Colchicum soboliferum

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Το Colchicum soboliferum [(C.A.Mey.) Stef. 1926] είναι κολχικό της Μεσογείου και του Εύξεινου Πόντου. Στην Ελλάδα είναι ένα σπάνιο φυτό, που φύεται σε λίγες θέσεις στην λιμνοθάλασσα του Ωρωπού στην Αττική, την Χαλκιδική, τις λίμνες Πετρών και Βεγορίτιδα στην Μακεδονία, τη Νέα Ραιδεστό Θεσσαλονίκης, στο Πλωμάρι της Λέσβου.
Φύεται σε υγρές τοποθεσίες και αμμώδεις θέσεις.
Άνθη λευκά με μοβ απολήξεις.
Έχει χειμωνιάτικη άνθιση.

*** Περιλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων & Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (RDB 2009), με τον χαρακτηρισμό «Τρωτό» (VU).

Ετυμολογία:
Colchicum > Κολχίς (αρχαία όνομα της σημερινής
Γεωργίας). Κατά τον Διοσκουρίδη, το κολχικό φύτρωνε άφθονο στην Κολχίδα και την Μεσσηνία.
soboliferum > sóboles & sυboles υπόφυση, παραφυάδα + fero φέρω.

Crocus nivalis (Crocus atticus)

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Ο Κρόκος του χιονιού (Crocus nivalis, Bory & Chaub. 1832) περιγράφτηκε από τον Ταΰγετο to 1832.
Το 1850 περιγράφτηκε από την Αττική ο παρόμοιος Crocus atticus, (Boiss. & Orph.s 1850), ο οποίος υποβιβάστηκε το 1982 σε υποείδος του Κρόκου του Ζήμπερ (Crocus sieberi subsp. atticus, B. Mathew 1982).
Η τελευταία ταξινόμηση (Vascular plants of Greece, an annotated checklist, 2013) θεωρεί τον Κρόκο τον αττικό συνώνυμο του Crocus nivalis, που έχει ευρεία
εξάπλωση, από την Πελοπόννησο μέχρι την πρώην Γιουγκοσλαβία και την Βουλγαρία. Βέβαια, παρότι ονομάζεται χιονώδης (nivalis) στην Αττική ανθίζει (και) σε χαμηλά υψόμετρα.
Φύλλα 3-5, με ανοιχτόχρωμη ρίγα στο μέσον.
Βιότοπος: βραχώδεις πλαγιές, ορεινά λιβάδια και ξέφωτα, ανοιχτά δάση κωνοφόρων.
Άνθη: ρόδινα, λιλά, μοβ με λεπτές σκούρες νευρώσεις στα τρία εξωτερικά τέπαλα. Φάρυγγας κίτρινος. Στύλος με τρεις διακλαδώσεις ακέραιες, πορτοκαλί, με πλατειά κορυφή. Ανθήρες κίτρινοι.
Άνθιση: Δεκέμβριος - Απρίλιος σε υψόμετρα 400 - 1300 μ.
Εξάπλωση στην Αττική: Πάρνηθα, Πεντέλη, Γεράνεια, Πατέρας, Κιθαιρώνας, Πάστρα, Γραμματικό.

Ετυμολογία:
Crocus > κρόκος (πιθανώς από την κρόκη, υφάδι).
nivalis > nix (nivis) χιόνι = χιονώδης, του χιονιού, επειδή αναπτύσσεται σε μεγάλα υψόμετρα.

Από την φύση στα Τουρκοβούνια

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Από την φύση της Πάρνηθας

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Crocus laevigatus

Πεντέλη 24-12-2007

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Ο Κρόκος ο λείος (Crocus laevigatus, Bory & Chaub. 1832) είναι ενδημικός της νότιας Ελλάδας, με πλατιά εξάπλωση στην Αττική. Πήρε το όνομά του από τους χιτώνες του βολβού του που είναι λείοι. Εδώδιμος με γεύση κάστανου.
Βολβώδες φυτό. Φύλλα 3-4.
Βιότοπος: πετρώδεις θέσεις, θαμνώνες, φρυγανότοποι, διάκενα πευκοδασών σε υψόμετρα από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι 1500 μέτρα.
Άνθη: με χρωματική ποικιλομορφία, λευκά, μοβ-ρόδινα, λιλά, δίχρωμα, με μία έως τρεις ραβδώσεις στα τρία εξωτερικά τέπαλα. Λαιμός κίτρινος.
Στύλος με «στίγματα» κίτρινα ή πορτοκαλί που διαχωρίζονται δενδροειδώς σε πολλά νημάτια. Ανθήρες λευκοί.
Άνθιση: από τον Οκτώβριο.

Ετυμολογία:
Crocus > κρόκος (πιθανώς από την κρόκη, υφάδι).
laevigatus > levigo λειαίνω, γυαλίζω = λείος.

Ενδημκά φυτά από τον Υμηττό

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Orchis pauciflora

Γραμματικό 23/03/2013

Η Όρχις η ολιγανθής (Orchis pauciflora Tenore, 1812) είναι ορχιδέα της Κεντρική Μεσογείου. Περιγράφτηκε το 1812 από τη Νάπολι της Ιταλίας. Στην Ελλάδα εξπλώνεται στην Δυτική και Στερεά, την Πελοπόννησο, την Κρήτη.
Κοντό αλλά εύρωστο φυτό, με ύψος 10-20 εκατοστά. Φύλλα 4-9 πράσινα, γυαλιστερά, λογχοειδή.
Βιότοπος: ανοιχτά δάση, λιβάδια, φρύγανα, μακία, πετρώδεις θέσεις σε υψόμετρα μέχρι 1.800 μέτρα.
Άνθη: κίτρινα με καστανές κηλίδες στο κέντρο,τρίλοβα, διπλωμένα προς τα πίσω.
Άνθιση: Μάρτιος - Απρίλιος
Ετυμολογία:
Orchis (λατιν. θηλυκού γένους) > Όρχις (αρσενικού γένους), φυτό με δύο κονδύλους σε σχήμα όρχεων που αναφέρει ο Διοσκουρίδης // ο όρχις (< ορχίδιον <
αρχίδι).
pauciflora > paucus, a, um, λίγος, η, ο + flos floris άνθος = ολιγσνθής.

Lathyrus cicera

Γραμματικό 23/03/2013

Ο Lathyrus cicera L. 1753, είναι φυτό της Ανατολικής Μεσογείου και της ΝΔ Ασίας με ευρεία εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Μονοετές φυτό 20-50 εκ. Βλαστός 15-50 cm, συχνά διακλαδισμένος από την βάση.
Φύλλα με 1-2 ζεύγη γραμμοειδών φυλλαρίων και έλικες τρισχιδείς. Παράφυλλα γραμμοειδή.
Βιότοπος: αραιοί θαμνώνες, ξηρά λιβάδια, αγροί, ελαιώνες, αμπελώνες, σε υψόμετρα 0-800 μ. και περιστασιακά στην Κρήτη 1300 μ. και στην ηπειρωτική χώρα 1900 μ.
Άνθη ανά ένα, πορφυρά.
Ανθίζει Μάρτιο - Μάιο.

Ετυμολογία:
Lathyrus > λάθυρος (λαθούρι).
cicera = λατινικό όνομα του λάθυρου (λαθουριού).

Onosma frutescens

Γεράνεια 13/04/2013

Το Ονόσμα το θαμνώδες (Onosma frutescens Lam. 1792) είναι φυτό της Ανατολικής Μεσογείου. Στην Ελλάδα φύεται στην κέντρική και νότια χώρα και σε νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, συνήθως σε βραχώδεις τοποθεσίες και σε μεσογειακά ενδιαιτήματα. Είναι πολυετές, πολύκλαδό φρύγανο με κοκκινωπούς βλαστούς, πυκνό τρίχωμα και φύλλα λογχοειδή. Άνθη σε βοστρύχους, κίτρινα, κοκκινωπά στο χείλος. Ανθίζει την άνοιξη.
Ετυμολογία:
Onosma > Όνος + οσμή. Επειδή η οσμή του προσελκύει τους όνους (γαϊδούρια) 
frutescens > frutex (λατιν.) θάμνος = θαμνώδες.

Orobanche pubescens

Αγία Μαρίνα 16/04/2008 Γραμματικού

Η Οροβάγχη η χνουδωτή (Orobanche pubescens, d' Urv. 1822 και συνώνυμο Orobanche versicolor = με μεταβαλλόμενο χρώμα) είναι μεσογειακό είδος που παρασιτεί στις ρίζες φυτών των οικογενειών Apiaceae και Asteraceae. Έχει ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα, σε ανοιχτά ενδαιτήματα σε υψόμετρα μέχρι 2000 μέτρα. Ανθίζει την άνοιξη.
Ετυμολογία:
Orobanche > Οροβάγχη > οροβός (βίκος) + Άν-χω > άγχω (πνίγω)
pubescens > pubes -is (εφηβαίο) = χνουδωτός
versicolor > vérso γυρίζω & cólor χρώμα = με μεταβαλλόμενο χρώμα, πολύχρωμο.