Asperula baenitzi

Η Ασπερούλα του Baenitz <Asperula baenitzii Heldr. ex Boiss. 1888) είναι τοπικό ενδημικό της Αττικής. Συλλέχτηκε το 1876 από το όρος «Πατέρας» και περιγράφτηκε επιστημονικά το 1888.
Πολυετές φυτό με υπόγειο ρίζωμα, που σχηματίζει μικρές συστάδες.
Βιότοπος: πετρώδη εδάφη και σχισμές ασβεστολιθικών βράχων, στην ζώνη που αναπτύσσονται τα έλατα.
Φύλλα σε σπονδύλους των 6, ωοειδή έως ελλειπτικά, δερματώδη.
Άνθη: λευκά με κίτρινους ανθήρες.
Άνθιση: από τον Μάιο έως τις αρχές Αυγούστου
Εξάπλωση στην Αττική: Πατέρας (700 - 1100 μ.), Πάρνηθα (1050 -1300 μ.). Υπάρχει αναφορά από το Αιγάλεω, που όμως δεν έχει επιβεβαιωθεί.

*** Περιλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων & Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (RDB 2009), με τον χαρακτηρισμό «Κινδυνεύον» (ΕΝ). Τα ώριμα άτομα, με δυνατότητα αναπαραγωγής, υπολογίζονται, μόλις σε 250.

Ετυμολογία:
Asperula > asper, τραχύς, ακατέργαστος στα φύλλα
baenitzii > αφιερωμένο στον Πρώσσο βοτανικό Carl Gabriel Baenitz (1837—1913)

Ficaria verna subsp. ficariiformis

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Η Ficaria verna subsp. ficariiformis (Rouy & Foucaud) Maire 2008, είναι μεσογειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα, εκτός της Νότιας Πίνδου.
Συνώνυμο: Ranunculus ficaria subsp. ficariiformis Rouy & Foucaud 1893
Πολυετές, ποικιλόμορφο φυτό.
Φύλλα καρδιόσχημα με δερματώδη υφή και μακρύ μίσχο.
Βιότοπος: εποχιακά λιμνία ± σκιασμένα, υγρά λιβάδια, φυλλοβόλα δάση.
Άνθη μονήρη, κίτρινα με 8-12 πέταλα στενά και γυαλιστερά.
Ανθίζει από Ιανουάριο έως Μάιο.

Ετυμολογία:
Ficaria > ficus σύκο ,συκιά > ficaria συκεώνας - νησί Φικαρία νοτίως της Σαρδηνίας ==> από το ριζικό σύστημα που αποτελείται από φυμάτια που θυμίζουν σύκα.
vernus, a, um > ver, véris άνοιξη, έαρ = εαρινή.
ficariiformis > Ficaria ==> ενισχυτικό του γένους Ficaria όταν χρησιμοποιείται ως επίθετο.

Crocus flavus subsp. atticus

Πάρνηθα 17-02-2014

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Ο Κρόκος ο κίτρινος Crocus flavus (Weston 1771) είναι βαλκανικό είδος που φτάνει μέχρι τη βορειοδυτική Τουρκία. Στην Ελλάδα φύεται κυρίως στα βουνά της Κεντρικής και Βόρειας Ελλάδας
Άνθη χρυσοκίτρινα, με σωλήνα συχνά καφεγκρίζο.
Στίγματα στύλου ακέραια, πορτοκαλί ή χρυσοκίτρινα. Στήμονες και στίγματα σχεδόν ισομήκη, κοντύτερα από το περιάνθιο.
Ανθήρες κίτρινοι.
Φύλλα 6 -8 που δεν έχουν αναπτυχθεί πλήρως κατά την άνθιση.
Άνθιση: Μάρτιος – Απρίλιος, σε υψόμετρα από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι τα 1.000 μέτρα.
Βιότοπος: λιβάδια, ξέφωτα και θαμνότοποι.
Για την ύπαρξη του Crocus flavus από την Πάρνηθα υπήρχαν παλαιότερες αναφορές. Η παρατηρητικότητα του Παναγιώτη Κουμπέτσου τον εντόπισε το 2013 στην ΒΑ Πάρνηθα και τον ξεχώρισε από τον Crocus olivieri, που ανθίζει περίπου την ίδια εποχή σ' αυτή την περιοχή της Πάρνηθας.Το 2014 οι Kit Tan, Zografidis & Mermygkas περιέγραψαν τον κρόκο αυτόν ως (υποείδος) Crocus flavus subsp. atticus, subsp. nov. 2014.

Ετυμολογία:
Crócus > κρόκος (πιθανώς από την κρόκη, υφάδι).
flavus = κίτρινος, ξανθός.

atticus = αττικός.

Anemone apennina subsp. blanda

Πάρνηθα 17-02-2014

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Η Anemone apennina subsp. blanda (Schott & Kotschy) Nyman 1878, είναι φυτό της Ανατολικής Μεσογείου, με ευρεία εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα, εκτός Κρήτης και Κυκλάδων.
Συνώνυμο: Anemone blanda Schott & Kotschy
Πολυετές φυτό. Το ρίζωμά του είναι σφαιρικός ή ακανόνιστος κόνδυλος.
Αυτή η όμορφη ανεμώνη ξεχωρίζει από τα φυλλάρια του σπονδύλου που έχουν μακρύ μίσχο και είναι τρίλοβα, οδοντωτά. Τα φύλλα της βάσης είναι παρόμοια, αλλά μεγαλύτερα.
Βιότοπος: εποχικά υγρές θέσεις, πετρώδεις και βραχώδεις θέσεις, συχνά σε ημισκιά, σε υψόμετρα 200-1500 (-2000) μ.
Άνθος με σέπαλα στενά, πολλά σε αριθμό, κυανοϊώδη. Ανθήρες κίτρινοι.
Ανθίζει από Ιανουάριο έως Μάιο.
Πρόκειται για την Ορεία ανεμώνη του Θεόφραστου.

Ετυμολογία:
Anemone > ανεμώνη > άνεμος ==> από την ευκολία που κινούνται οι μίσχοι στον άνεμο ή για την τυπική ανεμοφιλική διάδοση αυτού του γένους.
apenninus, a, um > Appennini, η ιταλική οροσειρά των Αππένινων.
blanda > blando, γοητευτικό, ευχάριστο, χαρίεν = χαρίεσσα.

Romulea bulbocodium

Η Romulea bulbocodium, (L.) Sebast. & Mauri 1818, είναι μεσογειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: υγρά λιβάδια, εποχικά λιμνία, βραχώδεις πλαγιές με φρύγανα, συχνά κοντά στην θάλασσα.
Όμορφο βολβώδες φυτό που μοιάζει με κρόκο, διακρίνεται όμως εύκολα από τον ανθικό ποδίσκο (οι κρόκοι δεν έχουν) και την απουσία λευκής γραμμής στα γραμμοειδή φύλλα.
Άνθη μέχρι 3 εκ. διάμετρο με τέπαλα λογχοειδή, λευκά, με φάρυγγα κίτρινο και πινελιές ιώδεις.
Ανθίζει Φεβρουάριο - Μάιο.

Ετυμολογία:
Romulea > αφιερωμένο στον Romulus (Ρωμύλο), ιδρυτή της Ρώμης = Ρωμουλέα.
bulbocodius, a, um > βολβός + κώδυον ή κωδία (κοιλότης) ==> από το σχήμα του βολβού που θυμίζει κοιλότητας περγαμηνής = βολβοκώδιος

Romulea columnae

Τουρκοβούνια 10-02-2013

Η Romulea columnae, Sebast. & Mauri 1818, είναι μεσογειακό φυτό, με εξάπλωση στην νότια και νησιωτική Ελλάδα.
Βιότοπος: εποχικά λιμνία, λιβάδια, φρύγανα, διάκενα κωνοφόρων δασών, σε υψόμετρα 0-900 μ.
Βολβώδες φυτό με μικρό βλαστό, ύψους 2-15 εκ.
Άνθη μικρά σε χρώμα υπόλευκο ή χλωμό λιλά, με κίτρινο φάρυγγα και σκούρες κοκκινωπές νευρώσεις. Στίγματα ισομήκη με τους ανθήρες.
Ανθίζει Φεβρουάριο - Απρίλιο.

Ετυμολογία:
Romulea > αφιερωμένο στον Romulus (Ρωμύλο), ιδρυτή της Ρώμης = Ρομουλέα.
columnae > αφιερωμένο στον Ναπολιτάνο βοτανικό Fabio Colonna (Fabius Columna, 1567-1650).

Calicotome villosa ασπάλαθος

Σούνιο

Η Calicotome villosa (Poir) Link 1808, είναι μεσογειακό φυτό με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Κοινό όνομα: ασπάλαθος.
Είναι συχνό θέαμα στην ελληνική φύση, οι κατακίτρινες γεμάτες ασπάλαθους πλαγιές που αναδύουν το γλυκό άρωμα αυτών των όμορφων θάμνων.
Είναι φυτό με διακλαδώσεις πολύ αγκαθωτές, χνουδωτό, με διακριτές αυλακώσεις κατά μήκος των βλαστών. Φύλλα με τρία μικρά φυλλάρια, χνουδωτά στην κάτω πλευρά.
Βιότοπος: φράχτες, θαμνότοποι, φρύγανα, σε υψόμετρα 200-1000 μ.
Άνθη κίτρινα, συνήθως σε δέσμες στις μασχάλες των διακλαδώσεων.
Ανθίζει Μάρτιο - Μάιο.
Ετυμολογία:

Calicotome < κάλυξ κάλυκος + τομή ==> αναφέρεται στον κάλυκα που τέμνεται εγκάρσια κατά την ανάπτυξη του άνθους = Καλυκοτόμη.

villósa < víllus ή véllus, μαλλί = μαλλιαρή, τριχωτή, χνουδωτή.

Anchusa aegyptiaca

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Η Αγχούσα η αιγυπτιακή (Anchusa aegyptiaca (L.) A.DC. 1846) είναι αρχαιόφυτο που εξαπλώνεται στην Ανατολική Μεσόγειο από την Τυνησία μέχρι την Συροπαλαιστίνη.
Σπάνιο φυτό για την Ελλάδα. Αναφέρεται από την Κρήτη, την Γαύδο, την Κάσο, την Ανάφη, την νήσο Σαρία της Καρπάθου και την Αττική.
Μονοετές φυτό, με σκληρές άκαμπτες τρίχες. Τα φύλλα είναι άμισχα και πάνω τους αναπτύσσονται χαρακτηριστικά λευκά εξογκώματα.
Βιότοπος: βράχια, πετρώδεις θέσεις, παρυφές δρόμων, συνήθως κοντά στην θάλασσα.
Άνθη: σε απαλό κίτρινο ή λευκό χρώμα.
Άνθιση: Φεβρουάριος - Μάρτιος.
Εξάπλωση στην Αττική: παραλιακές θέσεις μετά την Α νάβυσσο, στην Κακιά Σκάλα, Σαλαμίνα, Αίγινα...
Ετυμολογία:
Anchusa > άγχουσα (φυτό που αναφέρουν οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς με φαρμακευτικές και καλλωπιστικές ιδιότητες).
aegyptiaca > Αίγυπτος = αιγυπτιακή.

Gagea peduncularis

Περισσός (Τουρκοβούνια) 10-02-2013

Κλικ στην φωτογραφία για μεγέθυνση

Η Gagea peduncularis [(C. Presl) Pascher 1904]) είναι μεσογειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα, εκτός της Εύβοιας και της Βόρειας Πίνδου.
Βιότοπος: θαμνότοποι, φρύγανα, ανοιχτές πετρώδεις τοποθεσίες σε υψόμετρα 0 -1100 (-1500) μ.
Μικρό, πολυετές, χνουδωτό φυτό με κοντούς βλαστούς.
Τα ανώτερα φύλλα λογχοειδή, τα κατώτερα που είναι πάντα 2 είναι γραμμοειδή αυλακωτά.
Άνθη κίτρινα, πρασινωπά στην έξω πλευρά, μονήρη με διάμετρο μέχρι 2,5εκ.
Ανθίζει Φεβρουάριο - Μάιο.

Ετυμολογία:
Gagea  > προς τιμήν του άγγλου φυσιοδίφη Thomas Gage (1781 - 1820.
peduncularis = έμμισχος.

Matthiola fruticulosa

Η Ματθιόλα η πολύβλαστη [Matthiola fruticulosa (L.) Maire 1932 subsp. fruticulosa] είναι μεσογειακό φυτό, με εξάπλωση στην χώρα μας σε Στερεά Ελλάδα και Πελοπόννησο.
Πολυετές φυτό, ύωους μέχρι 50 εκ., με ξυλώδη βάση.Φύλλα γραμμοειδή, γλαυκά με διακλαδισμένο τρίχωμα.
Βιότοπος: ξηρά λιβάδια, πετρώδεις θέσεις, φρύγανα.
Άνθη με πέταλα πρασινοκίτρινα ή μοβ-ιώδη 20-25 χιλ.
Ανθίζει από τον Μάρτιο.

Ετυμολογία:
Matthiola > γένος αφιερωμένο στον Pierandrea Mattioli (Matthiolus  † 1577) Ιταλό γιατρό.
fruticulosus, a, um > υποκοριστικό του fruticosus πολύβλαστος, θαμνώδης = πολύβλαστος.