Η ετυμολογία του ονόματος «Γαλάτσι»

Το Γαλάτσι στην δεκαετία του 1920-30 είχε 319 κατοίκους. Σήμερα παρουσιάζει αυτή την εικόνα

Υπάρχει πολύ υλικό ακόμα από τα Τουρκοβούνια και το Κτήμα Βεΐκου, που ανήκουν στον δήμο Γαλατσίου. Η περιοχή έχει μεγάλο ενδιαφέρον για την άγρια ζωή μέσα στην πόλη, γιατί διατηρεί ακόμα την μεγαλύτερη ζώνη πράσινου μέσα στο δομημένο περιβάλλον του Λεκανοπεδίου. Γι' αυτό κρίνω σκόπιμο να παραθέσω μερικά στοιχεία για το Γαλάτσι. Θα ακολουθήσουν και τα στοιχεία για το "Κτήμα Βεΐκου".

Το Γαλάτσι οφείλει το όνομά του στην παλιά αθηναϊκή οικογένεια Γαλάκη, ως εξής:

στου Γαλάκη } στου Γαλάτση } Γαλάτσι.

Το γλωσσικό ιδίωμα της Αθήνας μιλιόταν μέχρι την δημιουργία του ελληνικού κράτους (1832) και την ανακήρυξή της σε πρωτεούσα. Στην τότε μικρή πόλη συγκεντρώθηκε γρήγορα πολύ κόσμος, κυρίως Πελποννήσιοι, Κυκλαδίτες, Ευβοείς και Στερεολλαδίτες. Σ' αυτούς προστέθηκαν και Επτανήσιοι μετά την δεκαετία του 1860, όταν ενώθηκαν τα Επτάνησα με την Ελλάδα.

Έτσι άρχισε να διαμορφώνεται σιγα-σιγά η γλωσική μορφή, που αποτελεί αυτό που λέμε σήμερα κοινή νεοελληνική ή αστική κοινή ή τα αθηναϊκά ελληνικά. Σαν βάση του γλωσσικού αυτού οργάνου στάθηκε ο πελοποννησιακός λόγος με επτανησιακές προσμίξεις και εισφορές από την Κωνσταντινούπολη, την Σμύρνη (κέντρα του Ελληνισμού στην Οθωμανική Αυτοκρατορίας, όπου η ελληνική παιδεία στέκονταν ψηλά), καθώς και από το λόγιο γραπτό λόγο της εποχής, την «καθαρεύουσα».

Η αθηναϊκή ντοπιολαλιά συγγένευε με τα ιδιώματα των Μεγάρων, της Αίγινας και της Κύμης, ενώ η ύπαιθρος χώρα των περιοχών αυτών και η Σαλαμίνα ήταν αρβανιτόφωνες. Όλα αυτά τα ιδιώματα ανήκουν στο νότια ομάδα της ελληνικής γλώσσας. Τα παλιά αθηναΐκα ανήκαν στην ζώνη του «είντα» (π.χ. είντα λες;). Επίσης στο αθηναϊκό ιδίωμα επικρατούσε ο «τσιτακισμός» (μετατροπή του "κι" σε "τσι"), όπως συμβαίνει ακόμα στην Κρήτη. Μία απόδειξη για τον τσιτακισμό των παλιών αθηναϊκών είναι και το τοπωνύμιο «Γαλάτσι».

Το τοπωνύμιο είναι βυζαντινό (μεσαιωνικό) και προέκυψε από τα κτήματα που είχε στην περιοχή η οικογένεια Γαλάκη, το όνομα της οποίας προφερόταν Γαλάτση. Αυτού του είδους τα τοπωνύμια ονομάζονται «κτητορικά», γιατί συνήθως αναφέρονται σε ιδιόκτητες περιοχές: χαράφια, περιβόλια, βοσκότοπους, ασβεστοκάμινα, κ.α. Δημιουργήθηκαν κυρίως στην βυζαντινή περίοδο, γι' αυτό και θεωρούνται τυπικά βυζαντινά τοπωνύμια. Εξάλλου στο Γαλάτσι (στα σύνορα με την Νέα Ιωνία) διατηρείται μία από τις ωραιότερες βυζαντινές εκκλησίες της Αθήνα, η «Ομορφοκκλησιά» (12ος αι.) που είναι αφιερωμένη στο 'Αγιο Γεώργιο.

 
Υπάρχουν και μερικές άλλες εκδοχές για την προέλευση του ονόματος «Γαλάτσι» αλλά δεν είναι πειστικές. Η ετυμολογία που αναφέρω είναι αυτοί που δέχονται όλοι σχεδόν οι Έλληνες ονοματολόγοι.

Πριν 100 χρόνια στην περιοχή του Γαλατσίου η βασιλική οικογένεια οργάνωνε το κυνήγι της αλεπούς. Στην δεκαετία του 1920 είχε 319 κατοίκους και ωραία εξοχικά κέντρα. Στην Αγία Γλυκερία πολλά επαγγελματικά σωματεία γιόρταζαν τον προστάτη τους άγιο. Η ανάπτυξη του Γαλατσίου άρχισε με την αθρόα έλευση Ναξιωτών. Το 1953 αποσχίζεται από τον δήμο Αθηναίων. Το 1963 φτάνει σε πληθυσμό τους 14.000 κατοίκους (από 319 που είχε πριν 30 χρόνια). Σήμερα αποτελεί ένα δάσος πολυκατοικιών ενώ σε κάποια σημεία δεν λείπουν και τα αυθαίρετα.