Ornithogalum fimbriatum subsp. gracilipes

Κιθαιρώνας 03/04/2014

Το Ορνιθόγαλο το κροσσωτό υποείδος λεπτόπους [Ornithogalum fimbriatum subsp. gracilipes (Zahar.) Landström 1991] είναι ενδημικό Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου και Ανατολικού Αιγαίου. Ξεχωρίζει με τα τριχωτά φύλλα του. Φύεται σε λιβάδια, φρύγανα, ξέφωτα δασών. Ανθίζει από τον Μάρτιο.
Ετυμολογία:
Ornithogalum > Όρνις (πτηνό,  όρνιθα, κόττα) + γάλα. Αναφέρεται στην φράση «και του πουλιού το γάλα», λόγω του λευκού χρώματος των τεπάλων του.
fimbriatum (λατιν.) = κροσσωτό (τριχωτό, ινώδες)
gracilipes (λατιν.) > gracilis (λεπτός) + pes (πους, πόδι), λεπτόπους, από τον λεπτό μίσχο του.

Ophrys delphinensis

Μέγαρα 20-03-2014

Η Οφρύς των Δελφών (Ophrys delphinensis O. Danesch & E. Danesch, 1972) είναι ενδημική των περιοχών γύρω από τον Κορινθιακό κόλπο. Περιγράφτηκε από την Αχαΐα αλλά της δόθηκε (μάλλον υπερβολικά) το όνομα των Δελφών, επειδή ευδοκιμεί και στην Φωκίδα. Θεωρείται φυσικό υβρίδιο των O. oestrifera και (O. argolica). Εμφανίζει τάση επέκτασης προς την νοτιοανατολική Πελοπόννησο και την Ανατολική Στερεά..
Βιότοπος: φρύγανα, θαμνώνες, παρυφές δρόμων, έως τα 1.100 μέτρα.
Άνθος: τρίλοβο, κυρτό, καφεκόκκινο. Οι στρογγυλοί πλαϊνοί λοβοί με πυκνό λευκό τρίχωμα.
Σπάνια στην Αττική, με γνωστές θέσεις σε Υμηττό, Πεντέλη, Γεράνεια και Μεγαρίδα.

Ετυμολογία:
Ophrys > Οφρύς (φρύδι). Δεν είναι ξεκάθαρο σε ποια χαρακτηριστικά του γένους Ophrys αναφέρεται το όνομα ενώ υπάρχει και το ενδεχόμενο γλωσσικής παρερμηνείας.
delphinensis > Δελφοί = των Δελφών.

Υμηττός 12/04/2011

Vicia pannonica subsp. striata

Γεράνεια 20/03/2014

Η Vicia pannonica subsp. striata (M. Bieb.) Nyman 1878 είναι ευρωμεσογειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Φύλλα σύνθετα με 4-10 ζεύγη φυλλαρίων. Φυλλάρια προμήκη ή γραμμοειδή-προμήκη, αποστρυγγυλομένα έως αμβλυοκόρυφα με μικρή ακίδα στην κορυφή. Παράφυλλα λειόχειλα, διάστικτα.
Βιότοπος: λιβάδια, αγροί, θαμνώνες, σε υψόμετρα 0-600 μ. (1100).
Άνθη (1) 2-4 μαζί σε κάθε γόνατο. Λοβοί κάλυκα σχεδόν ισομήκεις, μικρότεροι από τον σωλήνα του κάλυκα. Στεφάνη πορφυρή ή κίτρινη, Πέτασος χνοώδης στο πίσω μέρος του.
Χέδρωπας κίτρινος, χνοώδης, με 2-8 σπέρματα.
Ανθίζει Μάρτιο - Ιούνιο.

Ετυμολογία:
Vicia > vicia (λατιν. Πλίνιος, Βιργίλιος) κύαμος, κουκί = βίκος
pannonicus, -a, -um < Pannonia, Παννονία, ιστορική περιοχή της Κεντρικής Ευρώπης που βρισκόταν στην θέση της σημερινής Ουγγαρία και εν μέρει των όμορων της χωρών.
striatum, a, um > strio αύλακα, ράβδωση, ρίγα = ραβδωτή, ριγωτή.

Ophrys ariadnae

Πεντέλη 24-03-2014

Η Οφρύς της Αριάδνης (Ophrys ariadnae H.E. Paulus, 1994) είναι ενδημική ορχιδέα της νότιας νησιωτικής Ελλάδας,  με κύρια εξάπλωση σε Κρήτη, Κάρπαθο και Νάξο. Περιγράφτηκε το 1994 από το Λασίθι της Κρήτης.
Στην Αττική υπήρχαν ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες για την ύπαρξής της στον Υμηττός και στο Γραμματικό. Με σιγουριά υπάρχει στην Πεντέλη, όπου την βρήκε ο γιατρός Θανάσης Παπανικολάου
Συνώνυμο: Ophrys cretica subsp. ariadnae.
Βιότοπος: φρυγανότοποι και ξηρά ασβεστολιθικά εδάφη.
Άνθη: τρίλοβα, σκούρα καφετί με πολύπλοκο γαλάζιο θυρεό.
Άνθιση: μέσα Φεβρουαρίου – μέσα Απριλίου.
Εξάπλωση στην Αττική: Πεντέλη, Αίγινα.

Ετυμολογία:
Ophrys > Οφρύς (φρύδι). Δεν είναι ξεκάθαρο σε ποια χαρακτηριστικά του γένους Ophrys αναφέρεται το όνομα ενώ υπάρχει και το ενδεχόμενο γλωσσικής παρερμηνείας.
ariadnae >  αφιερωμένη στην Αριάδνη, κόρη του Μίνωα, που βοήθησε τον Θησέα να αντιμετωπίσει τον Μινώταυρο και να βγει από τον Λαβύρινθο.

Orchis purpurea

 Γεράνεια 06/04/2014

Η Όρχις η ποrφυρή είναι ευρωπαϊκή ορχιδέα. Περιγράφτηκε το 1762 από το Κεντ της Βρετανίας. H kύρια εξάπλωσή της στην Ελλάδα είναι σε Μακεδονία και Ήπειρο. Στην Αττική είναι γνωστή από μόνο από μία θέση στα Γεράνεια.
Ρωμαλέο φυτό με ύψος 30-90 εκατοστά. Φύλλα 4-10 γυαλιστερά, φαρδιά που σχηματίζουν όρθιο ρόδακα.
Βιότοπος: ανοιχτά δάση, λιβάδια, φρύγανα, μακία σε υψόμετρα μέχρι 1.800 μέτρα.
Άνθη: τρίλοβα, φαρδιά, λευκά με σκούρες μοβ τριχωτές κηλίδες.
Άνθιση: Απρίλιος - Ιούνιος.
Ετυμολογία:
Orchis > Όρχις (αρσενικού γένους), φυτό με δύο κονδύλους σε σχήμα όρχεων που αναφέρει ο Διοσκουρίδης // ο όρχις (<ορχίδιον < αρχίδι)
purpureus, a, um > πορφύρεος, πορφυρούς = πορφυρός, από το χρώμα των ανθέων.

Η εξάπλωση του είδους από το http://www.elisajeanluc.fr/orchidees_nature/orchis/orchis_purpurea.htm

Asperula arvensis

Πατέρας 01/05/2014

Silene conica

Πάρνηθα 29/05/2011
photo (c) Ρένα Καρακατσάνη

Η Σιληνή η κωνική (Silene conica L. 1753) είναι φυτό της Ευρώπης και της ΝΔ Ασίας, με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Μονοετές φυτό, με χνουδωτό βλαστό απλό ή διακλαδισμένο και ύψος από 10-30 εκ. Τα άνθη είναι ρόδινα και ο κάλυκας είναι κυλινδρικός με πολλές ευδιάκριτες πρασινωπές νευρώσεις.
Βιότοπος: υπομεσογειακά λιβάδια, γεωργικά ενδιαιτήματα, ξηρές τοποθεσίες

Άνθη ρόδινα.
Ανθίζει από τα μέσα Απριλίου.

Ετυμολογία:
Silene> > Silenus (λατιν.) > Σειληνός = Σιληνή.
conica > conus (latin.) > κώνος = κωνική. ω

Γεράνεια 13/04/2013

 

Ο τετράγωνος αρχαίος πύργος στην Μεγαρίδα

όρος Πατέρας 01/05/2014 Μικρό Βαθυχώρι Μεγαρίδας

Silene sedoides

Ανάβυσσος 05/03/2013

Η Silene sedoides (Poir. 1789) είναι μεσογειακό φυτό  με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.

Βιότοπο: βραχώδεις παράκτιοι οικότοποι, φρύγανα σε υψόμετρα 0-400 μ.

Ετήσιο διακλαδισμένο είδος με ύψος 5-20 εκ. Φύλλα σπατουλοειδή σαρκώδη.

Άνθιση: τέλη Μαρτίου - μέσα Ιουνίου.

Ετυμολογία:

Silene < Silenus (λατιν.) < Σειληνός = Σιληνή.

sedoides < Sedum + είδος ==> επειδή τα φύλλα μοιάζουν με είδη του γένους 

Sedum < sédo (λατιν.) ανακουφίσω, καταπραΰνω, ηρεμώ ==> επειδή τα φύλλα κάποιων ειδών υποστηρίζεται ότι αμβλύνουν τον πόνο των τραυμάτων.

Βραυρώνα 22/04/2014 Χαμολιά

Ornithogalum prasinantherum

όρος Πατέρας 01/05/2014 Μικρό Βαθυχώρι

Το Ornithogalum prasinantherum Zahar. 1977, είναι βαλκανικό φυτό, με εξάπλωση στην δυτική και νότια Ελλάδα.
Βιότοπος: αγροί, ακαλλιέργητα χωράφια, ελαιώνες, βραχώδεις πλαγιές με φρύγανα. σε υψόμετρα 0-1000 μ.
Γεώφυτο  με μεγάλο ωοειδή βολβό. Μοιάζει με το O. narbonense και διακρίνεται καλύτερα από την ωοθήκη, η οποία είναι στενά κωνική-ωοειδής. 
Ανθίζει Απρίλιο - Ιούνιο.

Ετυμολογία:
Ornithogalum >  Όρνις (πτηνό,  όρνιθα, κόττα) + γάλα. Αναφέρεται στην φράση «και του πουλιού το γάλα», λόγω του λευκού χρώματος των τεπάλων του.
prasinantherum > πράσινο + ανθήρας.