Micromeria juliana

Πάρνηθα 13/06/2012

Η Micromeria juliana, (L.) Benth. ex Rchb. 1831, είναι μεσογειακό φυτό με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Πολυετές φρύγανο, τριχωτό, αρωματικό, με ύψος 10-40 εκ.
Βλαστοί πολλοί, ίσιοι, όρθιοι.
Φύλλα 3-8 χιλ. γραμμοειδή-λογχοειδή, ακέραια, με άκρες αναδιπλωμένες
Βιότοπος: ξηρές, βραχώδεις, ασβεστολιθικές πλαγιές, σε υψόμετρα 0-800 (έως 1400 στην Κρήτη).
Άνθη σε σπονδύλους, 4-20 ρόδινα με λευκό κέντρο
Ανθίζει από τα τέλη Απριλίου.

Ετυμολογία:
Micromeria > μικρός + μερίς - επειδή αποτελείται από μικρά κομμάτια (μερίδες) το φύλλωμα.
juliana > από το βουνό Monte San Giuliano (Monte Pisano) της Ιταλίας, από όπου αρχικά συλλέχτηκε το φυτό.

Anthyllis vulneraria subsp. rubriflora

Πεντέλη 28/05/2013

Η Ανθυλλίς η τραυματική υποείδος η ερυθρανθής [Anthyllis vulneraria subsp. rubriflora (DC.) Arcang. 1882] είναι μεσογειακό φυτό με ευρεία εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Θεωρείται επουλωτικό των τραυμάτων, κάτι που εξηγεί το όνομα vulneraria (τραυματική).
Το ελληνικό όνομα «ανθυλλίς» αναφέρεται από τον Διοσκουρίδη για ένα υδρόβιο φυτό και από τον Πλίνιο για την Ajuga, Ο Λινναίος (Linnaeus) χρησιμοποίησε αυτό το όνομα συνδυάζοντας το ελληνικό «ανθυλλίς» και το πολύ λεπτό και πυκνό βαμβακώδες τρίχωμα που καλύπτει βλαστούς και κάλυκες (όπως ορισμένα είδη της Ajuga).
Φυτό πολύμορφο με πολλά υποείδη.
Τριχωτή όρθια ή έρπουσα πόα με φύλλα πολύμορφα. Τα κατώτερα έχουν φυλλάρια άνισα με το κεντρικό πολύ μεγαλύτερο, ενώ τα ανώτερα είναι ισομήκη.
Βιότοπος: κοινό σε άκρες δρόμων, δολίνες, ελαιώνες, σε υψόμετρα 0-900 (-2000) μ.
Άνθη λευκοκόκκινα σε κεφάλια περιβαλλόμενα από φυλλοειδή βράκτια και κάλυκες διογκωμένους πολύ τριχωτούς.
Ανθίζει Μάρτιο - Ιούνιο.

Ετυμολογία:
Anthyllis > υποκοριστικό του «άνθους». Το όνομα αναφέρεται από τον Διοσκουρίδη για ένα υδρόβιο φυτό και από τον Πλίνιο για την Ajuga.
vulneraria > vúlnus, vúlneris τραύμα πληγή ==> επειδή έχει επουλωτικές ιδιότητες = τραυματική.
rubriflora > ruber ερυθρός, κόκκινος + flos floris άνθος = ερυθρανθής.

Sedum amplexicaule subsp. tenuifolium

Πεντέλη 28/05/2013

Το Sedum amplexicaule subsp. tenuifolium [(Sm.) Greuter  1981] είναι μεσογειακό φυτό με μεγάλη εξάπλωση στην Ελλάδα.

Βιότοπος: βραχώδη πρανή,, διάκενα δασών, φρύγανα σε υψόμετρα (0-) 400-1600 (-2100) μ.

Πολυετές φυτό με λεπτούς βλαστούς ανθοφόρους και μη, με φύλλα μικρά, κυλινδρικά, αυτά των γόνιμων βλαστών περίβλαστα.

Άνθη έως 1,5 εκ. με κεφάλια στην κορυφή των βλαστών. Πέταλα 5-10 κίτρινα.

Ανθίζει Μάιο - Ιούλιο

Ετυμολογία:

Sedum < sédo (λατιν.) ανακουφίζω, καταπραΰνω, ηρεμώ ==> επειδή τα φύλλα κάποιων ειδών υποστηρίζεται ότι αμβλύνουν τον πόνο των τραυμάτων.

amplexicaule < amplector παρεμβάλλω, αγκαλιάζω + caulis (< καυλός = βλαστός) ==> αναφορά στα φύλλα που περιβάλλουν τον βλαστό = περίβλαστο

tenuifolium < tenuis λεπτό + folium φύλλο = λεπτόφυλλο.

Ophrys oestrifera subsp. oestrifera

Πεντέλη 20/04/2009

Η Οφρύς η οιστροφόρος (Ophrys oestrifera Steven in M. Bieberstein 1808) είναι ευρασιατική ορχιδέα με ευρεία εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα εκτός της Κρήτης.
Περιγράφτηκε επιστημονικά το 1808 από την Γεωργία (Ιβηρία) του Καυκάσου.
Συνώνυμα: Ophrys cerastes, Ophrys cornuta.
Ψηλόλιγνο φυτό με ύψος 20-50 εκατοστά.
Βιότοπος: θαμνότοποι, φρυγανότοποι, λιβάδια, αραιά δάση σε υψόμετρα μέχρι 1.800 μέτρα.
Άνθη: τρίλοβα, ξανθοκόκκινα, με τριχωτούς πλαϊνούς λοβούς σε σχήμα κέρατος. Θυρεός καφέ ή μπλε με κίτρινο περίγραμμα.
Άνθιση: Μάρτιος - Ιούνιος.
Κοινή στην Αττική.

Ετυμολογία:
Ophrys > Οφρύς (φρύδι). Δεν είναι ξεκάθαρο σε ποια χαρακτηριστικά του γένους Ophrys αναφέρεται το όνομα ενώ υπάρχει και το ενδεχόμενο γλωσσικής παρερμηνείας.
oestrifera > oestrus (λατιν.) > οίστρος, αλογόμυιγα + φέρω. 

Serapias parviflora

Υμηττός 03/04/2011

Η Σεραπιάς η μικρανθής (Serapias parviflora Parlatore 1837) είναι μεσογειακή ορχιδέα. Περιγράφτηκε το 1837 από το Παλέρμο της Σικελίας.
Στην χώρα μας εξαπλώνεται στην Κεντρική Ελλάδα, την Πελοπόννησο και τα νησιά.
Λεπτό φυτό, με ύψος 15-30 εκατοστά. Φύλλα 4-7 στενά, λογχοειδή.
Βιότοπος: λιβάδια, φρύγανα, ελαιώνες, ανοιχτά δάση σε υψόμετρα μέχρι 1.200 μέτρα.
Άνθη: κοκκινωπά, πορτοκαλί, πρασινοκίτρινα.
Άνθιση: Απρίλιος - Ιούνιος.
Ετυμολογία:
Serapias > Σεραπιάς, ορχιδέα που ονοματίζει ο Διοσκουρίδης < Σέραπις (και Σάραπις) ελληνοαιγυπτιακός θεός της Ελληνιστικής Εποχής.
parviflora > parvus (μικρός) + flos, floris (άνθος) = μικρανθής.

Genista acanthoclada

Γαλάτσι 07/06/2007

Η Genista acanthoclada DC. είναι φυτό της Ανατολικής Μεσογείου, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Κοινά ονόματα: αφάνα, αχινιπόδι. Για πολλά χρόνια αποτελούσαν την βασική καύσιμη ύλη στα χωριά και τα νησιά.
Πολύκλαδος, μαξιλαρόμορφος θάμνος με βλαστούς ραβδωτούς, πολύ αγκαθωτούς.
Βιότοπος: βραχώδεις πλαγιές, φρύγανα σε υψόμετρα 0-1200 μ.
Φύλλα μικρά, επιφυή, αποτελούμενα από τρία λογχοειδή επιμήκη φυλλάρια που αναπτύσσονται στις διακλαδώσεις των βλαστών
Βότρεις με λίγα ελαφρώς χνουδωτά κίτρινα άνθη στις κορυφές των βλαστών.
Ανθίζει από τα τέλη Μαρτίου.

Ετυμολογία:
Genista = λατινική ονομασια για την σκούπα - αναφέρεται από τον Πλίνιο και τον Βιργίλιο.
acanthoclada < άκανθα + κλάδος.

Mercurialis annua

Τουρκοβούνια 14/02/2014 Φιλοθέη

Η Mercurialis annua, L. 1753, είναι παλαιογεωγραφικό φυτό της Ανατολικής Μεσογείου και πλέον σχεδόν κοσμοπολίτικο, με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Δηλητηριώδες φυτό, φαρμακευτικό με καθαρτικές, υπνωτικές και διουρητικές ιδιότητες
Βιότοπος: φρύγανα, άκρες χωραφιών, ελαιώνες, βράχια, σε υψόμετρα 0-800 μ..
Ετήσιο φυτό μέχρι 50 εκ., λείο, όρθιο.
Βλαστός τεταγωνικός.
Φύλλα 1-1,5 εκ., ωοειδή έως ελλειπτικά-λογχοειδή, οδοντωτά έμμισχα.
Άνθη μικρά, κίτρινα, με κάλυκα τρίλοβο τα θηλυκά, σχεδόν επιφυή, με δύο στύλους, σπανίως στο ίδιο φυτό με τα αρσενικά που έχουν 15 στήμονες.
Ανθίζει Μάρτιο - Ιούνιο.

Ετυμολογία:
Mercurialis > Mercurio, ο θεός Ερμής στα λατινικά.
annuus, a, um = ετήσιος ==> αναφέρεται στην διάρκεια της περιόδου βλάστησης.

Limonium narbonense

Λαυρεωτική 05/12/2008

Acinos graveolens

Πάρνηθα 22/06/2011

Ο Άκινος ο βαρύσμος, [Acinos graveolens (M. Bieb.) Link 1822], είναι μεσογειακό φυτό με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Ετήσιο φυτό, μέτρια διακλαδισμένο, με τριχωτούς βλαστούς, ύψους 4-12 εκ.
Φύλλα οδοντωτά με κοκκινωπές νευρώσεις, τα χαμηλότερα συχνά είναι πορφυρά.
Βιότοπος: πετρώδεις θέσεις, ξηρά λιβάδια, θαμνώνες, σε υψόμετρα 0-1300 μ.
Στεφάνη 7-10 χιλ. ρόδινη ή μπλε-μοβ.
Ανθίζει από τον Απρίλιο.

Ετυμολογία:
Acinos > άκινος (και άκονος), φυτό που αναφέρει ο Διοσκουρίδης.
gravéolens > grávis βαρύς + oleo μυρίζω, οσφραίνομαι = βαρύοσμος.

«ἄκινος ἢ ἄκονος· πόα ἐστὶ λεπτόκαρφος, στεφανωματική, παραπλήσιος ὠκίμῳ, δασυτέρα δὲ καὶ εὐώδης· παρ' ἐνίοις δὲ καὶ κηπεύεται. ἵστησι δὲ κοιλίαν καὶ ἔμμηνα πινομένη φύγεθλά τε καὶ ἐρυσιπέλατα καταπλασσομένη θεραπεύει».
Διοσκουρίδης

Valeriana italica

Γεράνεια 13/04/2013

Η Βαλεριάνα η ιταλική (Valeriana italica Lam. 1791) είναι φυτό της Ανατολικής Μεσογείου, με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα
Συνώνυμο: Valeriana dioscoridis Sm. 1806
Πολυετές φυτό έως 80 εκ., με βραχύ συμπλεγματώδες ρίζωμα. Φύλλα σε 1-4 ζεύγη και ένα μεγαλύτερο ωοειδές με οδοντωτό λοβό
Βιότοπος: βραχώδεις πλαγιές με φρύγανα, εποχιακά υγρές θέσεις, ανοίγματα κωνοφόρων δασών, σε υψόμετρα 0-900 (-1300) μ.
Ταξιανθία χαλαρή. Στεφάνη 6-8 mm χοανοειδής με άνθη συνήθως ρόδινα-μοβ μέχρι λευκά.
Ανθίζει από τον Απρίλιο.

Ετυμολογία:
Valeriana > αφιερωμένο στον Galerio Valerio (Γαλέριο Βαλέριο), σύζυγο της κόρης του Διοκλητιανού = Βαλεριάνα.
italica > Italia.