, οἱ δὲ Χειρώνιον ἄμπελον· φύλλα ἐστὶ κισσῷ ὅμοια, μᾶλλον δὲ πρὸς τὰ τῆς μίλακος, καὶ οἱ καυλοὶ ‹δέ›· μείζονα δὲ ταῦτα. ἐλλαμβάνεται δὲ καὶ αὕτη τῶν δένδρων ταῖς ἕλιξι· καρπὸς δὲ βοτρυώδης, χλωρὸς κατ' ἀρχήν, πεπανθεὶς δὲ μέλας γίνεται· ῥίζα μέλαινα ἔξωθεν, ἔνδοδεν δὲ πυξοειδής».



Τρίτη 12 Ιουνίου 2018

Salvia verbenaca

Περισσός 08-03-2013 Τουρκοβούνια

Η Salvia verbenaca (L. 1753Π είναι φυτό της Μεσογείου και του Ατλαντικού, πολυετές, με βλαστό λεπτό, έντονα τετραγωνικό, λίγο τριχωτό.
Φύλλα μεγάλα πτερόλοβα, της βάσης με μακρύ μίσχο, του βλαστού επιφυή.
Βιότοπος: άκρες, δρόμων, λιβάδια, πετρώδεις θέεσεις, καλλιέργειες.
Άνθη κυανοϊώδη σε σπόνδυλους με αραιή διάταξη σε όλο το μήκος του βλαστού. Συχνά απαντώνται φυτά μικρά με σπόνδυλους σε πυκνή διάταξη.
Άνθιση ανοιξιάτικη.

Ετυμολογία:
Salvia > sálvo θεραπεύω, διασώζω - όνομα που χρησιμοποιεί ο Πλίνιος γαι το φασκομηλο Salvia officinalis για τις θεραπευτικές του ιδιότητες.
verbenaca > verbena - από το σχήμα των φύλλων που είναι παρόμοια με της verbena.
verbena > vérber κλαδί
.



Κυριακή 10 Ιουνίου 2018

Asphodelus fistulosus

Περισσός 20-03-2008 Τουρκοβούνια

Ο Ασφόδελος ο κοίλος (Asphodelus fistulosus L. 1753) είναι μεσογειακό γεώφυτο με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Ετήσιο φυτό, σπάνια πολυετές, με πολλούς λεπτούς, κοίλους βλαστούς.
Φυλλα στενά, γραμμοειδή, όλα συγκεντρωμένα στην βάση του βλαστού.
Άνθη λευκά ή ελαφρώς ρόδινα με καφετιά νεύρωση στο κέντρο των τεπάλων, σε αραιό βότρυ.
Φύεται σε άκρες δρόμων, χωράφια, ξηρά λιβάδια χαμηλού υψομέτρου.
Ανθίζει από τον Μάρτιο.

Ετυμολογία:
Asphodelus > ασφόδελος (αβέβαιας ετυμολογίας)
fistulosus > fístula σωλήνας - από τους κοίλους βλαστούς του = κοίλος
.



Παρασκευή 8 Ιουνίου 2018

Silene holzmannii

Σαρωνικός 14-05-2011

Η Σιληνή του Χόλτζμαν (Silene holzmannii Heldr. ex Boiss. 1888) είναι ενδημική της Ελλάδας. Πρόκειται για είδος εξειδικευμένο στη διαβίωση σε μικρά νησιά. Ανακαλύφθηκε το 1877 στη νησίδα Αρπηδόνη του Σαρωνικού από τους Χελδράιχ και Χόλτζμαν. Το φυτό είναι γνωστό από σημαντικό αριθμό βραχονησίδων στον Αργοσαρωνικό κόλπο, τις Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα, το νησιωτικό συγκρότημα της Καρπάθου, την Ανατολική Κρήτη (Greuter 1995) και την Κέα (Ρένα Καρακατσάνη).
Ποώδες ετήσιο είδος. Οι βλαστοί του είναι όρθιοι με ύψος 15-60 εκατοστά. Άνθη ρόδινα και κάψες ωοειδείς, σκληρές, που παραμένουν κλειστές πάνω στο βλαστό για αρκετούς μήνες και διασπείρονται με τη βοήθεια του θαλασσινού νερού.
Εξάπλωση στην Αττική: Σε πολλές νησίδες και βραχονησίδες του Σαρωνικού και σε λίγες θέσεις στις δυτικές ακτές της Αττικής.

*** Περιλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων & Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (RDB 2009), με τον χαρακτηρισμό «Κινδυνεύον» (ΕΝ).

Ετυμολογία:
Silene > Silenus (λατιν.) > Σειληνός = Σιληνή
holzmannii > αφιερωμένη στον Γερμανό βοτανικό Timoleon Holzmann (1843-?) που ερεύνησε στην Ελλάδα.

Τετάρτη 6 Ιουνίου 2018

Silene italica subsp. peloponnesiaca

Πάρνηθα 29-05-2011

Η Σιληνή η ιταλική υποείδος η πελοποννησιακή [Silene italica (L) subsp. peloponnesiaca Greuter 1995] είναι  ενδημικό φυτό που εξαπλώνεται στην Πελοπόννησο και την Στερεά Ελλάδα.
Πολυετής πόα με αρκετούς κοντούς και έρποντες ανθοφόρους βλαστούς. Φύλλα και βλαστοί με αδενώδεις τρίχες.
Βιότοπος: ξέφωτα, σάρες, πετρώδεις πλαγιές και θαμνότοποι, συνήθως σε ασβεστολιθικά εδάφη
Άνθη: πέταλα λευκά ή ροζ στην πάνω επιφάνεια και με πράσινες η ροζ φλέβες στην κάτω επιφάνεια. Οι στήμονες είναι μεγαλύτεροι από τα πέταλα.
Άνθιση: Απρίλιος - Ιούλιος.
Εξάπλωση στην Αττική: Πάρνηθα, Γεράνεια, Πεντέλη...

Ετυμολογία:
Silene > Silenus (λατιν.) > Σειληνός = Σιληνή

italica> Ιταλία = ιταλική.peloponnesiaca > Πελοπόννησος.

Δευτέρα 4 Ιουνίου 2018

Silene pentelica

Πεντέλη 28-04-2013

Η Σιληνή η πεντελική (Silene pentelica Boiss. 1849) είναι ενδημική σε Στερεά Ελλάδα, Εύβοια, Κυκλάδες
(Άνδρος, Κύθνος) και Ανατολικό Αιγαίο (Ικαρία).
Βιότοπος: πετρώδεις και αμμώδεις θέσεις, σε υψόμετρα μέχρι 1000 μέτρα.
Άνθη: ρόδινα με πέντε στρογγυλά πέταλα.
Άνθιση: από τα τέλη Μαρτίου.
Εξάπλωση στην Αττική: Πεντέλη, από όπου και περιγράφτηκε το 1849.

Ετυμολογία:
Silene > Silenus (λατιν.) > Σειληνός = Σιληνή
pentelica > Πεντελικόν, Πεντέλη
.

Σάββατο 2 Ιουνίου 2018

Silene vulgaris subsp. megalosperma

Πάρνηθα 08-04-2008

Η Σιληνή η κοινή υποείδος η μεγαλόσπερμη (Silene vulgaris subsp. megalosperma Hayek 1924) είναι βαλκανικό υποείδος με εξάπλωση στην Ελλάδα σε Νότια Πίνδο, Πελοπόννησο, Στερεά Ελλάδα, Εύβοια και Θάσο.
Βιότοπος: ασβεστολιθικές πλαγιές και σάρες, σε υψόμετρα μέχρι 1.000 μέτρα.
Άνθη: λευκά.
Άνθιση: Απρίλιος - Μάιος.
Εξάπλωση στην Αττική: Πάρνηθα, Πεντέλη, Υμηττός...

Ετυμολογία:
Silene > Silenus (λατιν.) > Σειληνός = Σιληνή
vulgaris = κοινός, ευρέως διαδεδομένος.
megalospermus, -a, -um > μέγα, μεγάλο + σπέρμα = μεγαλόσπερμη.


Πέμπτη 31 Μαΐου 2018

Erysimum graecum

Πάρνηθα

Το Ερύσιμο το γραικό (Erysimum graecum, Boiss. & Heldr. 1854) είναι ενδημικό Πελοποννήσου, Στερεάς Ελλάδας, Θεσσαλίας και Εύβοιας.
Διετές φυτό. Τον πρώτο χρόνο σχηματίζει ένα χοντρό βλαστό και ρόδακα φύλλων. Το δεύτερο χρόνο παράγει 1-3 βλαστούς, υψηλούς κατά την άνθιση και ανθοφορεί.
Βιότοπος: άκρες δρόμων, χαλικότοποι, φρυγανότοποι, σε ποικιλία υποστροωμάτων και σε υψόμετρα μέχρι 1400 μ.
Άνθη: Ταξιανθία με 20-30 κίτρινα άνθη
Άνθιση: Απρίλιος - Μάιος.
Εξάπλωση: Στα περισσότερα βουνά της Αττικής.

Ετυμολογία:
Erysimum > Ερύσιμον, φυτό που αναφέρει ο Θεόφραστος < ερύω (=προστατεύω) --> ερυσίπτολις (=επίθετο της Αθηνάς ως προστάτισσας της πόλης των Αθηνών)
graecum >  > Graecia (το όνομα της Ελλάδας στα λατινικά) > γραικό.


Τρίτη 29 Μαΐου 2018

Hesperis laciniata subsp. secundiflora

Υμηττός 09-04-2008

Η Εσπερίς η διαχωρισμένη, υποείδος δευτερανθής (Hesperis laciniata Boiss. & Spruner 1843, subsp. secundiflora Breistr. 1952) είναι ενδημικό είδος της  Βορειοανατολικής Πελοποννήσου, Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας και Εύβοιας.
Διετές ή πολυετές φυτό με πολλούς βλαστούς.
Βιότοπος: ξέφωτα δασών, γκρεμοί, φρύδια βράχων, βραχώδεις πλαγιές και σάρες, σε υψόμετρα 200 - 2100 μ.
Άνθη: Μεγάλα, κίτρινα, κίτρινα-καφέ, πρασινωπά.
Άνθιση: Απρίλιος - Ιούνιος.
Εξάπλωση: σε όλα τα βουνά της Αττικής.

Ετυμολογία:
Hesperis > εσπερίς > εσπέρα = Εσπερίς, επειδή ευωδιάζει την εσπέρα,το απόβραδο
laciniata > lacinia & lacinea, απόσπασμα, χώρισμα, λωρίδα = διαχωρισμένη, σχισμένη, κομματιασμένη από την διάταξη των πετάλων.
secundiflora > secundus (νεολατινική λέξη) δευτερεύων, κάτι που είναι τοποθετημένο στην μία πλευρά τοθ άξονα + flos floris άνθος = δευτερανθής (επειδή τα άνθη τοποθετημένα στη μία πλευρά του βλαστού).


Κυριακή 27 Μαΐου 2018

Cephalaria flava subsp. setulifera

Πάρνηθα 05_07_2008

Η Κεφαλάρια η κίτρινη υποείδος η μικρότριχη [Cephalaria flava (Boiss. & Heldr. 1875) subsp. setulifera, Kokkini 1991) είναι ενδημική Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου και Εύβοιας.
Πολυετής πόα, ύψους έως 90 εκατοστά, με ρίζα πασσαλώδη και βλαστό
ξυλώδη στην βάση, καλυμμένο με άγριες όρθιες τρίχες.
Φύλλα λυροειδή με μικρούς, γραμμοειδείς πλάγιους λοβούς.
Ανθοφόρα κεφάλια μικρά σφαιρικά, με βράκτια ωοειδή.
Βιότοπος: ασβεστολιθικά βράχια, πετρώδη λιβάδια, στην ορεινή ζώνη.
Άνθιση: Μάιος-Ιούνιος.
Εξάπλωση στην Αττική: Πάρνηθα, Πεντέλη, Γεράνεια, Πατέρας, Κιθαιρώνας.

Ετυμολογία:
Cephalaria > κεφαλή - από την πυκνότητα της ανθοφορίας σε πυκνά κεφάλια λουλουδιών.
flava = κίτρινη.
setulifera > sétula, μικρή τρίχα + fero φέρω = μικρότριχη, επειδή φέρει μικρές τρίχες στον βλαστό και τα βράκτια.

Παρασκευή 25 Μαΐου 2018

Pinguicula crystallina subsp hirtiflora



Η Πινγκουϊκούλα η κρυστάλλινη υποείδος η δασύτριχη [Pinguicula crystallina (Sm.) subsp. hirtiflora (Ten.) Strid 1991] είναι μικρό «εντομοφάγο» φυτό, που εξαπλώνεται στην Νότια Ιταλία και την Νότια Βαλκανική.
Τα φύλλα του είναι φωτεινά πράσινα και σχηματίζουν ρόδακα στη βάση. Είναι λιπαρά και κολλώδη(pinguis = λίπος, λιπαρός) και εκκρίνουν ένα πεπτικό
υγρό που αιχμαλωτίζει μικρά έντομα, από τα οποία σταδιακά το φυτό παίρνει θρεπτικές ουσίες.
Φυτρώνει σε πολύ υγρές περιοχές και ανθίζει Απρίλιο - Σεπτέμβριο από την βόρεια Πελοπόννησο έως την βορειοδυτική Ελλάδα.
Στην Αττική έχει βρεθεί μόνο στα Γεράνεια (Constanrinidis & Yannitsaros 1996) σε χαράδρα με ρυάκι, σε θέσεις υγρές σε όλη την διάρκεια του έτους.

Ετυμολογία
Pinguicula > pinguis λίπος - από περιγραφή του Carolus Clusius (1526-1609) για τα λιπαρά φύλλα του φυτού.
crystallina > κρύσταλλος - αναφορά στις φυσαλλίδες της δροσιάς που λάμπουν από το ηλιακό φως στην επιφάνεια των φύλλων.
hirtiflora > hirtus αδρότριχος, δασύτριχος + flos floris άνθος - αναφορά στις σκληρές τρίχες στο κέντρο του άνθους.


Τετάρτη 23 Μαΐου 2018

Dactylorhiza saccifera

Πάρνηθα

Η Δακτυλόριζα η σακκοφόρος [Dactylorhiza saccifera (Brongniart) Soó 1962] ονομάστηκε έτσι λόγω του χαρακτηριστικού, κοντόχοντρου πλήκτρου της. Είναι ψηλόκορμο φυτό με μεγάλα επιμήκη, λογχοειδή φύλλα με σκούρες κηλίδες, που καλύπτουν μεγάλο μέρος του βλαστού. Τα ροδινοϊώδη άνθη είναι συγκεντρωμένα σε στάχυ στην κορυφή του βλαστού και εκτός του πλήκτρου διακρίνονται ακόμη από το τρίλοβο, διάστικτο χείλος. Εξαπλώνεται σε Πίνδο, Δυτική Μακεδόνια, Πελοπόννησο και γενικά στην ορεινή ζώνη σε υγρά ξέφωτα δασών. Στην Αττική έχει βρεθεί στην Πάρνηθα.

Ετυμολογία:
Dactylorhiza > δάκτυλο + ρίζα = Δακτυλόριζα, από το σκληρό ρίζωμα που είναι χωρισμένο σαν τα δάκτυλα του χεριού.
saccifera = saccus σάκκος + φέρω = σακκοφόρος, από το κοντόχοντρο σαν σάκκο πλήκτρο της.




Δευτέρα 21 Μαΐου 2018

Dactylorhiza iberica

Γεράνεια

Η ορχιδέα Δακτυλόριζα η ιβηρική [Dactylorhiza iberica (M.Bieb. ex Willd. 1806) Soó 1962] εξαπλώνεται στην Ανατολική Ευρώπη και Ανατολική Μεσόγειο.
Ουσιαστικά είναι ασιατικό είδος, με δυτικότερο σημείο κατανομής την Ελλάδα. Περιγράφτηκε το 1806 ως Orchis iberica από την Γεωργία του Καυκάσου, δηλαδή την Ιβηρία των Βυζαντινών.
Φυτό λεπτό, ύψους 20-60 εκατοστών. Φύλλα 3-7 λογχοειδή.
Βιότοπος:υγρολίβαδα και όχθες ρυακιών, σε υψόμετρα 600 - 2000 μ.
Άνθη: ρόδινα με βυσσινί κηλίδες και στίγματα,
Άνθιση: Ιούνιος-Αύγουστος.
Εξαιρετικά σπάνια στην Αττική, λόγω έλλειψης κατάλληλων βιότοπων, είναι γνωστή μόνο από τα Γεράνεια.

Ετυμολογία:
Dactylorhiza > δάκτυλο + ρίζα = Δακτυλόριζα, από το σκληρό ρίζωμα που είναι χωρισμένο σαν τα δάκτυλα του χεριού.
iberica > Ιβηρία, το βυζαντινό όνομα της Γεωργίας του Καυκάσου = ιβηρική .

Σάββατο 19 Μαΐου 2018

Himantoglossum jankae

Πάρνηθα

Το Ιμαντόγλωσσο του Γιάνκα (Himantoglossum jankae (Somilay, Kreutz & Ovari, 2012) είναι ευρωπαϊκή ορχιδέα. Περιγράφτηκε το 2012 από την Ουγγαρία. Έχει ευρεία εξάλωση στην Ελλάδα και κυρίως στην Βόρεια.
Ρωμαλέο φυτό με ύψος μέχρι 1 μέτρο.
Βιότοπος: λιβάδια, φρύγανα, μακία βλάστηση και παρυφές δασών, σε υψόμετρα μέχρι 1.500 μέτρα.
Άνθη: Χείλος πορφυρό, στενόμακρο, τρίλοβο, με στενόμακρους κυματιστούς πλαϊνούς λοβούς.
Άνθιση καλοκαιρινή.
Στην Αττική υπάρχει στην Πάρνηθα.

Ετυμολογία:
Himantoglossum > > Ιμάς, ιμάντος + γλώσσα. Από την μορφή του άνθους. = Ιμαντόγλωσσο.
jankae > αφιερωμένο στον Ούγγρο βοτανικό Viktor Janka (1837-1890) για τις βοτανικές του έρευνες στα Βαλκάνια.


Πέμπτη 17 Μαΐου 2018

Platanthera chlorantha

Πεντέλη

Το πλατύνθηρο το χλωρανθές [Platanthera chlorantha (Custer) Rchb. 1829] είναι μία ευρωπαϊκή ορχιδέα των ορεινών δασών.
Περιγράφτηκε το 1829 από την Ελβετία. Στην Ελλάδα φύεται κυρίως σε Πίνδο, Πήλιο, Δυτική Μακεδονία και Ροδόπη.
Ρωμαλέοό φυτό, με ύψος μέχρι 80 εκατοστά. Φύλλα 2-3 πράσινα, γυαλιστερά, ωοειδή.
Βιότοπος: ξέφωτα δασών και λιβάδια σε υψόμετρα μέχρι 2.000 μέτρα.
Άνθη: πράσινα, με μυτερά γραμμοειδή πέταλα.
Άνθιση: Μάιος - Αύγουστος.
Εξαιρετικά σπάνια στην Αττική, λόγω έλλειψης κατάλληλων βιότοπων, έχει βρεθεί σε μία θέση στην Πεντέλη.

Ετυμολογία:
Platanthera > πλατύς + ανθήρας - από το σχήμα των ανθήρων.
chlorantha > χλωρός + άνθος = χλωρανθής, από το πρασινωπό χρώμα του άνθους.

Τρίτη 15 Μαΐου 2018

Neottia ovata

Πάρνηθα

Η Νεοττιά η ωοειδής [Neottia ovata (L.) Bluff & Fingerh. 1838] είναι ορχιδέα των ορεινών δασών με ευρεία εξάπλωση στην Ευρασία. ΣΤην Ελλάδα η κύρια εξάπλωσή της είναι στην Πίνδο, την Δυτική Μακεδονία και την Ροδόπη ενώ συναντάται και στα Λευκά Όρη της Δυτικής Κρήτης. Περιγράφτηκε από την Βάδη Βυτεμβέργη της Γερμανίας
Ψηλόλιγνο φυτό, ολόκληρο πράσινο, με ύψος 20-70 εκατοστά.
Βιότοπος: υγρές θέσεις σε χλοερά δάση, εποχιακά έλη και λιβάδια, παρυφές ρεμάτων, σε υψόμετρα έως 2.400 μέτρων.
Άνθη: μικρά, πράσινα, τρίλοβα σε ταξιανθία 20-80 ανθέων.
Άνθιση: Μάιος - Ιούλιος.
Εξαιρετικά σπάνια στην Αττική, λόγω έλλειψης κατάλληλων βιότοπων. Έχει βρεθεί ένας μικρός πληθυσμός το 2013 στην Πάρνηθα.

Ετυμολογία:
Neottia > νεοσσός > νεοσσιά > νεοττιά (στην αττική διάλεκτο), φωλιά πουλιών  - από το σχήμα του ριζικού συστήματος που μοιάζει με φωλιά πουλιών.
ovatus, -a, -um > óvum αυγό = ωοειδής.

Σάββατο 12 Μαΐου 2018

Ophrys leucophthalma

Πάρνηθα 08-05-2011

Η Οφρύς η λευκόφθαλμη (Ophrys leucophthalma Devillers-Tersch. & Devillers 1994) φύεται κυρίως στην Δυτική Ελλάδα και την Φυτική Μακεδονία. Περιγράφτηκε το 1994 από την Πρέβεζα.
Η ονομασία της οφείλεται στο έντονο λευκό χρώμα στους πλαϊνούς λοβούς και στην στιγματική κοιλότητα.
Βιότοπος: ανοιχτά δάση, θαμνότοποι, παρυφές δρόμων.
Άνθη: καφετιά, με πολλά λευκά σημεία.
Άνθιση: Μάιος - αρχές Ιουνίου.
Στην Αττική έχει βρεθεί μόνο σε μια θέση στην Πάρνηθα.

Ετυμολογία:
Ophrys > Οφρύς (φρύδι). Δεν είναι ξεκάθαρο σε ποια χαρακτηριστικά του γένους Ophrys αναφέρεται το όνομα ενώ υπάρχει και το ενδεχόμενο γλωσσικής παρερμηνείας.
leucophthalma > λευκός + οφθαλμός.

Παρασκευή 11 Μαΐου 2018

Orchis mascula


Η Όρχις η αρρενωπή [Orchis mascula (L.) L. 1755] είναι ευρωπαϊκή ορχιδέα δασών και μεγάλων υψομέτρων. Περιγράφτηκε το 1775 από την Σουηδία. Η ονομασία της οφείλεται στους δύο εύρωστους βολβούς της, σε σχήμα όρχεων.
Εξαιρετικά σπάνια στην Αττική, λόγω έλλειψης κατάλληλων βιότοπων.
Ψηλόλιγνο φυτό, με ύψος μέχρι 80 εκατοστά. Φύλλα 6-12 πράσινα, γυαλιστερά, ωοειδή.
Βιότοπος: ανοιχτά δάση, αλπικά λιβάδια σε υψόμετρα μέχρι 2.300 μέτρα.
Άνθη: μεγάλα, σε σκούρο ροζ ή βιολετί χρώμα και πυκνή ταξιανθία.
Άνθιση: Απρίλιος - Ιούνιος.
Στην Αττική υπάρχει αναφορά από την Πάρνηθα.

Ετυμολογία:
Orchis (λατιν. θηλυκού γένους) > Όρχις (αρσενικού γένους), φυτό με δύο κονδύλους σε σχήμα όρχεων που αναφέρει ο Διοσκουρίδης // ο όρχις (< ορχίδιον < αρχίδι).
masculus, a, um = αρρενωπός, αρσενικός.

 

Σάββατο 5 Μαΐου 2018

Dianthus biflorus


O Δίανθος ο διανθής (Dianthus biflorus Sm. 1809) είναι ενδημικό αγριογαρύφαλλο της Κεντρικής και Νότιας Ελλάδας.
Πολυετές φυτό με βλαστούς 15-60 εκατοστά.
Βιότοπος: βραχώδεις τοποθεσίες, ορεινές θέσεις.
Άνθη: ροζ - κόκκινα, με πέταλα οδοντωτά, δύο στην κορυφή του βλαστού.
Άνθιση: Μάιος - Ιούνιος.
Εξάπλωση στην Αττική: σε λίγες θέσεις στην Πάρνηθας.
Ετυμολογία:
Dianthus > Δίας + άνθος > Διόσανθος (Θεόφραστος)
biflorus,a, um > bis δις + flos, floris άνθος = Διανθής - με δύο άνθη στον βλαστό.


Τετάρτη 2 Μαΐου 2018

Orchis provincialis

Πεντέλη 09-04-2010

Η Όρχις η προβηγκιανή - της Προβηγκίας (Orchis provincialis Balbis ex Lamarck & DC. 1806) είναι μεσογειακή ορχιδέα με εξάπλωση από την Πορτογαλία μέχρι την Τουρκία. Περιγράφτηκε από την επαρχία Var της Προβηγκίας στην Νότια Γαλλία το 1806.
Μοιάζει πολύ με την Orchis pauciflora αλλά είναι πολύ πιο ανοιχτόχρωμη, με υποκίτρινα άνθη και στικτά φύλλα. Χείλος τρίλοβο με κόκκινα στιγματα, κήφωση στο κέντρο και λοβούς έντονα αναδιπλωμένους προς τα κάτω. Πλήκτρο με ελαφρά διόγκωση στην άκρη. Φύεται σε λιβάδια, μακκία βλάστηση, φωτεινά δάση πλατύφυλλων και κωνοφόρων.
Στην Ελλάδα φύεται σ΄όλη τη χώρα αλλά η κύρια εξάπλωσή της είναι στον ορεινό όγκο της Πίνδου και των προεκτάσεών της. Ανθίζει Απρίλιο - Μάιο.
Ετυμολογία:
Orchis (λατιν. θηλυκού γένους) > Όρχις (αρσενικού γένους), φυτό με δύο κονδύλους σε σχήμα όρχεων που αναφέρει ο Διοσκουρίδης // ο όρχις (< ορχίδιον < αρχίδι).
provincialis > Provence (Προβηγκία), περιοχή της Γαλλίας = προβηγκιανή, της Προβηγκίας.



Τρίτη 1 Μαΐου 2018

Ornithogalum pannonicum

Πάρνηθα 01-06-2010

Το Ορνιθόγαλο της Παννονίας (Ornithogalum pannonicum, Vill. 1779 και συνώνυμο Ornithogalum comosum, L.1756) έχει ευρεία εξάπλωση στην Ευρασία και την Ελλάδα. Διακρίνεται για τον συμπαγή και υψηλό βλαστό του. Ανθίζει, συχνά όταν τα φύλλα του έχουν ξεραθεί, από τα τέλη Απριλίου σε μεσογειακά λιβάδια και ανοίγματα δασών.
Ετυμολογία:
Ornithogalum > Όρνις (πτηνό,  όρνιθα, κόττα) + γάλα. Αναφέρεται στην φράση «και του πουλιού το γάλα», λόγω του λευκού χρώματος των τεπάλων του.
pannonicus, -a, -um > Pannonia, Παννονία, ιστορική περιοχή της Κεντρικής Ευρώπης που βρισκόταν στην θέση της σημερινής Ουγγαρία και εν μέρει των όμορων της χωρών.


Πάρνηθα 06-06-2008

Δευτέρα 30 Απριλίου 2018

Malva sylvestris

Περισσός 20-03-2008 Τουρκοβούνια

Η Μολόχα η δασική (Malva sylvestris, L. 1753) είναι η πιο κοινή από τις μολόχες και αυτή που κατά κύριο λόγο συλλέγεται για φαρμακευτικούς σκοπούς. Είναι φυτό που ζει τουλάχιστον δύο χρόνια. Φύεται σε φράκτες, άκρες δρόμων και μεσογειακά λιβάδια.
Διατηρούμε το αρχαίο της όνομα «μολόχη», που θεωρείται άγνωστης ετυμολογίας. Οι αρχαίοι την συνέδεαν με το ρήμα «μαλάσσω» και ίσως να είχαν δίκιο, αν σκεφτούμε ότι τα νωπά φύλλα της τα χρησιμοποιούμε και σήμερα για τα οδυνηρά τσιμπήματα μελισσών, σφηκών και τσουκνίδων, μαλάσσοντας με αυτά το δέρμα μας.
Τα φύλλα της μολόχας χρησιμοποιούνται από την αρχαιότητα σε δερματικές παθήσεις, φλεγμονές, συνάχι, γαστρεντερίτιδα. Γενικά, θεωρείται ότι τα φύλα (και αποξηραμένα) έχουν μαλακτικές, αποχρεμπτικές, στυπτικές και καταπραϋντικές ιδιότητες.
Η μολόχα είναι βρώσιμη και λαχανεύεται. Ήδη όμως από την αρχαιότητα ο Ησίοδος την θεωρούσε τροφή των φτωχών. Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι πάντως την καλλιεργούσαν ως βρώσιμο λαχανικό. Οι Πυθαγόρειοι την έτρωγαν γιατί ήταν ελαφριά στο στομάχι κι άφηνε ελεύθερη την σκέψη. Την τρώνε ακόμα σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, αλλά πλέον είναι παραμελημένη ίσως γιατί είναι πολύ κοινή. Στην Κάσο την κάνουν ντολμάδες και στην Τήνο βάζουν τα χοντρά βλαστάρια της σε ομελέτες.
Και μια ωραία ιστορία: Ο Μανουήλ Βερνάρδος από το Ρέθυμνο ήταν τυπογράφος, νομομαθής, μέλος της Φιλικής Εταιρίας και αγωνιστής στην Επανάσταση του 1821. Κάποτε αναγκάστηκε να ζήσει 6 βδομάδες σε ένα ξωκκλήσι στη Σκύρο, έπαθε κρυοπαγήματα κι έγραψε: «Ψωμί και μολοχόφυλλα εις εν αγγείον βάζω, στο παγωμένο δάκτυλο ιατρικόν το βάζω». Τα στιχουργήματά του εκδόθηκαν στη Σύρο το 1834 με τίτλο «Δεινολογία».
Ετυμολογία:
Malva > malva (λατιν.). Η μαλάχη των αρχαίων, μολόχα
sylvestris > sylva > silva, δάσος = δασική


Κυριακή 29 Απριλίου 2018

Onosma erecta

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Το Όνοσμα το όρθιο (Onosma erecta, Sm. 1806, subsp. erecta) είναι ενδημικό Κεντρικής Ελλάδας, Πελοποννήσου, Κρήτης.
Φυτό με πολλούς όρθιους βλαστούς, εξ ου και το όνομά του «όρθιο». Φύλλα λογχοειδή και τριχωτά. Συχνά σχηματίζει μεγάλες συστάδες.
Βιότοπος: βραχώδεις και πετρώδεις θέσεις, σε πρανή και στις άκρες των δρόμων.
Άνθη: σωληνοειδή, χρώματος κίτρινο-λεμονί, με μήκος μέχρι 4 εκατοστά, σε πυκνούς κατανεύοντες βοστρύχους και καλυμμένα με κοντό χνούδι.
Άνθιση: από τον Απρίλιο σε μέσα υψόμετρα.
Ετυμολογία:
Onosma > Όνος + οσμή. Κατά την επικρατέστερη εκδοχή, επειδή η οσμή του προσελκύει τους όνους (γαϊδούρια)
erectus, -a, -um = όρθιος, -α, -ο

Σάββατο 28 Απριλίου 2018

Trifolium campestre

Πεντέλη 28-05-2013

Το Τριφύλλι το πεδινό (Trifolium campestre, Schreb. 1804) είναι πλατιά εξαπλωμένο σε Ευρώπη και Ελλάδα. Φύεται σε μεσογειακά λιβάδια, άκρες αγρών και δρόμων, φρύγανα.
Ετυμολογία:
Trifolium > tres (latin.) τρις + folium (λατιν.) φύλλο = Τριφύλλι
campestre > campus (λατιν), πεδιάδα, κάμπος = πεδινό


Παρασκευή 27 Απριλίου 2018

Hippocrepis glauca

Πάρνηθα 29-04-2011

Η Ιπποκρηπίς η γλαυκή (Hippocrepis glauca, Ten. 1811) είναι μεσογειακό φυτό (Βαλκάνια, Ιταλία). Στην Ελλάδα φύεται στην Στερεά Ελλάδα και ίσως στην Εύβοια. Φύεται σε μεσογειακά και υπομεσογειακά λιβάδια. Ανθίζει από τον Απρίλιο.
Ετυμολογία:
Hippocrepis > ίππος + κρηπίς (θεμέλια, βάση στήριξης οικοδομήματος // ανδρικό υπόδημα). Η ονομασία δόθηκε από τον καρπό (χέδρωψ - χέδρωπος) που μοιάζει με πέταλο ίππου (και κατ' επέκταση πάνω στο πέταλο στηρίζεται ο ίππος)
glaucus, a, um > γλαυκός, ή, ό. (κυανοπράσινος). Από το χρώμα το κάλυκα και των καρπών. (Σε άλλα φυτά από το χρώμα των φύλλων)


Πέμπτη 26 Απριλίου 2018

Phlomis fruticosa

Πάρνηθα 29-04-2011

Η Φλομίς η πολύβλαστη - θαμνώδης (Phlomis fruticosa, L. 1753) είναι μεσογειακό φυτό, από την Ιταλία και ανατολικότερα. Στην Ελλάδα φύεται στην Νότια και Δυτική Ελλάδα. Είναι από τα συνήθη είδη της βλάστησης «γκαρίγκ», όπου και μπορεί να κυριαρχήσει καθώς οι σκληρές τρίχες σε βλαστούς και φύλλα δεν επιτρέπουν την βόσκηση από τα ζώα. Ανθίζει την άνοιξη.
Ετυμολογία:
Phlomis  > φλομίς, φυτό που αναφέρεται από τον Διοσκουρίδη.
fruticosa > frutex (λατιν.) θάμνος = θαμνώδης, πολύβλαστη.

Τετάρτη 25 Απριλίου 2018

Trifolium angustifolium

Πάρνηθα 02-06-2011

Το Τριφύλλι το στενόφυλλο (Trifolium angustifolium L. 1753) είναι ευρασιατικό φυτό με μεγάλη εξάπλωση σ' όλη την Ελλάδα. Φύεται σε μεσογειακά λιβάδια και φρύγανα. Ανθίζει την άνοιξη μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού, ανάλογα με το υψόμετρο.
Ετυμολογία:
Trifolium > tres (λατιν.) τρις + folium (λατιν.) φύλλο = Τριφύλλι
angustifolium > angustus (λατιν.) στενό + folium (λατιν.) φύλλο = στενόφυλλο.
 

Τρίτη 24 Απριλίου 2018

Erysimum boryanum

Πεντέλη 10-04-2011

Το Ερύσιμο το μποριάνιο (Erysimum boryanum, oiss. & Spruner 1843) είναι ενδημικό της Στερεάς Ελλάδας. Πολυετές φυτό με ξυλώδη βλαστό και σπανίως υπόγειους στόλονες. Φύεται σε βραχώδεις θέσεις δίπλα σε δρόμους, ελατοδάση αε υψόμετρα 650-1600 μέτρα. Ανθίζει Απρίλιο - Μάιο.
Ετυμολογία: 
Erysimum > Ερύσιμον, φυτό που αναφέρει ο Θεόφραστος > ερύω (=προστατεύω) --> ερυσίπτολις (=επίθετο της Αθηνάς ως προστάτισσας της πόλης των Αθηνών).
boryanum > αφιερωμένο στον Γάλλο γεωγράφο, φυσιοδίφη και εξερευνητή Jean Baptiste Bory de Saint Vincent (1778-1846) = μποριάνιο.



Δευτέρα 23 Απριλίου 2018

Serapias bergonii

Σχινιάς 04-04-2013

Η Σεραπιάς του Μπεργκόν (Serapias bergonii, E. G. Camus 1908) είναι ορχιδέα της Ανατολικής Μεσογείου. Περιγράφτηκε το 1908 από την Κέρκυρα.
Έχει ευρεία εξάπλωση σ' όλη την Ελλάδα, με έμφαση στις νότιες, νησιωτικές και δυτικές περιοχές της χώρα. Φύεται σε λιβάδια, διάκενα δασών, θαμνώνες και φρύγανα. Όπως όλες οι Σεραπιάδες, τα πέταλα και τα σέπαλα των ανθέων της σχηματίζουν ένα είδος θόλου, στον οποίο βρίσκουν καταφύγιο τα έντομα κι έτσι επικονιάζουν τα φυτά. Ανθίζει από τον Απρίλιο.
Ετυμολογία:
Serapias > Σεραπιάς, ορχιδέα που ονοματίζει ο Διοσκουρίδης > Σέραπις (και Σάραπις) ελληνοαιγυπτιακός θεός της Ελληνιστικής Εποχής.
bergonii > προς τιμήν του Γάλλου βοτανικού και φωτογράφου Louis-Jacques-Paul Bergon (1863-1912).