Carlina lanata

Πάστρα 07/07/2013

Η Καρλίνα η εριώδης (Carlina lanata L. 1753) είναι μεσογειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: ξηρά λιβάδια, φρύγανα, παράκτια βραχώδη ενδιαιτήματα, σε υψόμετρα 0-400 (-700) μ.
Μονοετής πόα, ύψους 5-40 εκ. Φύλλα πτερόλοβα, αγκαθωτά, εριώδη από κάτω.
Κεφάλια 15-40 εκ. Βράκτια ρόδινα.
Ανθίζει Μάιο - Ιούλιο.

Ετυμολογία:
Carlina > γένος αφιερωμένο στο Καρλομάγνο, επειδή υποτίθεται ότι θεράπευσε τον στρατό του από την πανώλη με κάποια καρλίνα.
lanatus, a, um > lána μαλλί, έριον = εριώδης.

Orlaya daucoides

Πάρνηθα 04/05/2008

Η Ορλάυα η δαυκοειδής [Orlaya daucoides (L.) Greuter 1967] είναι φυτό της Μεσογείου και της Δυτικής Ασίας, με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Φύλλα δις ή τρις πτεροσχιδή. Πέταλα λευκά, τα εξωτερικά πολύ μεγαλύτερα, δίλοβα. Καρπος ωοειδής, αγκαθωτός.
Φύεται σε ξέφωτα δασών, λιβάδια, φρύγανα, αγρούς σε υψόμετρα 400-2000 μ.
Ανθίζει Απρίλιο - Μάιο.

Ετυμολογία:
Orlaya > γένος αφιερωμένο στον Ρώσο βοτανικό Johann Orlay (1770-1827)
daucoides > daucus (λατιν) > δαύκος  + είδος = δαυκοειδής.
daucus > δαύκος (Διοσκουρίδης) και δαύκος (Θεόφραστος) -  το καρότο.

Medicago sativa subsp. sativa

Πεντέλη 07/07/2009

Η Medicago sativa L. 1753 subsp. sativa είναι φυτό της Ευρώπης και της ΝΔ Ασίας, με ευρεία εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Βιότοπος: αγροτικά ενδιαιτήματα, ξηρά λιβάδια, σε υψόμετρα 0-600 μ.
Πολυετές φυτό με ετήσιους κλάδους ανορθωμένους και ρίζα περιστρεφόμενη, ικανή να βρει νερό μέχρι και 3 μ. βάθος
Φύλλα με 3 φυλλάρια.
Φυλλάρια προμήκη, οδοντωτά στην κορυφή.
Άνθη γαλάζια και ιώδη σε πυκνούς μασχαλιαίους βότρεις.
Καρπός χέδρωπας με 2-7 νεφροειδή σπέρματα κιτρινοπράσινα,
Ανθίζει από τον Μάρτιο μέχρι το φθινόπωρο.

Ετυμολογία:
Medicago >  > Media (η Μηδία) ιστορική γεωγραφική περιοχή του σημερινού Ιράν, νότια της Κασπίας = Μηδική.
sativus, a, um = εδώδιμη ήμερη σπαρτή..

Erysimum atticum

Πεντέλη 18/05/2011

Το Ερύσιμο το αττικό (Erysimum atticum< Heldr. & Sart. ex Boiss 1854) είναι ενδημικό της Νοτιοανατολικής Στερεάς Ελλάδας.
Πολυετής πόα με διακλαδισμένο ξυλώδη βλαστό. Βλαστός τριχωτός 30-40 εκατοστών. Φύλλα βάσης αυλακωτά και οδοντωτά, τα υπόλοιπα σχεδόν ακέραια.
Βιότοπος: ορεινές θέσεις, σε περιοχές με έλατα και ψηλότερα.
Άνθη: κίτρινα σταυροειδή. Ο καρπός σχηματίζει κέρας.
Άνθιση: Μάρτιος - Μάιος.
Εξάπλωση στην Αττική: Πάρνηθα, Πεντέλη, Γεράνεια, Πατέρας, Κιθαιρώνας.

Ετυμολογία:
Erysimum > Ερύσιμον, φυτό που αναφέρει ο Θεόφραστος < ερύω (=προστατεύω) --> ερυσίπτολις (=επίθετο της Αθηνάς ως προστάτισσας της πόλης των Αθηνών)
atticum > Αττική = αττικό.

Spiranthes spiralis

Σχινιάς 13/11/2015

Το Σπειρανθές το σπειροειδές [Spiranthes spiralis (L) Chevallier, 1827] είναι μια μικροσκοπική ορχιδέα με ευρεία εξάπλωση σε Ευρώπη, Ασία και Βόρεια Αφρική. Η μοναδική που ανθίζει το φθινόπωρο.
Πρώτη επιστημονική περιγραφή το 1753 από το Στρασβούργο της Γαλλίας.
 Λεπτό φυτό, με ύψος 6 - 30 εκατοστά. Βλαστός χνουδωτός. Τα φύλλα είναι μαραμένα κατά την άνθιση.
Βιότοπος: θαμνώνες, φρύγανα, λιβάδια, ακαλλιέργητα χωράφια, διάκενα πευκοδασών σε υψόμετρα μέχρι 1.400 μέτρα.
Άνθη: μικρά, λευκά σε σπειροειδή ταξιανθία με 6-30 άνθη.
Άνθιση: τέλη Αυγούστου - Οκτώβριος.
Εξάπλωση στην Αττική: Πεντέλη, Υμηττός, Λαυρεωτική, Σχινιάς, Σαλαμίνα...
Ετυμολογία:
Spiranthes > spira (latin) > σπείρα + άνθος = Σπειρανθές.
spiralis > spira (latin) > σπείρα.

Crocus cartwrightianus

Υμηττός 15/11/2015

Ο Κρόκος του Καρτράϊτ (Crocus cartwrightianus Herbert 1843) είναι ενδημικός Αττικής, Κυκλάδων, Δυτικής Κρήτης. Είναι ο άγριος πρόγονος τ ου καλλιεργήσιμου κρόκου,
Βολβώδες φυτό. Φύλλα 7-12. Στύλος με μεγάλες κόκκινες διακλαδώσεις, που κρέμονται έξω από το περιάνθιο. Ανθήρες κίτρινοι
Βιότοπος: πετρώδεις θέσεις, από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι μέσα υψόμετρα.
Άνθη: συνήθως μοβ με σκούρες νευρώσεις αλλά και λευκά με μοβ νευρώσεις. Είναι αρωματικά και δεν κλείνουν την νύχτα.
Άνθιση: Οκτώβριος - Δεκέμβριος
Εξάπλωση στην Αττική: Υμηττός, Λαυρεωτική, Πάνειον όρος Κερατέας, λόφοι Μεσογείων, Αίγινα, Σαλαμίνα, Πάστρα, Τουρκοβούνια, Βουλιαγμένη, Βουρκάρι Μεγάρων...

Ετυμολογία:
Crocus < κρόκος (πιθανώς από την κρόκη, υφάδι).
cartwrightianus < αφιερωμένο στον Άγγλο πρόξενο στην Κωνσταντινούπολη Cartwrihgt που συνέλεξε το φυτό από την Τήνο = του Καρτράιτ.

Serapias orientalis subsp. orientalis

Πεντέλη 20/04/2009

Η Σεραπιάς η ανατολική [Serapias orientalis (Greuter, 1972) H. Baumann & Künkele 1988 subsp. orientalis] είναι ορχιδέα της Ανατολικής Μεσογείου, με κέντρο εξάπλωσης στην Ελλάδα την Νότια Πελοπόννησο και τα νησιά του Αιγαίου.Χείλος ανοιχτόχρωμο (ωχροκίτρινο, πορτοκαλί έως ερυθρωπό). Φύεται σε λιβάδια, ελαιώνες, θαμνώνες, φρύγανα. Ανθίζει την άνοιξη.
Περιγράφτηκε το 1972 (Greuter) από το Λασίθι της Κρήτης.
Ετυμολογία:
Serapias > Σεραπιάς, ορχιδέα που ονοματίζει ο Διοσκουρίδης > Σέραπις (και Σάραπις) ελληνοαιγυπτιακός θεός της Ελληνιστικής Εποχής.
orientalis (λατιν.) = ανατολική.

Ophrys apifera

Πεντέλη 18/05/2011

Η Οφρύς η μελισσοφόρος (Ophrys apifera, Hudson 1762) είναι ευρωπαϊκή και μεσογειακή ορχιδέα, με ευρεία εξάπλωση και στην Ελλάδα.Περιγράφτηκε το 1762 από την Αγγλία.
Εύρωστο φυτό με ύψος 20-50 εκατοστά. Πολλές φορές αυτοεπικονιάζεται με αποτέλεσμα την δημιουργία πολλών ποικιλιών και μορφών.
Βιότοπος: φρυγανότοποι, θαμνώνες, λιβάδια, ανοίγματα δασών μέχρι τα 1.800 μ.
Άνθη: τρίλοβα, κυλινδρικά καφετιά. Θυρεός κίτρινος, διχαλωτός. Σέπαλα ρόδινα.
Άνθιση: Απρίλιος - Ιούνιος.
Εξάπλωση στην Αττική: Πεντέλη, Πάρνηθα.

Ετυμολογία:
Ophrys > Οφρύς (φρύδι). Δεν είναι ξεκάθαρο σε ποια χαρακτηριστικά του γένους Ophrys αναφέρεται το όνομα ενώ υπάρχει και το ενδεχόμενο γλωσσικής παρερμηνείας.
apifera >  apis (λατιν.) μέλισσα + φέρω = μελισσοφόρος.

Η εξάπλωση του είδους από το http://www.elisajeanluc.fr/orchidees_nature/ophrys/ophrys_apifera.htm

Centaurea attica subsp. pentelica

Πεντέλη 28/05/2013

Η Κενταύρια η αττική υποείδος η πεντελική [Centaurea attica Nyman 1967 subsp. pentelica (Hausskn.) Dostál 1976] είναι εενδημικό υποείδος της ποικιλόμορφης Κενταύριας της Αττικής. Αναφέρεται και από την Εύβοια.
Ξεχωρίζει από τα πρασινωπά χνοώδη φύλλα. Πολύβλαστο φυτό, με άνθη ροζ ή μοβ.
Βιότοπος: Προτιμά βραχώδεις και πετρώδεις θέσεις.
Άνθη: ρόδινα ή ιώδη.
Άνθιση: Μάιος- Ιούλιος.
Εξάπλωση στη Αττική: Πεντέλη, Πάρνηθα...

Ετυμολογία:
Centaurea > Centaurus > Κένταυρος (ο Κένταυρος Χείρων ήταν γιατρός και δάσκαλος του Ασκληπιού).
attica > Αττική.
pentelica > Πεντελικόν, Πεντέλη.

Spartium junceum

Πεντέλη 07/07/2009

Το Spartium junceum L. 1753 είναι μεσογειακό φυτό με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Βιότοπος: θαμνώνες, βραχώδεις τοποθεσίες σε υψόμετρα 0-800 (-1300) μ.
Θάμνος πολύκλαδος, ύψους 1-3 μ. Κλαδιά πράσινα, σχοινοειδή.
Φύλλα απλά, άμισχα, 15-25 χιλ, εύπτωτα.
Ταξιανθία βότρυς. Στεφάνη κίτρινη 25 χιλ.
Καρπός χέδρωπας συμπιεσμένος, τριχωτός στην αρχή.
Ανθίζει Απρίλιο - Ιούλιο.

Ετυμολογία:
Spartium > σπάρτος = Σπάρτο
junceus, a, um > Juncus λατινική ονομασία για το καλάμι, το βούρλο ==> αναφορά στην μορφή των βλαστών = βουρλόμορφο.