Vitex agnus-castus λυγαριά

Οινόη 03/09/2009

Η Λυγαριά (Vitex agnus-castus L. 1753), είναι αειθαλής, αρωματικός θάμνος, με ύψος 1-3 μέτρα. Φυτό της Μεσογείου και της ΝΔ Ασίας, με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Τα κλαδιά της είχαν ποικίλες χρήσεις στο παρελθόν, με πιο κοινή αυτή της καλαθοπλεκτικής (λυγίζουν και πλέκονται χωρίς να σπάνε).
Τα φύλλα είναι σύνθετα με φυλλάρια λογχοειδή, επιμήξη, ακέραια.
Βιότοπος: οικότοποι γλυκών νερών.
Τα άνθη είναι κυανόλευκα και αναπτύσσονται σε σπονδύλους, που σχηματίζουν όμορφο, μακρύ στάχυ.
Ανθίζει το καλοκαίρι.

Ετυμολογία:
Vitex > vieo λυγίζω, πλέκω > vitor λυγιστής > vitex, viticis = λυγαριά.
agnus-castus > α+γόνος, άγονος > αγνός > άγνος (η λυγαρια στην αρχαία) + castus (αγνός)

 
Υπάρχουν πολλά χωριά και τοπωνύμια που φέρουν τ΄όνομά της λυγαριάς.
Είναι κοινή και αγαπητή σε όλη την Ελλάδα, γι΄αυτό άλλωστε και έχει τραγουδηθεί, όπως στο γνωστό νησιώτικο παραδοσιακό τραγούδι, στο οποίο η κοπελιά παρομοιάζεται με λυγαριά:

Κόρη καραβοκύρη, κόρη καραβοκύρη
κόρη καραβοκύρη κι όμορφη κοπελιά
Κορμί κυπαρισσένιο, λυγάς σα λυγαριά
Λυγαριά, λυγαριά, εσένα έχω στην καρδιά
Λυγαριά, λυγαριά, θα σε κλέψω μια βραδιά